Dentofobie: angst voor de tandarts. Een emotie die veel Nederlanders voelen opkomen als hun halfjaarlijkse gebits-controle weer voor de deur staat. Als we De Telegraaf van 3 oktober mogen geloven, zal deze angst vanaf 2012 ook nog eens een economische dimensie krijgen: ‘Verzekeraar bang voor nota tandarts’, kopte de grootste krant van Nederland. Reden: tandartsbezoek wordt duurder omdat de tarieven worden vrijgegeven. Nieuwscheckers laat zich niet bang maken: het gaat om een experiment, dat stopt als het te duur wordt.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Vanaf 1 januari 2012 gaat het ministerie van Volksgezondheid een experiment starten om vrije prijzen in de tandartsenbranche in te voeren. Dit betekent dat elke tandarts zelf mag bepalen hoe duur een behandeling wordt. VWS denkt dat dit de concurrentie zal vergroten, met een betere kwaliteit behandelingen voor lagere prijzen als gevolg. Uiterlijk 1 juli 2014 besluit de minister of het experiment wordt verlengd.
Volgens De Telegraaf twijfelen echter ‘maar weinigen’ in de branche eraan dat de prijzen gaan stijgen. Naast deze nogal vage formulering voert de auteur één zorgverzekeraar op, namelijk CZ. ‘’Wat denk je? Lager zullen ze [de prijzen] zeker niet worden”, briest een woordvoerster in het dagblad. De tendens in het artikel is dat het uiteindelijk de patiënt is die hogere rekeningen zal gaan betalen, afhankelijk van zijn polis. Van het feit dat het hier om een experiment gaat, wordt met geen woord gerept.
‘CZ maakt mensen bang’
De Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde (NMT) trekt fel van leer tegen de berichtgeving in De Telegraaf. Woordvoerder Jeroen van Wijngaarden: ‘’Het NMT is buitengewoon ontstemd over de waarschuwing van CZ. De verzekeraar ventileert zonder enige vorm van onderzoek dat de tandartsrekeningen zullen stijgen. Niet alleen maakt de verzekeraar zich schuldig aan bangmakerij, ook etaleert CZ een totaal gebrek aan kennis van zaken. De vorm waarvoor gekozen is bij de vrije prijsvorming maakt het mogelijk om dit experiment, dat 3 tot 5 jaar gaat duren, nauwkeurig en kritisch te volgen. Verzekeraar CZ heeft op geen enkele manier contact gezocht met de beroepsorganisatie van tandartsen en tandarts-specialisten voorafgaand aan zijn onheilsprofetie. CZ maakt mensen bang voor de tandarts.’’
Verder haalt De Telegraaf nog tandartsenfora aan, om het naderende onheil van prijsstijgingen te bewijzen: ‘’Op tandartsenfora valt te lezen dat de beroepsgroep in de vrije prijzen een mooie kans ziet om de tarieven op te schroeven, nadat de Nederlandse Zorgautoriteit prijsstijgingen jarenlang fors onder de inflatie heeft gehouden.’’
Ongetwijfeld zien enkele tandartsen hun kans schoon nu de prijzen vrij zijn, maar een enkel voorbeeld van zo’n forumdiscussie was hier wel op zijn plaats geweest.
Monitoren
Iets anders waar het artikel aan voorbij gaat: naast het NMT zijn er meer waakhonden die de tandartsprijzen in de gaten houden. Ook de Nationale Zorgautoriteit (NZa) gaat het experiment monitoren. Zo liet minister van VWS Edith Schippers op 29 juni al in een brief aan de Tweede Kamer weten: “Onder ontoelaatbare effecten (van het experiment, red.) versta ik ontwikkelingen die de betaalbaarheid, toegankelijkheid of de kwaliteit van zorg in gevaar brengen. Dat kan inderdaad ook betrekking hebben op te hoge prijzen. De NZa zal hierop continu toezien.’’ Daarnaast meldt de minister in haar brief dat transparantie in dit experiment van groot belang is. Er is dan ook een consumentenwebsite opgezet om prijzen te kunnen vergelijken. Dit alles is overigens allang geen nieuws meer, maar al enkele maanden bekend.
Volgens de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) moet er nog wel een hoop aan de informatievoorziening gebeuren voor 1 januari: ,,Het probleem is dat het voor de consument op dit moment onduidelijk is waar de keuze voor een tandarts op gebaseerd moet zijn”, aldus woordvoerster Nathalie Koopman. ,,Er zijn nog geen goede kwaliteitsindicatoren. Daar wordt hard aan gewerkt, maar 1 januari komt te vroeg. We houden het angstvallig in de gaten. In eerste instantie zullen de prijsverhogingen wel meevallen. Het zou wel kunnen dat dat iets later gebeurt, bijna niemand weet het. Maar we willen niemand bang maken natuurlijk.”
‘We zijn niet bang’
Het is ook niet zo dat elke verzekeraar vreest voor de komende tarieven. Zo zegt Achmea tegen Nieuwscheckers: “Wij zijn niet bang, maar we denken niet dat de tarieven omlaag gaan. Of ze erg zullen stijgen, geen idee. De consument weet wel ongeveer wat een behandeling kost, maar zal zich met ingang van 2012 van te voren moeten informeren over de nieuwe tarieven.”
Verzekeraars en patiëntenorganisaties zijn er, hoewel een stuk genuanceerder dan in De Telegraaf viel te lezen, dus niet helemaal gerust op. Of ze zich terecht zorgen maken, moet de tijd gaan uitwijzen. Het plan dat Schippers voor ogen heeft, om het experiment ‘in nauwe samenwerking met patiënten- en consumentenorganisaties en verzekeraars’ te doen, om zo te ‘werken aan transparantie van kwaliteitsinformatie’ is blijkens bovenstaande reacties nog niet echt van de grond gekomen.
Dat De Telegraaf deze nuance niet aanbrengt, mag je de krant echter aanrekenen. De auteur van het artikel zei overigens niet te kunnen meewerken met nieuwscheckers.nl. Hij gaf hier geen reden voor. Feit blijft, dat nietsvermoedende consumenten die op 3 oktober de krant opensloegen, niet volledig zijn geïnformeerd. Zo word je vanzelf bang voor de tandarts.