Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Stoppen met roken is moeilijker dan afkicken van cocaïne.
Oordeel
Niet te checken
Bron van de bewering
Het Algemeen Dagblad publiceerde een artikel bij de start van Stoptober, en sprak experts over het nut daarvan en rookverslaving in het algemeen. Ondanks het succes van Stoptober, is roken namelijk voor veel mensen nog een moeilijke verslaving om vanaf te komen. Om die reden is de actie dan ook in het leven geroepen. Stoptober houdt in dat rokers samen 28 dagen in oktober stoppen met roken. Via een applicatie ontvangen de ‘stoppers’ iedere dag positieve berichten als aanmoediging. Vijftig rokers zich de eerste vijf dagen van de actie vrijwillig opsluiten, wat live te volgen is via Facebook en Stoptober.tv. De actie is een initiatief van onder meer KWF Kankerbestrijding, het Longfonds en het Ministerie van Volksgezondheid.
In het AD-artikel wordt aandacht besteed aan de ernst van rookverslaving. Verslavingsarts Leandros Elsount, van Brijder, organisatie voor verslavingszorg, wordt als volgt aangehaald:
“Stoppen met roken is namelijk niet zo makkelijk als wordt gedacht. Ik heb patiënten gezien die wel van hun cocaïneverslaving afkomen, maar nog altijd niet willen stoppen met roken. Dat geeft wel aan hoe verslavend een sigaret is.”
Waarom is dit niet te checken?
Maar is de claim die in de kop is gebruikt wel wetenschappelijk onderzocht? Elsount zegt daarover, tijdens een kort telefoongesprek, het volgende: “Mijn uitspraak is slechts gebaseerd op eigen ervaring in de kliniek waar ik werk. Het is dus niet evidence-based.” Elsount weet niet waarom het Algemeen Dagblad voor deze kop heeft gekozen.
De kop suggereert namelijk dat de uitspraak is gebaseerd op een (wetenschappelijk) onderzoek waarbij men bijvoorbeeld beide verslavingen en de afkickprocessen heeft vergeleken.
Wij hebben het Algemeen Dagblad dan ook gevraagd waarom zij deze kop boven het artikel hebben gezet. We ontvingen de volgende reactie van de auteur:
“Ik quote in de kop Elsount, maar dan iets stelliger. De kop bevat dus geen claim, maar een weergave van wat Elsount elders in het artikel zegt, namelijk dat hij patiënten ziet die kunnen stoppen met cocaïne, maar niet kunnen stoppen met roken. Om die reden is er ook voor gekozen om aanhalingstekens te gebruiken, zodat het niet als stelling werd neergezet.”
Moeilijk te vergelijken
Marjan Heuving, woordvoerder van het Trimbos-instituut (dat onder meer onderzoek doet naar verslavingszorg), zegt dat het moeilijk is om verslavingen te vergelijken. “Het ene middel is schadelijker dan de ander, en wij doen eigenlijk altijd afstand van vergelijkingen”, zegt Heuving. “Stoppen met roken is moeilijk, maar men heeft bij een cocaïneverslaving bijvoorbeeld ook andere redenen om te stoppen. Uiteraard verschilt het ook altijd per persoon hoe snel iemand van een verslaving afkomt. Het lijkt mij moeilijk om dat wetenschappelijk te onderbouwen.”
Floor van Bakkum, teammanager Preventie van Jellinek, bevestigt dat het per persoon afhangt hoe het afkicken verloopt. “In het geval van deze kop kan je niet zeggen of het waar is of niet, want dat is dus niet wetenschappelijk onderzocht. Ik denk dat het vooral belangrijk is om te melden dat het voor veel mensen écht heel moeilijk is om te stoppen met roken. Dat is volgens mij ook de belangrijkste boodschap van het artikel.”
Conclusie
Wij beschouwen deze claim als niet te checken. De reden daarvoor is dat wij slechts kunnen checken waar de uitspraak op is gebaseerd. Die blijkt op z’n beurt niet te berusten op conclusies uit wetenschappelijk onderzoek en slechts afkomstig te zijn uit de persoonlijke ervaringen van een verslavingsarts. Of het daadwerkelijk zo is dat stoppen met roken moeilijker is dan van een cocaïneverslaving afkomen is, moet nog blijken uit onderzoek. Het is op dit moment dan ook niet te checken of de claim waar is of niet.
