“Volgens onderzoekers hebben mannen 8,2 seconden nodig om op het eerste gezicht verliefd te worden,” aldus Nu.nl, Gezondheidsnet, Spitsnieuws.nl en andere media. Maar hoe meet je verliefdheid? En ook nog op tienden van seconden nauwkeurig? Dat is vast niet makkelijk. Het was dan ook haastnieuws.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Het nieuws over de flitsverliefdheid is gebaseerd op een artikel dat in januari verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Archives of Sexual Behavior. Vier Nederlandse psychologen en een Canadese gingen na of mannen tijdens een gesprek aantrekkelijke vrouwen langer aankijken dan vrouwen die ze niet aantrekkelijk vinden. En hetzelfde ook omgekeerd: maken vrouwen langer oogcontact met aantrekkelijke mannen? Dit leidde tot een verrassende conclusie, maar met verliefdheid heeft het niks te maken.
Oogcontact
Ischa van Straaten, onderzoeker aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, promoveerde in december op een onderzoek naar aantrekkingskracht, The Look of Love. Het artikel in het seksuologische tijdschrift is hierop gebaseerd. Van Straaten is niet blij met de manier waarop zijn onderzoek in de media verscheen: “De conclusies zijn helaas verkeerd geïnterpreteerd. Waar het om gaat is dat mannen door oogcontact laten zien dat ze geïnteresseerd zijn, terwijl vrouwen dat niet doen.”
De Nijmeegse psychologen lieten een bar nabouwen om onderzoek te doen naar sociale interacties in een zo echt mogelijke situatie. Hier spraken mannen en vrouwen elkaar vijf minuten. Na afloop vulden ze in of ze de ander aantrekkelijk of onaantrekkelijk vonden. Tijdens het gesprek werden hun oogbewegingen gevolgd door verborgen camera’s. De camera’s zaten verstopt in lampen, die achter de stoelen van de proefpersonen stonden. Op die manier was de kijkrichting goed zichtbaar.
Uiteindelijk bleek dat mannen een vrouw die ze aantrekkelijk vinden langer aankeken. Om precies te zijn: in die vijfminutengesprekjes keken ze hun gesprekspartner telkens gemiddeld 8,2 seconden aan, twee maal zo lang dan wanneer ze onaantrekkelijke vrouwen aankeken.
Dat je iemand die je aantrekkelijk vindt langer aankijkt, klinkt logisch, maar vrouwen doen dat niet. Zij kijken elke man ongeveer even lang aan, het maakt niet uit hoe hij eruit ziet. Toch waren de onderzoekers niet verbaasd over dit resultaat.
Evolutie
“Om de uitkomsten te verklaren, gaan we uit van evolutionaire theorieën”, legt Van Straaten uit. “Wat mensen aantrekkelijk vinden aan iemand blijkt gerelateerd aan goede genetische eigenschappen. Voor een deel is aantrekkelijkheid cultureel bepaald, maar er zijn toch een paar universele regels over wat we mooi vinden. We letten bijvoorbeeld op symmetrie, ogen en kaaklijn. Ook een gezonde huid is heel belangrijk, die wijst op een goede lichamelijke gezondheid en vooral een gezond immuunsysteem, wat weer belangrijk is voor de voortplanting.” Mannen zouden dus langer kijken naar een aantrekkelijke vrouw in de hoop zo een goede paringspartner aan de haak te slaan.
Maar waarom doen vrouwen dat dan niet? “Vrouwen lijken voorzichtiger in het aangaan van relaties, omdat die voor hen fysiek meer impact kunnen hebben”, vertelt Van Straaten. “Ze zijn dus selectiever in hun partnerkeuze en in het laten blijken van interesse. Ze willen eerst meer weten van de ander.” Ook is uit eerder onderzoek al gebleken dat mannen de neiging hebben non-verbale signalen te snel op te vatten als teken van seksuele interesse. Het is voor een vrouw dus verstandig voorzichtig te zijn met oogcontact, om te voorkomen dat een man onmiddellijk denkt dat ze seks met hem wil.
Zacht gezondheidsnieuws
De bron van het nieuws over de 8,2 seconden is de website van de Britse Marie Claire. Volgens Van Straaten is er beslist geen contact geweest met dit blad, een journalist heeft waarschijnlijk zelf het artikel ontdekt en op eigen wijze samengevat.
De redactie van Marie Claire reageerde helaas niet op email en telefonisch achtergelaten berichten van Nieuwscheckers. De redactie van Gezondheidsnet vond het een leuk artikel en heeft het letterlijk vertaald naar het Nederlands. Vervolgens hebben de andere sites het nieuws van Gezondheidsnet overgenomen.
Ilona Meernik, redacteur van Gezondheidsnet, vertelt dat ze wel vaker Engelse nieuwtjes vertalen. Meestal proberen ze wel te checken of het inhoudelijk klopt, maar helaas komt dat er niet altijd van. “In dit geval gaat het om ‘zacht’ nieuws, dat wordt toch minder vaak gecheckt”, zegt Meernik, “hoewel dat natuurlijk eigenlijk geen argument mag zijn.” De redactie wist dan ook niet dat het om een Nederlands onderzoek ging, anders hadden ze het makkelijk kunnen navragen bij de onderzoekers, geeft Meernik toe. Nu blijken vooral de kop en de intro niet te slaan op het onderzoek. “Dat gebeurt jammer genoeg vaak in de media, er is weinig ruimte voor een kop, en dan moet hij ook nog pakkend zijn. Dit is wel verontrustend”, vindt Meernik, “de kop blijft juist meestal bij mensen hangen. Het is niet goed als de informatie dan niet blijkt te kloppen.”
Het bericht over verliefdheid op het eerste gezicht in 8,2 seconden was haastnieuws: haast nieuws, maar net niet.
