Tijdens het Carré-debat stak PvdA-lijsttrekker Asscher van wal over een van de stokpaardjes van zijn partij: de afschaffing van het eigen risico. Dat kost geld en Asscher gaat dit halen bij ‘de hoge inkomens.’ CDA-leider Buma wist nog een andere manier waarop de PvdA haar zorgplannen wil betalen: “Door in dertig streekziekenhuizen de eerste hulp weg te snijden.” Hoofdschuddend ontkende Asscher de aantijgingen van zijn collega. Wie heeft er gelijk?
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
“Streekziekenhuizen betalen voor de zorg in de Randstad en de rest van Nederland”, aldus Buma over de gevolgen van de vermeende plannen van de PvdA. Lodewijk Asscher ziet het anders: “Wij kiezen ervoor om niet de streekziekenhuizen te pakken, maar om de complexe zorg te concentreren op de plekken waar dat het meest nodig is.” Volgens Buma staat het sluiten van de eerste hulp in de streekziekenhuizen echter in ‘de plannen’ van de PvdA.
Nieuwscheckers ploos het verkiezingsprogramma van de PvdA uit, en kwam tot de conclusie dat hierin met geen woord wordt gerept over het sluiten van dertig spoedeisende hulpafdelingen in streekziekenhuizen. Over welke ‘plannen’ had Buma het dan?
Capaciteitsplan SEH
Het antwoord blijkt te liggen in de doorrekening [pdf] die de PvdA door het Centraal Planbureau heeft laten uitvoeren. Uit deze doorrekening blijkt dat de partij van Asscher het capaciteitsplan spoedeisende hulp (SEH) wil invoeren, om zodoende de zorgkosten te drukken. Een plan dat niet in het verkiezingsprogramma van de PvdA staat.
Volgens een door de overheid vastgestelde norm moet een patiënt binnen 45 minuten door een ambulance kunnen worden opgehaald en naar een ziekenhuis worden gebracht. Het capaciteitsplan SEH [pdf] houdt in dat een derde van de SEH’s in Nederland tussen 11 uur ’s avonds en 7 uur ’s ochtends dicht kunnen, mits de norm van 45 minuten niet wordt overschreden.
Dunbevolkte regio’s
Volgens een advies van de Gezondheidsraad uit 2012 [pdf] is het niet per se doelmatig alle SEH’s 24 uur per dag open te houden. De ‘profielziekenhuizen’ of ziekenhuizen met een complete SEH kunnen ’s nachts de taken van de zogeheten basis-SEH’s overnemen, waardoor deze in de nachtelijke uren dicht kunnen. Met inachtneming van de 45 minuten-norm betekent dit dat er – inderdaad – een derde van de 91 SEH’s die 24 uur per dag open zijn ‘s nachts dicht kunnen, oftewel zo’n 30 spoedeisende hulpafdelingen. Omdat het in dunbevolkte regio’s duurder is om SEH’s open te houden, zullen streekziekenhuizen ’s nachts de deuren van de spoedeisende hulpafdeling moeten sluiten.
Uit de doorrekening van het CPB blijkt dat voor uitvoering van het capaciteitsplan Spoedeisende Hulp bestaande wetgeving moet worden aangepast en dat een aantal van de ziekenhuizen die de SEH’s ’s nachts moeten sluiten mogelijk ‘niet meer levensvatbaar is en moet sluiten.’ Na een periode van tien jaar zal het capaciteitsplan SEH de overheid volgens het CPB jaarlijks 57 miljoen euro opleveren. Dat is inclusief de drie extra ambulances die moeten worden aangeschaft om de 45 minuten-norm te handhaven.
In een schriftelijke reactie laat de PvdA aan Nieuwscheckers weten inderdaad het capaciteitsplan SEH te willen invoeren, én de 45 minuten-norm te handhaven.
Conclusie
Buma’s bewering – de PvdA wil in dertig streekziekenhuizen de eerste hulp wegsnijden – klopt niet. De PvdA is niet van plan de SEH’s in de streekziekenhuizen weg te snijden, maar door het capaciteitsplan SEH in te voeren wil de partij ze ’s nachts wel sluiten. Met de kanttekening dat dit sommige streekziekenhuizen volgens het CPB de kop kan kosten, maar om hoeveel ziekenhuizen het daarbij gaat, vermeldt het CPB niet.
