Geen ‘massale’ vraag naar escorts tijdens NAVO-top: “Normaal voor zo’n evenement”

Tijdens de NAVO-top in Den Haag is er massale vraag naar escorts.

Onwaar.

“Escorts draaien overuren tijdens NAVO-top”, kopt De Telegraaf op woensdag 18 juni. In de bijbehorende video vertellen drie eigenaren van escortbedrijven dat zij de komende week veel boekingen verwachten rondom de NAVO-top. “Dat is ook logisch, want zeker op dit soort grote events zit onze doelgroep”, legt Esmee uit, eigenaar van een escortbureau.

Fragmenten uit die video worden die ochtend in WNL Vandaag getoond en besproken door onder meer Rob Jetten (D66) en oud-hoofdredacteur van NRC Peter Vandermeersch. Op X wordt dat fragment gedeeld met de tekst dat NAVO-afgevaardigden massaal escortbureaus weten te vinden. Bij Hart van Nederland wordt zelfs beweerd dat escorts afspraken in Huis ter Duin hebben gepland: de uitvalsbasis van de Amerikaanse delegatie.

Het smakelijke nieuws wordt overgenomen door onder meer FHM, FunX en de notoire desinformatiewebsite De Dagelijkse Standaard (DDS). “En ja, we mogen best eens hardop zeggen wat dat betekent: NAVO-functionarissen, staatslieden en diplomaten komen hier niet alleen voor het beleid. Ze komen voor vertier”, concludeert DDS. “Wat een diep beschamende vertoning.”

Machtige personen die in de avonduren heftig feesten en escorts boeken: het is een clichébeeld dat beklijft op X (zoals hier, hier en hier). Een NAVO-feestje van Mark Rutte waar – op kosten van de Nederlandse belastingbetaler – sekswerkers worden geregeld. Maar wat klopt daar eigenlijk van?

De gigantische toename van sekswerkers rondom mega-evenementen is een mythe die al decennialang rondgaat – en zelden blijkt te kloppen. De Franse onderzoeker Véronique Campion-Vincent publiceerde in 2014 een onderzoek naar een vermeende instroom van liefst 40 duizend sekswerkers tijdens het WK voetbal in 2006, dat in Duitsland werd gehouden. Een groot deel van die sekswerkers zou worden gedwongen door mensenhandelaren om hun werk te doen. Die gevreesde uitbuiting en het getal van 40 duizend klopten echter niet: het bleek verzonnen te zijn door conservatieve politieke partijen, kerken en anti-globalistische activisten. De Duitse politie kon slechts 33 uitgebuite vrouwen direct in verband brengen met het WK voetbal.

Wat vooral opvalt aan dit soort urban myths (of zoals Campion-Vincent concludeert: ‘een opzettelijke leugen’), is de morele paniek rondom sekswerk. Het gaat er voornamelijk om of prostitutie een legaal beroep moet zijn, ook al was dat destijds in Duitsland (net als in Nederland) gelegaliseerd. Volgens het Franse onderzoek smult het publiek van verhalen over de seksindustrie, voornamelijk omdat het gaat over seksualiteit en onzedelijkheid. “Elke serieuze vraagstelling wordt geblokkeerd door deze fascinatie, waardoor extravagante cijfers kunnen circuleren (in de media, red.).”

Daarom is het extra pijnlijk dat bij het WK in 2010 (Zuid-Afrika) hetzelfde cijfer van 40 duizend werd verspreid. Bijkomende angst was destijds dat er een forse piek van HIV-besmettingen zou ontstaan – die uiteraard niet plaatsvond, omdat het wederom om een verzonnen statistiek ging.

Ook bij recente mega-evenementen wordt gesuggereerd dat er een gigantische toename van sekswerkers was. In 2023 (door Bild, een Duitse tabloidkrant) en 2025 (Mail Online, de website van de conservatieve Britse tabloidkrant Daily Mail) gingen soortgelijke verhalen rond over de gasten van het World Economic Forum in het Zwitserse Davos. In die verhalen wordt gesproken over ‘secret depravity’ (geheime verdorvenheid) terwijl de vraag naar sekswerkers ‘skyrockets’ (omhoog schiet).

En dan is er nog een incident dat direct aan de NAVO-top kan worden gelinkt. Een Georgische delegatie zou in 2010 in Lissabon liefst 80 prostituees hebben uitgenodigd in hun hotel. Er zouden ook Armeense staatslieden zijn uitgenodigd voor dit wilde seksfeest. De beschuldiging werd weersproken door de Georgische delegatie. De beveiliging in het hotel zou zo streng zijn dat ‘zelfs een vogel niet naar binnen kan vliegen.’ De oorspronkelijke nieuwsberichten lijken ook te zijn verwijderd door de media die ze destijds hebben geplaatst.

Het probleem van deze verhalen is dat ze grotendeels anekdotisch zijn: een escortdame die uit de school klapt met een verhaal waar weinig kritische vragen over worden gesteld. De Daily Mail kleedt het verhaal over het World Economic Forum eerder dit jaar nog aan met een woordvoerder van de seksdatingapp Titt4tat. Zo’n driehonderd (trans)vrouwen zouden via de app zijn geboekt rondom Davos in de periode van het WEF: een recordjaar, aldus de woordvoerder.

Rond de NAVO-top in Den Haag is geen stijging van het aantal beschikbare sekswerkers te zien. Integendeel, op Kinky.nl (de grootste advertentiesite voor sekswerkers) staan minder advertenties dan gebruikelijk in deze periode van het jaar. Rond de vierhonderd sekswerkers bieden hun diensten momenteel aan, terwijl in juni 2021, 2022 en 2023 nog tussen de 420 en 460 advertenties stonden gepubliceerd.

