Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
De guanabana is een effectief middel om kanker te bestrijden.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Lijf & Gezondheid, een website en magazine met ‘goede en onafhankelijke informatie over hoe u gezonder kunt leven’ dat bij huis-aan-huisbladen zit, wijdde op 20 maart 2017 een artikel aan de guanabana en zijn wonderbaarlijke geneeskrachten. Meer dan twintig laboratoria zouden sinds 1970 onderzoek gedaan hebben naar de vrucht, en uit álle studies zou zijn gebleken dat het extract van de vrucht de kwaadaardige cellen van twaalf soorten kanker, waaronder, long-, borst-, prostraat- en darmkanker, kan vernietigen. Want, zo stelt de auteur van het artikel, ‘de verbindingen in deze vrucht kunnen de groei van kankercellen efficiënter remmen dan het bekende middel adriamycine, dat bij chemotherapie wordt gebruikt. Het extract van de guanabana vernietigt de kankercellen niet alleen, maar beschermt ook de gezonde cellen.’
De reden waarom niemand dit weet, is simpel, volgens Lijf & Gezondheid: financiële belangen. Producenten van geneesmiddelen verdienen immers miljarden met de door hen op de markt gebrachte producten. “Hoe groter de groep mensen is die de voordelen van de guanabana kent, hoe kleiner de kans is dat deze producenten hoge omzetten kunnen bereiken”, aldus het artikel.
Bron van het nieuws is een erg vaag en slordig geschreven artikel op de website healthbytes.nl, een website over alternatieve geneeswijzen en samenzweringstheorieën. Healthbytes spreekt zelfs over een ‘wonderlijke natuurlijke kankervernietiger, 10.000 keer sterker dan chemotherapie’.
Waarom klopt dit niet?
Guanabana, ook wel bekend als graviola, is een boom die voornamelijk in Centraal- en Zuid-Amerika en Zuid-Oost Azië groeit. De schors, bladeren, wortels en vruchten van de boom worden in veel landen gebruikt tegen maagklachten, koorts, reuma, parasitaire infecties en een hoge bloeddruk. In de vorm van capsules, tabletten, poeder en sapjes.
Verschillende debunksites, zoals Waffles At Noon, Hoax-Slayer, Hoax Or Fact en Hoax-Wijzer hebben de bewering dat de guanabanavrucht kanker kan genezen de afgelopen jaren al bestempeld als niet waar. Het klopt dat er onderzoeken zijn geweest naar de genezende werking van de guanabanavrucht. De bewering dat de vrucht uitgebreid en intensief is onderzocht en een bewezen natuurlijke remedie is tegen vele vormen van kanker, is echter simpelweg niet waar.
Uit verschillende laboratoriumonderzoeken is inderdaad gebleken dat extracten van de vrucht kankercellen zouden kunnen vernietigen. Uit laboratoriumonderzoeken van onder andere de Amerikaanse Purdue University is gebleken dat extracten van de guanabanavrucht bepaalde typen lever- en borstkankercellen kunnen doden, die resistent zijn voor bepaalde soorten chemotherapie. De bewering dat de guabana 10.000 keer sterker is dan chemotherapie, lijkt een uit z’n verband getrokken conclusie van een laboratoriumonderzoek uit 1996, van diezelfde universiteit. Daaruit bleek namelijk dat de zaden van de guanabana 10.000 keer de potentie hadden van één specifieke soort chemotherapie om klierkankercellen te vernietigen.
De guanabana heeft bij laboratoriumstudies in vitro (buiten het levend organisme, in een reageerbuis) en op muizen anti-kanker effecten laten zien, maar de werking van het gebruik van de vrucht op een menselijk lichaam is nog nooit klinisch getest. Daar is ook een goede reden voor, want de guanabana bevat annonacine, een neurotoxine die bewegingsziekten kan veroorzaken en schade aan het zenuwstelsel kan aanrichten, met symptomen die vergelijkbaar zijn met die van de ziekte van Parkinson. De zaden van de vrucht moeten in grote hoeveelheden geconsumeerd worden wil het echt schade kunnen aanrichten, maar ook om kankercellen eventueel te bestrijden zijn grote hoeveelheden nodig.
Op de website van het gerenommeerde vakblad over kanker, Oncology, valt dan ook te lezen dat tot nu toe geen enkel bewijs van veiligheid of effectiviteit van de vrucht is bewezen, en dat voorzichtigheid bij gebruik van de vrucht is geboden. Ook Cancer Research UK, het belangrijkste onderzoeksinstituut voor kanker in het Verenigd Koninkrijk, schrijft op de website dat er weinig kennis is over het effect van de guanabana op het menselijk lichaam, maar dat het bekend is dat grote hoeveelheden van de vrucht schadelijk kunnen zijn voor het zenuwstelsel.
Conclusie: de guanabana heeft positieve resultaten geleverd bij laboratoriumonderzoeken naar mogelijke manieren om kankercellen tegen te gaan. Er is echter nooit grootschalig onderzoek gedaan naar de uitwerking van guanabana op kankercellen in het menselijk lichaam. Daarnaast kan het gebruik van grote hoeveelheden guanabana mogelijk negatieve bijeffecten veroorzaken. Het feit dat extracten van de guanabana mogelijk eigenschappen bevatten die kankercellen in vitro kunnen vernietigen, wil niet zeggen dat het een wondermiddel is tegen kanker en ook niet dat het een goed alternatief is voor medicinale kankerbehandelingen zoals chemotherapie. Het is voorbarig, misleidend en mogelijk zelfs gevaarlijk dat te stellen.
