Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.

Bewering

In Nederland is alleen nog F2-vuurwerk toegestaan, dat zijn knalerwtjes en kleine fonteintjes.

Oordeel

Onwaar

Bron van de bewering

“Maar laat mensen wat mij betreft met oud en nieuw, als ze dat willen, gewoon hun Romeinse kaars of zilverfontein op de stoep afsteken”, betoogt Joost Eerdmans van JA21 tijdens het Tweede Kamerdebat van 28 januari. De Kamerleden spraken over de ongeregeldheden tijdens de afgelopen jaarwisseling. Daarbij kwam ook de vraag aan bod of er een volledig verbod op vuurwerk zou moeten komen. Eerdmans is pertinent tegen: “Laten we een eeuwenoude traditie van één nacht per jaar afpakken door vandalen?”

Vuurwerk afsteken tijdens de jaarwisseling is inderdaad een eeuwenoude traditie, stelde Nieuwscheckers vast in deze factcheck: Vuurwerk afsteken tijdens oud en nieuw is een eeuwenoude traditie – maar vuurwerk verbieden ook.

De JA21-fractieleider is van mening dat er al te veel soorten vuurwerk zijn verboden:

“Mijn gevoel is dat de instroom van illegaal vuurwerk juist is toegenomen doordat we alleen nog maar F2-vuurwerk toestaan; dat zijn de knalerwtjes en de kleine fonteintjes. Wat we vroeger legaal afknalden, is nu illegaal.”

Joost Eerdmans op 28 januari 2025 in de Tweede Kamer.

Is het inderdaad zo dat alleen vuurwerk in de categorie F2 legaal is en dat dit knalerwten en kleine fonteintjes zijn?

Waarom dit onwaar is

Vuurwerk wordt op basis van EU-regelgeving (in Nederland vastgelegd in het Vuurwerkbesluit) ingedeeld in vier categorieën: F1 tot en met F4. Deze categorieën lopen op in mate van gevaarlijkheid van het vuurwerk. 

Categorie F1 is vuurwerk dat relatief weinig gevaarlijk is en weinig lawaai maakt. In de volksmond wordt dit ook wel kindervuurwerk, schertsvuurwerk of fopvuurwerk genoemd. Hieronder vallen de knalerwten  en kleine fonteintjes, die Eerdmans noemde, maar ook sterretjes en trektouwtjes of trekrotjes. Het mag het hele jaar verkocht en afgestoken worden, door iedereen boven de twaalf jaar.

Overigens is F1-vuurwerk niet ongevaarlijk. Dit ‘kindervuurwerk’ zorgde voor 6% van de vuurwerkgewonden die tijdens de jaarwisseling van 2023/2024 naar de spoedeisende hulp gingen. En 15% van de gewonden die naar een huisartsenspoedpost moesten. Zie deze factcheck van Nieuwscheckers: Circa 40 procent van de vuurwerkslachtoffers raakt gewond door legaal vuurwerk.

Categorie F2 is vuurwerk dat beperkt gevaar oplevert en niet veel lawaai produceert. Dit vuurwerk mag door iedereen vanaf 16 jaar afgestoken worden tijdens oudjaar, en wordt daarom ook wel oudejaarsvuurwerk genoemd. In deze categorie vallen compounds, vuurpijlen, knalvuurwerk, fonteinen, cakes en batterijen. 

Categorie F3 is weer wat zwaarder, met vuurwerk dat middelmatig gevaar oplevert. Dit is zwaarder knal- en siervuurwerk. 

Categorie F4 is het zware werk; dit is vuurwerk dat gevaarlijk is en veel lawaai maakt. Dit mag volgens de EU-richtlijn alleen afgestoken worden door een professional met een vergunning en wordt daarom ook wel aangeduid als professioneel vuurwerk. Dit soort vuurwerk is te zien tijdens vuurwerkshows.

Verboden sinds 2020

Sinds 1 december 2020 is vuurwerk uit categorie F3 helemaal verboden voor consumenten in Nederland. Daarvoor waren sommige soorten vuurwerk uit die categorie nog toegestaan, zoals zwaardere rotjes. Sinds die datum zijn ook vuurpijlen en knalvuurwerk uit categorie F2 verboden, waardoor rotjes, Chinese matten, vuurpijlen en Romeinse kaarsen niet meer zijn toegestaan. Het kabinet liet in een Kamerbrief weten dat dit is besloten vanwege “de inbreuk op veiligheid qua openbare orde en letsel.”

Wat nu nog legaal is

Naast al het vuurwerk in categorie F1 (dat het hele jaar afgestoken mag worden), is tijdens oud en nieuw ook oudejaarsvuurwerk uit categorie F2 toegestaan. Geen knalvuurwerk en losse vuurpijlen en Romeinse kaarsen, maar wel cakes, compoundboxen, grondbloemen en fonteinen. Dat is wel wat steviger vuurwerk dan de “knalerwtjes en fonteintjes” die Eerdmans noemde.

Cakes en compoundboxen zijn meerdere vuurwerkpotten die aan elkaar zijn gekoppeld. Na het ontsteken van de lont schieten de potten na elkaar vuurwerk de lucht in, waardoor kleuren en effecten hoog in de lucht zijn te zien. Zie het voorbeeld in onderstaande video.

Bron: www.youtube.com

De fonteinen die onder F2 vallen zijn ook wel wat meer dan de ‘fonteintjes’ uit F1, zoals te zien is in het  voorbeeld in onderstaande video.

Bron: www.youtube.com

Conclusie

“Wat we vroeger legaal afknalden, is nu illegaal”, zei Joost Eerdmans in de Tweede Kamer. Dat is zo: knalvuurwerk, vuurpijlen en Romeinse kaarsen zijn niet meer toegestaan. Maar Eerdmans schetst een karikatuur van wat nog wel mag. Onder toegestaan vuurwerk uit categorie F2 vallen niet de knalerwtjes en fonteintjes (die mogen het hele jaar verkocht en afgestoken worden), maar cakes, compoundboxen en grote fonteinen.

alexanderpleijter

Alexander Pleijter

Coördinator Nieuwscheckers

Alexander Pleijter is coördinator van Nieuwscheckers. Hij werkt als universitair docent voor de opleiding Journalistiek & Nieuwe …
Profiel-pagina