Het vertrouwen in de pers is niet lager dan ooit

Het vertrouwen in de pers is lager dan ooit.

Onwaar

Op 23 oktober publiceerde Forum voor Democratie een video die werd aangekondigd als de eerste aflevering van ‘Rioolratten ontmaskerd’. In deze serie wordt ‘de riooljournalistiek van journalisten aan de kaak gesteld’, zoals Gideon van Meijeren in de eerste aflevering vertelt. Het Tweede Kamerlid van Forum voor Democratie gaat in deze aflevering verhaal halen bij SBS-journalist Merel Ek, omdat ze hem onheus bejegend zou hebben. 

De video is gepost op YouTube en is meer dan 350 duizend keer bekeken. De toelichtende tekst onder de video begint met: “Het vertrouwen in de pers is lager dan ooit.” Ook op andere sociale media, zoals Twitter en Facebook, wordt de video verspreid met deze bewering.

Er zijn diverse instanties die peilingen onder Nederlanders hebben gedaan naar vertrouwen in de media, de pers of het nieuws. Elke instantie hanteert andere termen en andere vraagstellingen, waardoor ze komen met andere cijfers. Desalniettemin kunnen we aan de hand van deze cijfers bekijken of het vertrouwen in de pers, de media of het nieuws lager is dan ooit gemeten.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft cijfers over het vertrouwen van Nederlanders in de pers sinds 2012. In 2015 was het vertrouwen het laagst: in dat jaar had 30,3% van de bevolking vertrouwen in de pers. De jaren erna stijgt het percentage dat de pers vertrouwt, eindigend op 45,9% in 2021. Recentere cijfers heeft het CBS niet. Volgens de cijfers van het CBS is het vertrouwen dus niet ‘lager dan ooit’, maar hoger dan ooit.

In het Digital News Report verzamelt het Commissariaat voor de Media onder meer cijfers over het vertrouwen van Nederlanders in nieuws. Deze cijfers lopen van 2018 tot en met 2022. In deze korte tijdsperiode was het vertrouwen in het nieuws het laagst in 2020 (52%). In 2022 was dit gestegen naar 56% van de Nederlanders die vertrouwen had in het nieuws. In 2018 en 2021 was het hoger, namelijk 59%.

Edelman is een Amerikaans communicatieadviesbureau dat jaarlijks voor legio landen een ‘Trust Barometer’ uitbrengt. In het rapport over Nederland van 2022 is te lezen dat 67% van de Nederlanders vertrouwen heeft in de traditionele media. Dat is 6 procentpunt hoger dan in 2013 en 2015, de jaren met de laagste scores in de afgelopen tien jaar dat de Edelman Trust Barometer verscheen.

Het vertrouwen in de pers is niet het laagste ooit, zoals Forum voor Democratie beweerde. Uit cijfers blijkt dat het vertrouwen van Nederlanders in de pers over de afgelopen tien jaar niet veel is veranderd. Er is geen sprake van een duidelijk dalende trend. Er zijn jaren dat het vertrouwen minder was dan momenteel.