Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Zelensky doet alsof hij in Kiev is en zet zijn video’s in scène met behulp van green screens.
Oordeel
Onwaar.
Bron van de bewering
Onder andere in deze en deze tweets van 12 oktober 2022 wordt de suggestie gewekt dat Zelensky zijn video’s, die hij met regelmaat op sociale media post, in scène zet met behulp van green screens. Er is een foto te zien waarop Zelensky omgeven wordt door groene schermen en opnameapparatuur. Green screens worden veelal gebruikt in de filmindustrie. De groene achtergrond kan met special effects worden bewerkt om bijvoorbeeld met de computer gegenereerde beelden op de achtergrond te plaatsen. De tweet hieronder suggereert dat de video van Zelensky in Kiev op die manier is geënsceneerd.
Waarom is dit onwaar?
Er zijn twee elementen in de tweet die we kunnen onderzoeken. Allereerst is er de foto waarop Zelensky ogenschijnlijk voor een green screen staat met allerlei opnameapparatuur om hem heen. Als we de foto terugzoeken met Tineye, komen we een artikel van The New York Times van 16 juni 2022 tegen. Daarin verschijnt de foto met een onderschrift dat meldt dat de foto afkomstig is van Founders Forum.
In het artikel staat een link naar een webpagina van Founders Forum. Daarop is de originele foto te zien. Daar wordt ook het bedrijf Evercoast genoemd. Evercoast verzorgde de digitalisering van Zelensky, waardoor hij als hologram kon verschijnen op verschillende digitale festivals, waaronder Founders Forum in Londen en The Next Web in Amsterdam. Op de Instagrampagina van Founders Forum is bijvoorbeeld een foto te vinden van het hologram in actie.
In de video van de tweet is een Telegram-watermerk te zien. Op Telegram kunnen we zoeken naar “RVvoenkory”. We komen dan verschillende kanalen tegen met die term in de naam, maar slechts één met die exacte naam. Als we door de media die op het kanaal zijn gepost scrollen, komen we de video van de tweet tegen. Die werd op het Telegramkanaal gepost op 10 oktober 2022. De foto van Zelensky omgeven door green screens en opnameapparatuur heeft dus niets te maken met de video’s die hij met regelmaat maakt voor zijn socialemediakanalen.
Als we de Instagrampagina van Zelensky bezoeken, komen we dezelfde video tegen. Ook deze is gepost op 10 oktober 2022. De video gaat over de recente bombardementen die Rusland uitvoerde op verschillende Oekraïense steden, waaronder de hoofdstad Kiev. Zelensky draagt andere kleren dan op de foto met de green screens.
Ook postte Zelensky al lang voordat zijn hologram werd opgenomen soortgelijke video’s, zoals in deze tweet van 26 februari 2022. Daarnaast zijn er tal van video’s waarop te zien is dat Zelensky met bijvoorbeeld vooraanstaande politici door Kiev loopt, zoals deze video met voormalig premier van het Verenigd Koninkrijk Boris Johnson. Hier is dus geen sprake van trucage.
Conclusie
Zelensky heeft een holografische opname van zichzelf gemaakt om te vertonen op verschillende digitale festivals. Daarvoor heeft hij voor green screens gestaan. Dat heeft verder niets te maken met de video’s die hij met regelmaat op zijn socialemediakanalen post vanuit Kiev. Dergelijke video’s maakte hij al vanaf het begin van de Russische invasie. Er is hier dus geen sprake van trucage.
