Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Gefabriceerde en uit context gehaalde foto’s van omgekomen kinderen in Gaza tonen aan dat de dood van negen kinderen uit één gezin verzonnen is.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Nieuwsmedia in binnen- en buitenland brachten de afgelopen dagen het nieuws dat op vrijdag 23 mei negen van de tien kinderen van het artsengezin van Hamdi en Alaa Al-Najjar uit Khan Younis in Gaza omkwamen bij een Israëlische luchtaanval. Het tiende kind, Adam (11), overleefde, maar raakte net als zijn vader, Hamdi (40), zwaargewond.
Een deel van de foto’s bij socialemediaberichten en bij sommige nieuwsberichten over deze ramp ontlokte kritiek: niet alleen zouden de foto’s vals zijn, omdat ze geproduceerd waren door AI of andere kinderen lieten zien dan die uit het gezin Al-Najjar, de hele gebeurtenis zou een verzinsel zijn. ‘Dezelfde kinderen werden al een paar keer gedood in Gaza. Door AI gegenereerde foto’s worden gebruikt om tragedies te creëren. Wees heel voorzichtig waar je je data vandaan haalt!’, aldus een fanatiek pro-Israëlisch account op X (gearchiveerd).
Waarom dit onwaar is
De dood van de kinderen Al-Najjar en de verwondingen van hun vader Hamdi en de overlevende zoon Adam zijn gedocumenteerd door tal van nieuwsmedia. De New York Times houdt het voorzichtig op ‘minstens zeven kinderen’, omdat de lichamen van twee van hen op het moment van schrijven nog niet waren teruggevonden onder het puin.
Foto’s en een video van Adam en Hamdi Al-Najjar die in het ziekenhuis bezoek krijgen van hun familieleden zijn te vinden bij Getty Images en onder meer gebruikt door de BBC. Reuters publiceerde deze videoreportage. De moeder, de 38-jarige kinderarts Alaa Al-Najjar, is met bedekt gezicht te zien in dit artikel. Zij is na de dood van haar kinderen blijven werken (gearchiveerd) in het Nasser-ziekenhuis in Khan Younis.
Er circuleren echter ook beelden van het gezin die niet authentiek zijn. De Gazaanse journalist Motasem Ahmed Dalloul postte twee van de meest verbreide op X. Zijn bericht (gearchiveerd) is inmiddels 16 duizend maal gerepost, onder meer door de Midden-Oostencorrespondent van De Telegraaf, Ralph Dekkers.
De foto van de kinderen links circuleerde al vanaf 20 maart, na een ander bombardement op Khan Younis waarbij kinderen omkwamen. De foto rechts is AI-gegenereerd, net als de veelgedeelde foto hieronder.
Ook de foto in het X-bericht hieronder is een AI-product (zie ook het AI-labeltje rechtsonder), al heeft niet iedereen die hem deelt dat opgemerkt.
Een andere foto ten slotte, onder meer verspreid door de al genoemde Motasem Ahmed Dalloul (gearchiveerd), werd gemaakt in december 2023 (zie ook deze factcheck).
Conclusie
Het bericht over de dood van negen kinderen uit één Gazaans artsengezin gaat op sociale media vergezeld van foto’s waarvan een deel bij ouder nieuws hoort of is vervaardigd met AI. De beschuldiging dat daarom ook de gebeurtenis zelf verzonnen is, is onterecht, zo blijkt uit berichtgeving ter plekke.
