Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Elsevier Weekblad en Fontys Hogescholen hebben Bureau Louter, een onderzoeksbureau dat zich richt op ruimtelijke economie, gevraagd om onderzoek te doen naar de woon- en werkfuncties in Nederlandse binnensteden. In juni dit jaar verscheen er al een uitgebreid artikel over in Elsevier Weekblad, maar vorige week werd het uitgebreide onderzoeksrapport gepubliceerd.
Twee ranglijsten
Vastgoedjournaal lijkt als eerst te hebben geschreven over het recent gepubliceerde onderzoeksrapport. Daarna kwamen andere media met artikelen over het onderwerp, op 7 en 8 oktober.
Enkele media melden als nieuws dat Rotterdam de beste binnenstad van Nederland heeft:
- NU.nl heeft de kop: ‘Rotterdamse binnenstad meest gunstig om te wonen en werken‘;
- Algemeen Dagblad kopt: ‘Binnenstad Rotterdam beste van Nederland‘;
- Lindanieuws meldt: ‘Volgens dit onderzoek heeft Rotterdam de beste binnenstad“.
Gek genoeg bericht NH Nieuws op 8 oktober dat niet Rotterdam, maar Amsterdam de lijst aanvoert van meest woonaantrekkelijke binnensteden van Nederland.
Hoe zit het nu? Heeft Rotterdam of Amsterdam de beste binnenstad van Nederland?
Binnenstad Amsterdam aantrekkelijkste woonplek
Op de website van onderzoeksbureau Louter is te lezen dat er twee ranglijsten zijn opgesteld:
- een ranglijst voor binnensteden met de hoogste woonaantrekkelijkheid;
- een ranglijst voor binnensteden met de hoogste economische betekenis.
De top tien van deze ranglijsten is weergegeven in onderstaande tabel.
Uit deze tabel blijkt iets anders dan wat NU.nl beweert: Rotterdam scoort het hoogst als het gaat om de economische betekenis, maar niet op woonaantrekkelijkheid. De Amsterdamse binnenstad wordt als aantrekkelijkst beschouwd als het gaat om wonen. Het is dus onjuist dat NU.nl beweert dat volgens het onderzoek Rotterdam het meest gunstig is om te wonen.
Peter Louter, onderzoeker en eigenaar van bureau Louter, snapt er niks van. “Het is onvoorstelbaar. Hoe kan zoiets mis gaan?”, zegt hij aan de telefoon. “Rotterdam staat op nummer 1 op basis van economische prestaties, maar zeker niet bij woonaantrekkelijkheid. Daar staat de havenstad zelfs op de 29ste plaats. Je kan dus niet zeggen dat het het meest gunstig is om in de Rotterdamse binnenstad te wonen.”
Wat is economische betekenis?
In het onderzoeksrapport is terug te lezen welke zaken onder de loep zijn genomen en wat de resultaten zijn. Met de economische betekenis van een binnenstad – waar Rotterdam dus als beste op scoort – wordt het volgende bedoeld:
“Op basis van twintig indicatoren zijn ‘economische prestaties’ bepaald per binnenstad voor de periode 2009-2016. Dat is een combinatie van vijf sectoren (de binnenstadsfuncties en de overige bedrijvigheid), twee meeteenheden (arbeidsplaatsen en toegevoegde waarde) en twee maatstaven (de dichtheid van economische activiteiten in de binnenstad en de relatieve vertegenwoordiging van economische activiteiten per inwoner in het stedelijk gebied).”
Maar als Rotterdam het hoogst scoort op economische betekenis, kan je dan ook zeggen dat het de meest gunstige plek is om te werken, zoals NU.nl schrijft? Louter legt uit dat dat niet zo is: “We hebben puur de bedrijvigheid gemeten, dus in de zin van bijvoorbeeld arbeidsplaatsen en toegevoegde waarde. Dat is nu het meest in Rotterdam. Maar dat wil niet per definitie zeggen dat het ook de beste plek is om te werken.”
Louter voegt daar nog aan toe dat ze dit onderdeel expliciet geen ‘economische aantrekkelijkheid’ hebben genoemd in het onderzoek. “Het hangt per type bedrijf af of het goed is om je ergens te vestigen of niet. Bovendien zijn er veel andere factoren die bepalen of iets een gunstige plek is om je te vestigen.”
Op basis van de onderzoeksresultaten kan je dus niet concluderen dat de Rotterdamse binnenstad de meest gunstige plaats is om te werken. Dat is namelijk ook afhankelijk van andere zaken, en die zijn niet in het onderzoek meegenomen.
Buiten beschouwing gelaten
Het Algemeen Dagblad, Lindanieuws en diverse lokale media schrijven dat Rotterdam de beste binnenstad van Nederland heeft. In die artikelen wordt echter alleen gesproken over de economische betekenis die is onderzocht. Zo staat in het artikel van Lindanieuws het volgende:
“In het vergelijkingsonderzoek werd er gekeken naar bedrijvigheid, kantoorfunctie, bestuursfunctie en winkelfunctie. Hierbij werden de resultaten van 2009 met die van begin 2016 vergeleken. Rotterdam kwam dus als grote winnaar uit de bus.”
Een soortgelijke alinea, waarin wordt gesproken over gemeten economische factoren, staat in het stuk van het Algemeen Dagblad.
Opvallend is dat beide artikelen de woonaantrekkelijkheid volledig buiten beschouwing laten: ze beperken zich tot de economische betekenis van binnensteden en komen zo tot het nieuws dat Rotterdam de beste binnenstad van Nederland heeft. Dat Amsterdam qua woonaantrekkelijkheid nummer één is volgens het onderzoek, wordt niet vermeld.
Conclusie
NU.nl meldt ten onrechte dat Rotterdam de meest gunstige plek is om te wonen. Uit het onderzoek van onderzoeksbureau Louter blijkt namelijk dat Amsterdam het beste scoort op woonaantrekkelijkheid. Ook is het niet juist om Rotterdam te noemen als binnenstad die het meest gunstig is om te werken, zoals NU.nl deed.
Algemeen Dagblad en Lindanieuws noemden dat Rotterdam de beste binnenstad heeft, maar dat is maar hoe je het bekijkt; wat betreft economische prestaties klopt het dat Rotterdam de beste binnenstad heeft, maar niet als het gaat om woonaantrekkelijkheid. Je kan je afvragen of het juist is om te zeggen dat Rotterdam de ‘beste’ binnenstad heeft, als je de helft van het onderzoek negeert.
Bronnen
Louter, P. & Van Eikeren, P. (2018) ‘Wonen en werken in Nederlandse binnensteden’. Het onderzoeksrapport is op te vragen via https://www.bureaulouter.nl/.
