Heeft de wereld echt een light avocado nodig?

Isla Bonita heeft een caloriearme variant van de avocado geproduceerd door de vruchten onder specifieke omstandigheden te laten groeien.

Deels onwaar

Verschillende media waaronder VIVA, De Standaard, LINDAnieuws, BBC, GLAMOUR en Flair meldden in oktober dat Isla Bonita, een bedrijf dat groente en fruit importeert, een caloriearme avocado heeft geproduceerd. Het Spaanse bedrijf zou hiermee voorzien in de vraag naar een avocado met een lager vetpercentage. De ‘light’ avocado’s zouden 30 procent minder vet bevatten dan andere avocadorassen. Volgens de nieuwsberichten groeien de vruchten van Isla Bonita onder specifieke omstandigheden en zijn ze daardoor caloriearm.

In de nieuwsberichten wordt gesproken over ‘specifieke’ groeiomstandigheden. Maar wat zijn dat? Isla Bonita spreekt zelf over de selectie van verschillende avocadorassen. Uit het persbericht van het bedrijf blijkt dat er 32 avocadorassen uit zes verschillende landen zijn geanalyseerd. Zo heeft Isla Bonita een minder vet ras gevonden. Deze caloriearme avocado’s groeien in een specifiek tropisch klimaat in Centraal- en Zuid-Amerika.

In de nieuwsberichten van verschillende media wordt echter de indruk gewekt dat het bedrijf zelf de vruchten onder specifieke omstandigheden laat groeien en ze daardoor caloriearm zijn, terwijl Isla Bonita simpelweg caloriearme avocado’s uit Zuid-Amerika importeert. Het lijkt er dus op dat de journalisten een versimpelde versie van de berichtgeving van Isla Bonita hebben ontvangen en deze informatie zonder extra onderzoek hebben doorgeplaatst. Daarnaast blijkt uit een kleine analyse van de verschillende nieuwsberichten dat deze media ook veel van elkaar overnemen.

Het klopt waarschijnlijk dat de light avocado door de natuurlijke variatie tussen avocadorassen minder vet bevat. Dit wordt bevestigd door Sander van der Krol, moleculair plantenfysioloog aan de Universiteit van Wageningen. Het vetgehalte van een avocado is afhankelijk van de omstandigheden waarin de vrucht groeit. Verschillende klimaten en voedingsstoffen in de bodem zorgen voor variatie in de vruchten. Daarnaast kunnen er verschillen zijn in voedingswaarden van verschillende avocadorassen. Hoeveel vet een avocado bevat, is eenvoudig te testen, stelt Sander Kersten, hoogleraar Voeding, Metabolisme en Genomica aan de Universiteit van Wageningen. “Dat gebeurt in het laboratorium. Je prakt de vrucht fijn, doet er wat chemische stoffen bij en onderwerpt ze aan een analyse.”

Wat allereerst opvalt in de berichtgeving rond deze wonderavocado is de woordkeuze van de journalisten. Het lijkt erop dat de journalisten het persbericht van Isla Bonita niet goed, of zelfs helemaal niet, hebben gelezen. Opvallend is dat verschillende journalisten woorden gebruiken als ‘ontwikkeld’ en ‘bedacht’ en spreken van het ‘laten groeien onder specifieke omstandigheden’. Dit is onjuist: Isla Bonita heeft niets bedacht of ontwikkeld, het bedrijf heeft slechts een selectie gemaakt uit bestaande avocadorassen. Isla Bonita claimt dat ook niet. De journalisten gaan hieraan voorbij, hebben een eigen versie verzonnen en die vervolgens van elkaar overgenomen.

Verder zijn nergens gepubliceerde onderzoeksgegevens te vinden op de website van Isla Bonita. Het bedrijf benoemt in het persbericht en op een website die geheel aan de avocado gewijd is, dat het vetgehalte van deze avocado’s lager is dan van avocado’s die momenteel op de markt zijn. De gegevens die deze conclusies bevestigen, zijn echter nergens te bekennen.

