De kerncentrale in Borssele levert 1,8 keer zoveel stroom als alle windmolens op het IJsselmeer

Een kerncentrale levert stroom aan 2,5 keer zoveel huishoudens als alle windmolens op het IJsselmeer doen.

Grotendeels waar

Op X werd geklaagd over windmolens die op het IJsselmeer staan, omdat ze het uitzicht zouden verpesten. Gebruiker @Gelle_KI reageerde hierop door te zeggen dat de windmolens op het meer stroom leveren voor 900.000 huishoudens. Maar volgens gebruiker Bente Zwaan zou het beter zijn om een kerncentrale te bouwen want die zou 8 miljard kilowattuur aan stroom leveren, genoeg voor 2,3 miljoen huishoudens. Beide posts zijn tienduizenden keren bekeken.

Volgens de Nederlandse klimaatwet moeten we in 2030 55 procent minder broeikasgassen uitstoten dan we in 1990 deden en in 2050 moet Nederland helemaal klimaatneutraal zijn. Nederland moet daarom af van fossiele brandstoffen zoals steenkool en olie voor de energielevering en overstappen naar klimaatneutrale energiebronnen. In het debat over deze energietransitie worden vergelijkingen tussen kerncentrales en windmolens vaker gemaakt. Zo checkte Pointer in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023 bijvoorbeeld een vergelijking van JA21 tussen deze energiebronnen.

Er stonden 165 windmolens op het IJsselmeer in 2022 volgens het Compendium voor de Leefomgeving. Anno 2025 is dat aantal iets afgenomen naar 161 windmolens die verdeeld zijn over die windmolenparken: windpark Fryslân met 89 molens, windpark Westermeerwind met 48 molens dat deel uitmaakt van het grotere windpark Noordoostpolder en windpark Windplanblauw met 24 molens. Windpark Windplanblauw dient ter vervanging van windpark Irene Vorrink, dat in 2022 gesloopt is, en heeft vier molens minder dan zijn voorganger.

Volgens de websites van deze windparken leveren ze respectievelijk stroom die goed is voor 500 duizend huishoudens, 160 duizend tot 260 duizend huishoudens en 130 duizend huishoudens. In totaal zou dat gaan over 790 tot 890 duizend huishoudens, wat in de buurt komt van wat @Gelle_KI beweerde.

Daarnaast kunnen we kijken naar de jaarlijkse stroomopbrengst van de windturbines en die vergelijken met het verbruik van Nederlandse huishoudens. De stroomopbrengst kunnen we berekenen door het vermogen van de windmolens te vermenigvuldigen met de tijd in uren. Het vermogen van de windmolens staat vermeld op de sites van de windparken en de relevante tijdspanne is een jaar. Maar het waait niet alle uren van het jaar: volgens het Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (RES) draaien windmolens ongeveer 41 procent van de tijd op vol vermogen [pdf]. Uit dit alles blijkt dat de windmolens op het IJsselmeer samen ongeveer 2,3 miljard kilowattuur stroom per jaar produceren.

Hoeveel elektriciteit een huishouden verbruikt hangt af van uit hoeveel personen dat huishouden bestaat, zoals te lezen valt op de site van energieleverancier Vattenfall. Het varieert van de 1640 kilowattuur per jaar tot 3980 kilowattuur per jaar, maar ligt gemiddeld op 2500 kilowattuur. Dat gemiddelde vinden we ook terug bij het CBS. Als we dat in acht nemen, leveren de windmolens op het IJsselmeer genoeg stroom voor 920 duizend huishoudens.

In Nederland staat op het moment een kerncentrale, die in Borssele. Deze produceert 4 miljard kilowattuur elektriciteit per jaar, de helft van wat Bente Zwaan op X beweerde. De kerncentrale in Borssele is alleen vijftig jaar oud: hij draait al sinds 1973. Een modernere centrale zou volgens antwoorden op Kamervragen uit 2019 8 miljard kilowattuur aan elektriciteit per jaar kunnen opwekken. Verder zouden twee nieuwe kerncentrales die in Borssele gepland zijn 12 miljard kilowattuur per centrale per jaar kunnen produceren. Dit soort moderne centrales zouden dus 3,2 miljoen tot 4,8 miljoen huishoudens kunnen voorzien van elektriciteit.

Moderne kerncentrales leveren aan meer dan 2,5 keer zoveel huishoudens elektriciteit als de windmolens op het IJsselmeer doen, maar dat gaat voorbij aan het feit dat het lang duurt om kerncentrales te bouwen. De windmolens produceren nu groene stroom, terwijl de verwachting is dat de twee nieuwe kerncentrales pas in 2035 af zullen zijn. Aan het klimaatdoel van 2030 kunnen ze dus niet meer bijdragen. Aan de andere kant produceert de kerncentrale in Borssele genoeg stroom voor bijna 1,8 keer zoveel huishoudens als de windmolens op het IJsselmeer doen.

Het klopt dat alle windmolens op het IJsselmeer aan ongeveer 900 duizend huishoudens stroom leveren. Een moderne kerncentrale levert aan meer dan 2,5 keer zoveel huishoudens stroom: 3,2 miljoen tot 4,8 miljoen. Maar zulke kerncentrales staan op het moment niet in Nederland en het zou tien jaar duren om de bouw daarvan te voltooien. De enige kerncentrale die in Nederland staat stamt uit 1973, maar levert nog steeds genoeg stroom voor bijna 1,8 keer zoveel huishoudens als de windmolens op het IJsselmeer doen.