Tijdens tien jaar Rutte zijn 750 duizend niet-westerse migranten naar Nederland gekomen. 470 duizend hebben het land verlaten

Gedurende tien jaar Rutte zijn in Nederland zo’n 750.000 niet-westerse allochtonen binnengehaald.

Deels onwaar

Donderdagavond 11 maart 2021 zond de NPO een debat uit tussen VVD-leider Mark Rutte en PVV-leider Geert Wilders, in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van woensdag 17 maart. Toen het onderwerp migratie ter sprake kwam, wierp Wilders zijn tegenstrever het verwijt voor de voeten dat Rutte in zijn tienjarige regeerperiode 750 duizend niet-westerse allochtonen Nederland heeft binnengehaald. Rutte riposteerde dat hier ook studenten tussen zitten en dat meer dan de helft ook weer weg is gegaan.

Het is een verwijt dat Wilders vaker heeft geuit. Zo schreef hij in november 2020 op Twitter:

Ook in het partijprogramma van de PVV krijgt Rutte de volle laag:

Om te kijken of Rutte inderdaad 750 duizend niet-westerse allochtonen naar Nederland heeft gehaald, is Nieuwscheckers de migratiecijfers ingedoken.

Sinds 2010 is Mark Rutte premier. Tijdens zijn regeerperiode immigreerden ruim 2 miljoen personen naar Nederland. Tegelijkertijd emigreerden ongeveer 1,5 miljoen mensen.

In totaal kwamen tussen 2010 en 2019 meer personen naar Nederland dan dat er mensen vertrokken. Met andere woorden: het migratiesaldo, de immigratie minus de emigratie, bedroeg in deze periode 540.293 personen. Het migratiesaldo is dus positief: er waren meer immigranten dan emigranten.

Met deze cijfers zijn we er nog niet. Uit bovenstaande cijfers blijkt alleen hoeveel mensen in tien jaar tijd geïmmigreerd en geëmigreerd zijn. Om de bewering van Wilders te checken moet worden nagegaan hoeveel van deze migranten een niet-westerse migratieachtergrond heeft.

In- en uitstroom niet-westerse allochtonen

Een allochtoon is een persoon van wie ten minste één ouder in het buitenland is geboren. Het geboorteland van de ouders en/of de persoon zelf bepaalt of de migratieachtergrond westers of niet-westers is.

Personen met een niet-westerse migratieachtergrond komen volgens de definitie van het CBS uit landen in Afrika, Latijns-Amerika, Azië of Turkije. Vanwege de sociaaleconomische en sociaal-culturele positie worden migranten vanuit Indonesië en Japan tot de westerse migratieachtergrond gerekend.

Om te onderbouwen dat onder tien jaar Rutte 750.000 niet-westerse allochtonen Nederland zijn binnengelaten baseert de PVV zich op een immigratie- en emigratie-dataset van het CBS.  Uit deze cijfers blijkt dat tussen 2010 en 2019 in totaal 751.452 personen met een niet-westerse migratieachtergrond geïmmigreerd zijn naar Nederland. Dit cijfer komt overeen met het aantal dat Wilders noemde.

Daarentegen noemt de PVV-leider niet dat ook een groot aantal mensen met een niet-westerse migratieachtergrond Nederland heeft verlaten, zoals Rutte tijdens het debat zei. Tussen 2010 en 2019 zijn namelijk 473.141 niet-westerse personen geëmigreerd. Per saldo zijn in die jaren dus 277 duizend personen met een niet-westerse achtergrond bijgekomen door migratie.

Wie zijn die niet-westerse immigranten?

We weten nu dus dat tussen 2010 en 2020 ongeveer 750 duizend niet-westerse immigranten naar Nederland zijn gekomen. Daarnaast zijn er in die periode ongeveer 473 duizend niet-westerse migranten vertrokken.

Maar over wat voor soort migranten hebben we het bij die 750 duizend? Met andere woorden:  om hoeveel asielzoekers, internationale studenten, arbeidsmigranten etc. gaat het nu eigenlijk? Hiervoor moeten we dieper in de cijfers van het CBS duiken.

Onderstaande grafiek laat een overzicht zien van de nationaliteit van de 750 duizend immigranten met een niet-westerse achtergrond. Van de 750 duizend niet-westerse immigranten hadden ongeveer 480 duizend personen ook een niet-westerse nationaliteit. Dat is bijna twee derde van de totale groep immigranten.

Opvallend is dat dus niet alle migranten met een niet-westerse achtergrond ook een niet-westerse nationaliteit hebben. Een substantieel deel van de 750 duizend niet-westerse immigranten heeft de Nederlandse nationaliteit, een westerse nationaliteit of een onbekende nationaliteit, of is staatloos.

Migratiemotieven

Voor de groep uit de vorige tabel van 480 duizend niet-westerse immigranten met een niet-westerse nationaliteit gelden de volgende migratiemotieven:

* Amerika is behalve de Amerikaanse en Canadese nationaliteit; Azië is exclusief Indonesische en Japanse nationaliteit

Van de immigranten met een niet-westerse nationaliteit kwamen de meesten uit Azië. Binnen deze groep was het voornaamste migratiemotief: asielaanvragen. Deze aantallen liggen wel dicht bij de andere motieven: gezinshereniging, studie of werk.

Ook voor niet-westerse immigranten uit Afrika is het voornaamste migratiemotief een asielverzoek of gezinshereniging. Daarentegen is voor niet-westerse immigranten uit Amerika en Turkije asiel aanvragen geen beweegreden. Gezinshereniging en het volgen een studie steken hier bovenuit.

* Europa is exclusief Nederlandse en Turkse nationaliteit.

Voor de immigranten met een westerse nationaliteit kwamen veruit de meeste personen uit Europa. Zij kwamen voornamelijk vanwege gezinsredenen, gevolgd door studie- en arbeidsmotieven. Slechts 3060 personen uit Europa kwamen hier voor een asielaanvraag. Vergeleken met de migratiemotieven van niet-westerse immigranten komen veel meer westerse immigranten naar Nederland om te studeren en te werken.

Het is kort door de bocht van Wilders om te stellen dat ‘gedurende tien jaar Rutte zo’n 750.000 niet-westerse allochtonen zijn binnengehaald’.

In de regeerperiode van Rutte zijn inderdaad in totaal 751.452 niet-westerse allochtonen naar Nederland geïmmigreerd. Maar Wilders vertelt niet het hele verhaal, want een substantieel deel van die 750 duizend immigranten met een niet-westerse achtergrond heeft de Nederlandse of een andere westerse nationaliteit. Bovendien hebben in tien jaar tijd ook 473 duizend mensen met een niet-westerse migratieachtergrond Nederland verlaten.