Wanneer is iets eigenlijk light? “De term ‘light’ mag niet zomaar worden gebruikt. Als een bedrijf een product ‘light’ wil noemen, moet het 30 procent minder energie (kcal), vet of suikers bevatten dan het gewone product”, aldus voedingshoogleraar Kersten. En toevallig bevat de light avocado van Isla Bonita exact 30 procent minder vet – precies de grens waaraan een lightproduct moet voldoen. Het bedrijf lijkt geselecteerd en getest te hebben tot de avocado’s precies aan de voorwaarden voldeden.

De site van Isla Bonita verwijst naar analyses van de smaak en fysieke kenmerken van de vrucht, maar noemt ook een voedingswaardeanalyse door een onafhankelijk laboratorium. Daarnaast testen ze, als we de website moeten geloven, door middel van een biochemische analyse de zuurgraad en het suikerniveau van de avocado. Er is echter nergens een wetenschappelijk rapport te vinden waarin de resultaten van deze analyses te lezen zijn voor de consument. Plantenfysioloog Sander van der Krol: “Zonder wetenschappelijke gegevens kun je niet verifiëren of het klopt wat ze beweren. Het is voor het bedrijf waarschijnlijk gewoon een verkooppraatje.”

Hoogleraar voeding Kersten betwijfelt of de avocado een product is waarbij je het vetgehalte zou willen verminderen, omdat deze vrucht juist goede vetten bevat. “Je kunt je afvragen of een avocado een voedingsmiddel is dat aanzet tot overgewicht. Het antwoord daarop is nee.” Het verschil in calorieën tussen bijvoorbeeld light frisdrank en normale frisdrank is gigantisch, gezien een flesje cola light nagenoeg geen calorieën bevat. Daarnaast bestaan er onderzoeken die aantonen dat het drinken van normale frisdrank kan leiden tot overgewicht.

Maar bij een avocado is dit niet het geval. Wetenschappelijk onderzoek naar avocado’s gaat vooral over de voordelen voor de gezondheid. Zo worden avocado’s in verband gebracht met een verminderd risico op het metabool syndroom en blijkt dat mensen die avocado’s eten over het algemeen een gezonder dieet lijken te hebben. “Ik vraag me daarom sterk af of hier wel een markt voor is,” aldus Kersten.

Kersten denkt dat de textuur van de light avocado verschilt van de gewone avocado, zoals wij hem in Nederland kennen. Dit wordt bevestigd in een filmpje van Editie NL: foodblogger Colette Dike test de avocado en komt tot de conclusie dat hij toch echt een stuk minder romig en smeuïg is dan de normale avocado.

De light avocado bestaat, maar wordt niet door Isla Bonita ‘gemaakt’, maar slechts geselecteerd en geïmporteerd. Waarom schrijven de journalisten dan toch dat Isla Bonita de avocado ‘onder bepaalde omstandigheden laat groeien’? Tessa Heinhuis, die het stuk voor Libelle schreef: “Het is inderdaad gebaseerd op de bron die ik toen tegenkwam (red: Het Laatste Nieuws). Helaas is er online weinig tijd om veel bronnen te raadplegen, omdat het ‘nieuwtje’ snel online moet.”

Maaike van de Graaf van LINDAnieuws zegt wel naar meerdere bronnen gekeken te hebben: “Ik heb voornamelijk gekeken naar andere mediaberichten. Ik had inderdaad het idee dat Isla Bonita de avocado’s zelf liet groeien. Bizar dat er geen onderzoeksrapport met bewijs te vinden is, terwijl toch heel veel media het bericht oppakken. Dat is lastig, want: wat is dan wel waar wat in de media wordt gezegd?” De vragen van Nieuwscheckers hebben haar ogen geopend: “Het laat mij zelf ook weer nadenken hoe belangrijk het is om de juiste bronnen te zoeken.”

De onwaarheden liggen dus met name in de berichtgeving van de journalisten. De light avocado bestaat wel, maar Isla Bonita heeft hem gevonden door een zorgvuldig selectieproces. Er is dus geen sprake van het laten groeien onder specifieke omstandigheden, het gaat om een ander ras dan de avocado’s die de consument gewend is. Het blijft echter vreemd dat er geen onderzoeksrapport beschikbaar is waarin de resultaten van alle analyses in worden getoond.