Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Facebook verwijderde de video van Smartexitnu die de anderhalvemetermaatregel bekritiseert
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Op donderdag 14 mei verscheen op de Facebookpagina van Smartexitnu een animatievideoover de vraag of de anderhalvemetersamenleving echt nodig is om de verspreiding van het coronavirus in te dammen. De strekking van de video is dat anderhalve meter afstand houden geen veiligheid biedt.
De bewuste video is van Smartexitnu. Dit initiatief van vastgoedinvesteerder Klaas Hummel en opiniepeiler Maurice de Hond protesteert tegen de door de regering gepropageerde ‘anderhalvemetersamenleving’. Op de website worden handtekeningen verzameld om de regering ertoe te bewegen andere maatregelen te nemen.
Een week nadat de video verscheen, op donderdag 21 mei, meldt Smartexitnu op de eigen Facebookpagina dat Facebook de video heeft weggehaald. Dezelfde dag meldt De Dagelijkse Standaard dat Maurice de Hond woedend is omdat een video van hem ten onrechte van Facebook is verwijderd. Bart Reijmerink, de auteur van het bericht, schrijft: “De verantwoordelijke organisatie hiervoor, DPA-factchecking, is namelijk van mening dat de video ‘not done’ is.”
Waarom klopt dit niet?
Facebook werkt samen met factcheckorganisaties om de verspreiding van onjuiste informatie in te perken. In Nederland zijn dat sinds dit jaar het Frans persbureau AFP en het Duitse persbureau DPA. In het verleden werkte Facebook hiervoor samen met Nieuwscheckers (in 2017) en NU.nl (2017-2019).
Als samenwerkende factcheckorganisaties een bericht op Facebook als onjuist beoordelen, krijgt dat bericht een waarschuwingslabel met een link naar de factcheck. Ook verschijnt het bericht minder vaak in de tijdlijn van Facebookgebruikers. Op deze pagina van Facebook staat meer uitleg.
Wie nu naar de betwiste video over de anderhalvemetermaatregel op de Facebookpagina van Smartexitnu gaat, krijgt niet de video te zien, maar een grijs vlak met daarop de tekst:
Onjuiste informatie
Gecontroleerd door onafhankelijke feitencheckers
Doorklikken op ‘Meer informatie’ levert een popup op met de tekst: “De primaire claims in de informatie zijn feitelijk onjuist.” Daaronder staat een link naar de factcheck van dpa-Faktencheck, dat is de factcheckafdeling van het Duitse persbureau DPA, dat in Nederland samen met het Franse persbureau AFP, berichten op Facebook controleert op juistheid.
Desondanks is de video nog wel te bekijken, want onderaan het grijze vlak staat een balk met de tekst: ‘Video bekijken’. Wie daarop klikt krijgt de volledige video te zien. Ook is het nog steeds mogelijk om de video zelf te delen op Facebook.
Tineke Meijerman, woordvoerder van Facebook in Nederland legt desgevraagd uit dat een bericht dat factcheckers als onjuist bestempelen, alleen van Facebook wordt verwijderd als er sprake is van direct fysiek gevaar: “Een bericht dat door onze factcheckers als misinformatie is geclassificeerd en niet tot fysiek gevaar leidt, laten we minder zien, met een waarschuwing erbij. Die verwijderen we dus niet. We halen alleen content weg die voor fysiek gevaar zorgt, zoals een bericht dat het innemen van bleekmiddel tegen corona adviseert.”
Nadat Nieuwscheckers De Dagelijkse Standaard benaderde voor een reactie, is de tekst van het bericht aangepast. Nu staat er niet meer dat de video verwijderd is, maar dat de video is gecensureerd.
Conclusie
Een video van de actiegroep Smartexitnu die de anderhalvemetermaatregel bekritiseert, is door dpa-Faktencheck als onjuist beoordeeld, maar niet verwijderd van Facebook.
