Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Een aflevering van “The Simpsons” zou de gebeurtenissen rond de Titan-onderzeeër, die na een duiktocht vlakbij de Titanic vermist raakte, hebben voorspeld.
Oordeel
Onwaar.
Bron van de bewering
De bewering werd gemaakt op verschillende socialemediaplatforms, waaronder Facebook, Twitter en YouTube. Vooral op TikTok is de theorie populair; daar zijn meerdere video’s miljoenen keren bekeken. Een van de video’s is op het moment van schrijven zelfs meer dan 11 miljoen keer bekeken. Ook verschillende (nieuws)sites zoals HLN en Nieuwsblad hebben berichten over de bewering gepubliceerd.
Overeenkomsten, maar ook verschillen
In de aflevering van “The Simpsons” uit 2006 die als bewijs voor de voorspelling wordt aangehaald, “Homer’s Paternity Coot”, gebruikt Homer Simpson een onderzeeër om de “beroemde smaragden van Piso Mojado” te vinden. Hij komt onder water vast te zitten, zijn zuurstof raakt op en hij wordt vervolgens wakker in een ziekenhuis na drie dagen in coma te hebben gelegen. Er wordt alleen op geen enkel moment in de aflevering verwezen naar de Titanic of specifieker naar OceanGate, het bedrijf dat de Titan-onderzeeër heeft gebouwd.
Er zijn volgens Snopes nog meer verschillen tussen wat er met de Titan-onderzeeër gebeurde en de aflevering uit 2006. Zo raakte in de aflevering niemand vermist, en was Homer alleen in de onderzeeër, terwijl er in de Titan vijf mensen zaten. Inmiddels is ook duidelijk geworden dat de onderzeeër waarschijnlijk is geïmplodeerd en dat alle vijf de mensen aan boord zijn omgekomen.
Terugkerende hoax
Dat in afleveringen van The Simpsons de toekomst voorspeld zou worden, is een populaire en vaak terugkerende hoax. De animatieserie zou allerlei grote gebeurtenissen al hebben zien aankomen, van de aanslag op 11 september tot de brand in de Notre Dame en de verkiezing van Trump tot president. In sommige gevallen zijn de overeenkomsten toevallig, maar in veel gevallen wordt ook expres geknoeid met beelden. Zo werd bij de zogenaamde voorspelling van de brand in de Notre Dame achteraf brand toegevoegd aan een beeld en bij een voorspelling die over het concert van Travis Scott gemaakt zou zijn, werd fan-art gebruikt in plaats van echte beelden uit een aflevering. Het is zo’n populaire terugkerende hoax dat factcheck-website Snopes een overzichtspagina heeft van alle factchecks die ze er eerder al over maakten.
Waarom is deze theorie zo populair?
Waarom theorieën over voorspellingen in de animatie-serie zo populair zijn? Er zijn waarschijnlijk verschillende redenen. Ten eerste maken de bekendheid en populariteit van de serie posts over zogenaamde voorspellingen interessant voor een breed publiek. Daarnaast heeft “The Simpsons” een lange geschiedenis en een groot aantal afleveringen, wat veel materiaal biedt om uit te putten. Volgens Bill Oakley, een van de schrijvers van de show, bestaat de serie al zo lang dat de “geschiedenis zich weleens herhaalt”.
Hank Azaria, een van de stemacteurs van “The Simpsons”, zegt dat de show geen echte voorspellende krachten heeft. Wel speculeren de makers in afleveringen vaak over wat er zou kunnen gebeuren “als we zo doorgaan”. Soms blijken deze speculaties deels werkelijkheid te worden, maar van de duizenden mogelijke toekomstscenario’s zijn er slechts een klein aantal daadwerkelijk uitgekomen.
Nu het idee dat afleveringen van “The Simpsons” de toekomst kunnen voorspellen zo populair is geworden, speelt ‘confirmation bias’, oftewel bevestigingsvooroordeel, waarschijnlijk ook een rol. Mensen die de theorie al kennen of geloven, zullen sneller geneigd zijn om op zoek te gaan naar bewijs dat de theorie ondersteunt bij nieuwe gebeurtenissen.
Conclusie
De bewering dat een aflevering van “The Simpsons” de vermissing van de Titan-onderzeeër nabij de Titanic in juni 2023 heeft voorspeld, is onjuist. Hoewel er overeenkomsten zijn tussen de gebeurtenissen in de show en de werkelijkheid, zijn deze toevallig en niet voorspellend.