De Haagse sekswerkers hebben het ook daadwerkelijk rustiger dan normaal, concludeert Maria Scali, directeur van SHOP. De werknemers van haar hulp- en dienstverleningsbureau voor sekswerkers hebben op ons verzoek navraag gedaan in de branche. En dat is logisch, aangezien de volledige binnenstad plat ligt door de NAVO-top. Escorts krijgen niet zomaar toegang tot de locaties waar delegaties overnachten.

“Het zou ook een debacle zijn als zo’n bezoek wordt ontdekt”, legt Scali uit. “Want dat betekent dat wereldleiders of hun medewerkers zijn blootgesteld aan mogelijk gevaar. Want wie controleert de veiligheid in zo’n geval?” In het centrum afspreken lijkt dus onmogelijk.

Maar volgens de advertentiecijfers en Scali’s navraag is het net buiten het Haagse centrum ook niet drukker dan normaal. “De berichtgeving lijkt op een marketingstunt van de escortservices. Ze hebben er nu geen voordeel bij, maar mogelijk wel na de NAVO-top.”

Ook André van Dorst heeft zijn twijfels over de forse toename van seksdates door de NAVO-top. “Leuke verhalen moet je wantrouwen”, zegt de vertegenwoordiger van de Vereniging Exploitanten Relaxbedrijven (VER), de beroepsvereniging voor de seksbranche. “In deze sector is fantasie altijd het sterkste punt.”

Maar er is een belangrijk onderscheid tussen de sekswerkers: het gaat in dit geval enkel om zogeheten high class escort services. Dat zijn bureaus waar escortdames voor een hoger klantensegment kunnen worden geboekt. En in die wereld is geheimhouding nóg belangrijker. Van Dorst erkent dat de genoemde escortbureaus moeilijk kunnen bewijzen dat ze daadwerkelijk ‘overuren’ moeten draaien. “De privacy van klanten is heilig.”

In de artikelen van De Telegraaf en Hart van Nederland worden vier escortbureaus genoemd. We hebben ze benaderd om te vragen of er daadwerkelijk sprake is van ‘overuren’ en ‘massale’ belangstelling, of dat verhaal over een escort in Huis ter Duin klopt en of hier stiekem sprake kan zijn van een marketingstunt.

Over dat laatste zijn de escortbureaus stellig: daar is geen sprake van. Zij zijn benaderd door de journalisten en hebben geen eigen campagne opgezet om in de media te komen.

Ze bevestigen alle vier dat er een toename is van het aantal boekingen, maar dat die vergelijkbaar is met andere grote internationale evenementen. “Een verhoogde aanwezigheid van buitenlandse gasten leidt vrijwel standaard tot extra drukte”, legt Kirsten Lensink (Chloe Consultancy) uit. Het is net zo druk als tijdens de TEFAF (Maastricht), de Dutch Grand Prix (Zandvoort) of de HISWA (Lelystad). “Of de drukte volledig toe te schrijven is aan de NAVO-top is lastig te zeggen. Het kan ook deels komen door het mooie weer of het toeristische seizoen.”

Het is dus geen buitengewone drukte, concludeert ook Esmee van escortbureau Eslabelle. Ook zij ziet dat er veel morele verontwaardiging rondom dit onderwerp speelt, terwijl het in Nederland een legaal beroep is. “Mensen doen hier spastisch over, maar het gaat er gewoon om dat mensen een goede tijd beleven”, legt ze uit.

Het gerucht dat in Huis ter Duin escortdames worden ontvangen, wuift ze weg. “Nee, deze klanten willen niet betrapt worden. Dus je moet hier heel discreet in zijn. En voor Huis ter Duin liggen de komende dagen allemaal mensen in de bosjes te kijken wie er allemaal naar binnen en buiten gaan. Niemand gaat dat risico lopen om betrapt te worden.”

“Er doen enkele cowboyverhalen de ronde die de werkelijkheid geweld aandoen”, zegt Marike van der Velden van Society Service. “Zulke verhalen kunnen veiligheidsdiensten onnodig onrustig maken en voeden het hardnekkige beeld dat onze sector schimmig zou zijn.” Wat zij vooral mist, zijn berichten die een ‘evenwichtig en destigmatiserend beeld’ schetsen van wat er de komende dagen daadwerkelijk plaatsvindt.

Het verhaal over Huis ter Duin is afkomstig van Zoë Vialet (Vialet Escort Service). Zij kan ons vanwege de privacy van haar klanten geen inzage geven in haar boekingen. “Wel is het zo dat het binnenkomen van de hotels niet zo makkelijk blijkt te zijn als ik dacht”, legt ze uit. Een van haar medewerkers zat al drie dagen lang in een hotel: nog voordat de strenge beveiliging werd ingesteld. “Maar de rest komt bijna niet binnen. Vandaar dat afspreken in de omgeving toch handiger is.” Van een escortbezoek in Huis ter Duin lijkt dus geen sprake te zijn.

Er is geen sprake van escortdames die ‘overuren’ draaien en escortbureaus die ‘massaal’ worden benaderd. De vier escortbureaus die worden geciteerd bevestigen allemaal dat de drukte vergelijkbaar is met andere grote evenementen. Dat geldt enkel voor de zogeheten high class escort services, want voor de andere sekswerkers lijkt de NAVO-top juist nadelig te zijn voor de klandizie. En het bericht dat er in Huis ter Duin (waar de Amerikaanse delegatie overnacht) een escortbezoek staat gepland, lijkt ook niet te kloppen. Het verhaal dat machtige mannen op de NAVO-top massaal deelnemen aan wilde seksfeesten en escorts boeken is een hardnekkige mythe die regelmatig opduikt bij grote evenementen.