Een goede infographic kan in een oogopslag verschillen duidelijk maken, maar deze bevat twee fouten die het verschil tussen Nederlandse en Indonesische mannen wel héél groot maken.

Grafiekpolitie_Lengte van mannen_Origineel
De oorspronkelijke, misleidende infographic van Patient UK

Bron van de grafiek

Patient UK is een Britse website die gezondheidsinformatie verstrekt. Volgens Wikipedia wordt deze site door zo’n tien miljoen mensen per maand bezocht. In 2013 noemde The Times deze site als onderdeel van de ’50 top websites you can’t live without’.

Afgelopen november publiceerde Patient UK een artikel met de titel “What’s the average height for men?” Op basis van data van World Population Review werd beschreven in welk land gemiddeld de langste volwassen mannen wonen en waar de kortste mannen wonen. 

Met de tekst lijkt weinig mis, en de resultaten zijn weinig verrassend: gemiddeld wonen de langste mannen in Nederland, gevolgd door wat andere Europese landen, en de kortste mannen in Indonesië.

Waarom krijgt deze grafiek een waarschuwing?

Er vallen eigenlijk drie dingen op aan deze grafiek.

Ten eerste: slechts vijf landen worden getoond terwijl de bron informatie geeft over 199 landen. (Van een aantal dwergstaatjes als Vaticaanstad en San Marino is geen data geleverd.) Alle 199 landen visualiseren geeft een overkill, maar als je een selectie maakt dien je deze wel te motiveren. Dat is hier niet gedaan. Vermoedelijk is de keuze als volgt gemaakt: Nederland en Indonesië zijn opgenomen als grootste resp. kleinste land, en Verenigd Koninkrijk, VS en India omdat uit die landen de meeste bezoekers naar die Engelstalige website komen. Deze ‘overtreding’ van de grafiekspelregels kunnen we dus nog wel door de vingers zien. Maar de andere twee overtredingen niet.

Ten tweede: volgens de grafiek komen Indonesiërs amper voorbij de knieën van Nederlanders. Dat is natuurlijk onzinnig. De verklaring voor dit verschijnsel is dat de verticale as niet bij nul begint, maar ongeveer bij 4’10” (zo’n 147 cm). In werkelijkheid is de gemiddelde Nederlander maar 16 procent langer dan de gemiddelde Indonesiër, maar de grafiek vergroot dat verschil gigantisch uit. De oplossing hiervoor is simpel: begin de verticale as bij nul:

Grafiekpolitie_Lengte van mannen_Correction area problem

Maar dan zijn we er nog niet helemaal. Want ten derde is het Indonesische poppetje niet alleen korter dan het Nederlandse poppetje, maar ook dunner. De Nederlandse visualisatie is dus zowel 16 procent hoger als 16 procent breder, en daarmee 35 procent (1,16 in het kwadraat) groter dan het Indonesische poppetje.

Dit is een veelvoorkomend probleem bij oppervlaktegrafieken, waar in de vorige post van de Grafiekpolitie ook aandacht aan besteed werd. Een oplossing is om wel de lengte te variëren, maar de breedte constant te houden. Dan krijg je iets als dit:

Grafiekpolitie_Lengte van mannen_Correction y-axis

Ook dit is niet ideaal; door de vervorming lijkt de Indonesiër een veel hoger BMI te hebben dan de Nederlander, terwijl de dataset ons niks vertelde over BMI per land. Nog steeds misleidend dus.

Uiteindelijk is de beste visualisatiemanier ook een van de meest eenvoudige: een simpel staafdiagram (met een verticale as die bij 0 begint) doet hier precies wat het moet doen!

Grafiekpolitie_Lengte van mannen_Correction bars

Reactie Patient UK

Patient UK heeft niet gereageerd op vragen van Nieuwscheckers. De misleidende grafiek staat nog steeds ongewijzigd online. [Update, 7/2/2023: Patient UK heeft de grafiek inmiddels stilzwijgend aangepast.]

In de video hieronder laten we nog eens zien hoe je de infographic kunt verbeteren.

Bron: youtu.be
Placeholder-female-2x

Casper Albers

Hoogleraar Statistiek en Datavisualisatie, Rijksuniversiteit Groningen

Profiel-pagina
Profielfoto

Winnifred Wijnker

Senior onderzoeker visuele media, Hogeschool Utrecht

Winnifred Wijnker is senior onderzoeker bij de lectoraten Media Design en Journalistiek van de Hogeschool Utrecht. Haar onderzoeksinteresse …
Profiel-pagina