De straling van je mobiel beïnvloedt je hersenen

De straling van mobiele telefoons beïnvloedt het glucoseverbruik in de hersenen, en heeft daardoor een negatieve invloed op hersenfuncties.

Deels onwaar

Het artikel op Gezondefeitjes.com vertelt niet uit welk onderzoek de informatie is gehaald. Maar na wat zoeken blijkt het te gaan om een Finse studie uit 2011. Daarin hebben wetenschappers 47 proefpersonen 50 minuten lang een helm opgezet met een telefoon erin. Ondertussen maten ze de temperatuur van het hoofd. Na afloop hebben ze de proefpersonen in een PET-scanner gelegd en wat simpele taken laten uitvoeren.

De onderzoekers concluderen dat de korte blootstelling aan straling van een mobiele telefoon inderdaad effect heeft op het glucoseverbruik van de hersenen, maar het lijkt erop dat dat niet resulteert in een verschil in de prestaties van de proefpersonen.

‘De onderzoekers vonden een verschil in de verbranding van glucose in de hersenen, maar dat had geen invloed op cognitieve functies’, bevestigt Monique Beerlage, algemeen secretaris van het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid (EMV), een organisatie die kennis op dit gebied van instituten zoals het RIVM en TNO bundelt. ‘Een relatie met gezondheidseffecten kan al helemaal niet worden gelegd.’

Veel andere onderzoeken vonden ook geen invloed op de gezondheid. ‘Er zijn duizenden onderzoeken gedaan naar de invloed van elektromagnetische velden op cognitieve functies’, beweert Beerlage. ‘Soms wordt er op celniveau een effect gevonden, zoals in dit glucose-onderzoek, maar dat betekent niet dat dat invloed heeft op de gezondheid. Daar komt nog bij dat er sprake kan zijn van toeval, aangezien het om grote hoeveelheden statistische onderzoeken gaat.’

Professor Jan Verschuuren, afdelingshoofd neurologie bij het LUMC, beaamt dat glucose van belang is voor het functioneren van de hersenen: ‘Suiker (glucose) is de belangrijkste voedingsstof voor de hersenen.’ Maar net als Beerlage benadrukt hij dat de onderzoekers geen verband vonden tussen de straling en verminderde cognitieve functies.

Van een te laag suikergehalte kan je denkvermogen verminderen en kun je zelfs buiten westen raken, aldus Verschuuren. Maar het is niet waarschijnlijk dat een lokaal verhoogd glucoseverbruik zoiets kan veroorzaken. ‘De suiker moet echt heel laag worden, wil je dit klinisch merken.’

Sommige mensen maken zich zorgen over de gevolgen van straling op langere termijn. Daar durft Beerlage geen uitspraken over te doen. ‘We kunnen niet volledig uitsluiten dat er gezondheidseffecten optreden bij levenslange blootstelling.’

Eerdere nieuwschecks vonden iets soortgelijks. Naar aanleiding van een uitspraak van Philip Freriks checkten onder anderen NRC en Radio EenVandaag of slapen met een mobiele telefoon naast je hoofd een hersentumor kan veroorzaken. Daar bleek onvoldoende bewijs voor te zijn, maar desondanks adviseert EenVandaag om je telefoongebruik in de gaten te houden: volgens hoogleraar Milieukunde Lucas Reijnders zijn er namelijk genoeg onderzoeken die erop wijzen dat er wél iets aan de hand is met die straling.

En ook professor Gerard van Rhoon stelt in Graadmeter, de periodiek van de Gezondheidsraad, dat niemand iets met zekerheid kan zeggen over de effecten van het levenslang gebruiken van de mobiele telefoon.

Elektromagnetische straling van een telefoon heeft inderdaad effect op het glucoseverbruik in de hersenen. In tegenstelling tot de bewering van Gezondefeitjes, heeft dat geen negatieve invloed op cognitieve functies. Het zou kunnen dat langdurige of levenslange blootstelling een negatieve invloed heeft op je hersenen, maar daar is nog te weinig over bekend. Gezondefeitjes is in dit geval dus niet zo feitelijk als ze pretenderen te zijn.

Kwon, M. S., Vorobyev, V., Kännälä, S., Laine, M., Rinne, J. O., Toivonen, T., & Hämäläinen, H. (2011). GSM mobile phone radiation suppresses brain glucose metabolism. Journal of Cerebral Blood Flow & Metabolism, 31(12), 2293-2301.