Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Denemarken en andere Scandinavische landen zijn gestopt met corona-inentingen bij jongeren uit vrees voor ernstige bijwerkingen.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Wekelijks verschijnt Arnold Karskens, voorzitter van de omroep Ongehoord Nederland, met zijn column in de uitzending van het opinieprogramma Ongehoord Nieuws. Op donderdag 20 oktober 2022 sprak hij over ‘het gelijk van de coronawappies’, zoals de titel van de column luidt.
Volgens Karskens hebben de politiek, de farmaceutische industrie en de media de negatieve effecten van de corona-aanpak en het vaccinatieprogramma verzwegen. Maar nu komen die volgens Karskens dan toch aan de oppervlakte. Zoals in Denemarken en andere Scandinavische landen, waar de overheden volgens Karskens zijn gestopt met corona-inentingen bij jongeren uit vrees voor ernstige bijwerkingen.
Op de vraag waar Karskens zijn bewering op heeft gebaseerd, antwoordt hij via e-mail: “Val me ajb niet lastig met commentaar op mijn column.”
Waarom is dit onwaar?
Op de websites van de overheden van de Scandinavische landen (Denemarken, Noorwegen, Zweden, Finland en IJsland) is informatie te vinden over de vaccinatieprogramma’s in de desbetreffende landen. Daaruit valt af te leiden dat het vaccinatiebeleid in deze landen varieert. Er is in elk geval geen sprake van een algehele vaccinatiestop onder jongeren (pakweg 15-21 jaar).
Hier de belangrijkste informatie per land:
- Denemarken: mensen jonger dan 50 jaar komen niet in aanmerking voor een coronavaccinatie, behalve als ze een kwetsbare gezondheid hebben.
- Zweden: iedereen in de leeftijd 18-64 jaar kan deze herfst een booster krijgen. Vanaf 1 november komen kinderen tussen 12 en 17 jaar niet meer in aanmerking voor inenting, uitgezonderd kwetsbare groepen.
- Noorwegen: kinderen kunnen vanaf 5 jaar een inenting tegen corona krijgen. Boosters gaan dit najaar alleen naar kwetsbare groepen.
- Finland: iedereen vanaf 12 jaar kan zich laten vaccineren en een booster krijgen.
- IJsland: iedereen vanaf 5 jaar komt in aanmerking om zich te laten vaccineren.
Kortom, in alle Scandinavische landen geldt voor iedereen boven de 18 jaar (waaronder dus jongeren van 18-21 jaar) nog altijd een advies om te vaccineren tegen corona, behalve in Denemarken. In Noorwegen, Finland en IJsland kunnen alle jongeren (15-21 jaar) zich laten vaccineren tegen corona. In Zweden alleen jongeren boven de 18.
Denemarken stopt met inenten onder de 50 jaar
Alleen voor Denemarken geldt dus dat jongeren niet mee ingeënt worden tegen corona; met de kanttekening dat dit niet specifiek geldt voor jongeren, maar voor iedereen onder de 50 jaar (uitgezonderd mensen met een zwakke gezondheid). Dit is niet uit vrees voor ernstige bijwerkingen van de vaccins.
De Deense overheid stelt dat mensen jonger dan 50 weinig risico lopen ernstig ziek te worden van corona, aangezien er binnen deze groep door eerdere vaccinaties en infecties inmiddels sprake is van voldoende immuniteit. Alleen mensen van boven de 50 jaar en mensen met gezondheidsrisico’s worden nog gevaccineerd om grote aantallen ernstige ziektegevallen, ziekenhuisopnames en sterfgevallen te voorkomen.
Gestopt met bepaalde vaccins
Eerder, in het voorjaar 2021 stopte Denemarken overigens wel met inenten met de vaccins van AstraZeneca en Janssen. Dat was omdat jonge vrouwen na inenting een (kleine) kans hadden op trombose (1 op de circa 500 duizend). Het inenten met andere vaccins ging destijds in Denemarken gewoon door.
Ook besloten Zweden, Denemarken en Finland in het najaar van 2021 het Moderna-vaccin niet meer te gebruiken voor mannen onder de 30 jaar. Bij die groep zou dit vaccin in zeer zeldzame gevallen kunnen leiden tot een ontstoken hartspier of hartzakje. Daarom kozen deze landen ervoor deze groep in te enten met het Pfizer-vaccin.
Conclusie
De bewering van Arnold Karskens, voorzitter van de omroep Ongehoord Nederland, dat Denemarken en andere Scandinavische landen zijn gestopt met corona-inentingen bij jongeren uit vrees voor ernstige bijwerkingen, is niet waar. In bijna alle Scandinavische landen kan op zijn minst een deel van de jongeren nog altijd een coronavaccinatie krijgen. Alleen in Denemarken niet, maar dat is niet vanwege de gevaren van bijwerking, maar omdat de overheid denkt dat er voldoende immuniteit is in de leeftijdsgroep onder de 50 jaar.
