Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Hitler verbleef na de Tweede Wereldoorlog enige tijd tijd in Colombia.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
De bewering dat Hitler na de Tweede Wereldoorlog nog in leven was, is niet nieuw. Al sinds 30 april 1945, de dag waarop Hitler volgens de officiële lezing stierf in Berlijn, gaan er talloze verhalen rond die beweren dat Hitler na de oorlog gevlucht is naar Zuid-Amerika. In een recent bericht van samenzweringssite NineForNews zou Hitler gevlucht zijn naar Colombia, voordat hij naar Argentinië verhuisde. Hitler zou dus nooit zelfmoord hebben gepleegd in zijn Führerbunker.
Het verhaal over Hitler is geschreven op basis van vrijgegeven rapporten van de CIA. In 1955 bevond een CIA-informant met codenaam ‘CIMELODY-3’ zich in Colombia. Volgens het rapport was hij benaderd door ‘een vriend’ die informatie had over Adolf Hitler. Deze anonieme vriend had contact met Phillip Citroen: een voormalige Nederlandse Waffen-SS’er die zich met enige regelmaat in Colombia bevond. Citroen zou de vriend van de informant in vertrouwen hebben verteld dat Hitler nog leefde. Omdat Citroen volgens de vriend werkzaam was voor de Koninklijke Nederlandse Stoomboot Maatschappij (KNSM), zou hij maandelijks naar Colombia zijn gereisd en daar contact hebben onderhouden met Hitler. Deze zou inmiddels in 1955 vanuit Colombia naar Argentinië zijn verhuisd.
Bewijs?
Aan het rapport van de CIA is een merkwaardige foto toegevoegd van de vermeende SS-soldaat Phillip Citroen en Adolf Hitler. De legitimiteit van de foto is vrijwel onmogelijk te verifiëren: de kwaliteit is uitermate slecht. Dat komt volgens het rapport omdat het slechts om een kopie gaat, het origineel is teruggegeven aan de eigenaar.
Phillip Citroen
Geruchten over Phillip Citroen en zijn connectie met Hitler zijn al eerder op het internet opgedoken. Zo valt zijn naam al in 2011 in La Gaceta, een Argentijnse krant. In dit artikel worden dezelfde claims over Hitler en Citroen gemaakt door de journalist Abel Basti. Basti refereert naar dezelfde documenten van de CIA. In 2011 publiceerde hij samen met de Duitse complotdenker Jan van Helsing het boek Hitler überlebte in Argentinien.
Waarom klopt dit niet?
De claims die NineForNews vertelt in het voetspoor van Basti en Van Helsing zijn al eerder onderzocht. Basti werd namelijk geïnterviewd door de Colombiaanse krant El Tiempo toen zij een kritisch artikel schreven over zijn boek. Naast Basti werden twee historici geraadpleegd over de legitimiteit van het verhaal.
Volgens de historicus José Angel Hernández van de Universiteit van La Sabana (Colombia), zijn krantenartikelen en rapporten – iets waar Basti graag gebruik van maakt in zijn boek – absoluut geen garantie om tot de feiten te komen. Veel van de verhalen die Hernández tegenkomt uit de jaren ’50 en ’60 maken onderdeel uit van mythes. Hoewel het waar is dat een aantal nazi’s naar Argentinië zijn gevlucht om te ontsnappen aan vervolging in Europa, is het ondenkbaar dat Hitler in Colombia is geweest.
Historicus en hoogleraar politieke wetenschappen Germán Sahid van de universiteit van Rosario (Argentinië), voegt hieraan toe dat Colombia een onwaarschijnlijke bestemming zou zijn om twee redenen: ten eerste waren er geen diplomatieke banden tussen Colombia en Duitsland waardoor toegang voor een Duitser vrijwel onmogelijk was. Ten tweede wemelde het in Colombia aan het einde van de Tweede Wereldoorlog van de Russische en Amerikaanse agenten. Ook waren er gevangenkampen voor Duitsers in Colombia. Om deze redenen zou de keuze voor Colombia als toevluchtsoord wel zeer vergezocht zijn.
De bron in het rapport van de CIA was indirect: de informant kreeg zijn informatie via een vriend die meende contact te hebben gehad met een voormalige SS-soldaat die Hitler had ontmoet in Colombia. Door de discutabele oorsprong van het bericht besloot de CIA al in 1955 om het onderzoek niet voort te zetten. Omdat dit verhaal een van de vele versies is over Hitlers vermeende verblijf in Zuid-Amerika is het niet aannemelijk dat dit ooit gebeurd is. Ook gezien de consensus onder historici over het feit dat Hitler in april 1945 stierf in Berlijn, kunnen we aannemen dat we hier opnieuw te maken hebben met een broodjeaapverhaal.
Bronnen
- Daly-Groves, L. (2015). The Death of Adolf Hitler: British Intelligence, Soviet Accusations and Rumours of Survival. BA (hons.)-thesis, University of Central Lancashire. Daly-Groves werkt aan een proefschrift over dit onderwerp.
- McKale, D. (1983). Hitler. The Survival Myth. New York: Stein & Day.
- Riaud, X. (2014). Dental Identifications of Adolf Hitler and Eva Braun. Journal of Dental Problems and Solutions 1(1), pp. 6-10. DOI: 10.17352/2394-8418.000003
- Taal, W. (2017). Schuilplaats Argentinië. Verwarring zaaien, complotten oogsten. Skepter 30. nr. 1.
