Meer dan 250 mensen overleden bij het maken van een selfie

De afgelopen zes jaar overleden meer dan 250 mensen bij het nemen van een selfie.

Waar

De Telegraaf, het AD, RTL Nieuws en VICE maakten de afgelopen weken melding van het grote aantal ‘selfie-doden’ de afgelopen jaren. Hierbij baseren zij zich op het onderzoek Selfies: A boon or a bane?, uitgevoerd door vier onderzoekers aan het All India Institute of Medical Sciences in New Delhi. Hieruit komt naar voren dat tussen oktober 2011 en november 2017 259 mensen overleden bij 137 voorvallen die iets te maken hadden met het nemen van een selfie.

Voorbeelden van zulke berichten zijn vooral in Indiase media te vinden. Zo wilde een student een selfie nemen in een bergachtig gebied, waarbij hij uitgleed en een val maakte van vijftig meter. In New Delhi klom een student voor een selfie op een vrachttrein, en werd daarbij geëlektrocuteerd.

Voor de publicatie Selfies: A boon or a bane? selecteerden de onderzoekers vooraf een lijst  van Engelstalige media die ze als betrouwbaar beschouwden, die vervolgens met termen als ‘selfie deaths’, ‘selfie accidents’ en ‘selfie mortality’ werden doorzocht. De gevonden nieuwsberichten werden meegenomen in het onderzoek.

De resultaten suggereren dat riskant gedrag de kans op een selfie-gerelateerde dood vergroot, dat tieners en twintigers vaker slachtoffer zijn, en dat het vaker mannen overkomt dan vrouwen. Verder is te zien dat de helft van het aantal dodelijke slachtoffers bij selfie-ongelukken uit India komt.

Ook een onderzoek uit Turkije laat het verschil tussen India en andere landen zien. 45 van de 111 selfie-gerelateerde sterfgevallen tussen december 2013 en januari 2017 (45 van de 111) vonden volgens dit onderzoek plaats in India. Een aantal Indiase deelstaten heeft no-selfie zones ingesteld, bijvoorbeeld in de buurt van rotskusten met hoge golven.

Belangrijke vraag is hoe betrouwbaar media berichten over selfie-ongelukken. De lijst met nieuwsberichten uit Selfies: A boon or a bane? staat helaas niet online en de onderzoekers reageren niet op een verzoek om aanvullende informatie.

Het Turkse artikel geeft wel meer informatie. Dat onderzoek is namelijk deels gebaseerd op de Wikipedia-pagina List of selfie-related injuries and deaths. De onderzoekers melden in hun paper dat ze 134 berichten van die lijst aan een nader onderzoek hebben onderworpen.

De Wikipedia-lijst beschrijft gevallen met in totaal 278 slachtoffers, van wie 201 dodelijk. Bij elke melding wordt naar minimaal één nieuwsbericht gelinkt, vaak mainstream nieuwsbronnen zoals The Independent, The Washington Post en The Times of India. Bovendien zijn veel nieuwsberichten dusdanig gedetailleerd dat het aannemelijk lijkt dat ze authentiek zijn. In ieder geval lijkt de ordegrootte van 250 sterfgevallen waarover de media berichtten te kloppen. Dat berichten authentiek lijken zegt overigens weinig over de volledigheid van de Wikipedia- lijst: het is onwaarschijnlijk dat elk selfie-gerelateerd sterfgeval de media haalt.

Is het nemen van een selfie dus gevaarlijk? ‘Dood door selfie is een groot gezondheidsrisico geworden’, zegt een van de Indiase onderzoekers tegen The Washington Post. Volgens Mark Deuze, hoogleraar Mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam, kun je die conclusie niet trekken. Mensen nemen soms risico’s, zegt Deuze, en tieners en twintigers nemen vaker risico’s, vooral jongens. ‘Dat is een open deur. Wat dit met smartphones en selfies te maken heeft wordt met deze methode niet aangetoond.’

Het onderzoek geeft volgens Deuze dan ook weinig informatie over het eventuele gevaar van selfies. ‘Het aantal doden of gewonden zegt pas iets in vergelijking met andersoortig risicovol gedrag.’ Dat er wereldwijd met twee- a driehonderd gevallen in zeven jaar sprake zou zijn van een epidemie, noemt hij ‘volstrekte onzin’.

Dat de afgelopen jaren wereldwijd meer dan 250 mensen zijn overleden bij het nemen van een selfie is niet onomstotelijk te bewijzen, maar wel aannemelijk. Ongelukken met selfies lijken vooral te gebeuren door risicovol gedrag al dan niet op plaatsen met gebrekkige veiligheidsvoorzieningen. Daarom moet het gevaar van het nemen van een selfie niet worden overschat.

• Bansal, A., Garg, C., Pakhare, A., & Gupta, S. (2018). Selfies: A boon or bane? Journal of family medicine and primary care, 7(4), 828.
• Dokur, M., Petekkaya, E., & Karadağ, M. (2018). Media-based clinical research on selfie-related injuries and deaths. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Dergisi, 24(2), 129-135.