Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Een meisje van acht jaar oud overleed in Jemen tijdens haar huwelijksnacht door interne verwondingen na seks met haar veertigjarige echtgenoot.
Oordeel
Deels onwaar.
Bron van de bewering
Op 2 april 2017 verscheen dit nieuws op de clickbaitsite Fantastisch.co. In de maanden ervoor was het ook verschenen op andere clickbaitsites, zoals Brakkaboys.nl, DagelijksBizar.nl, TrendJournaal.nl en TrendingNieuws.nl.
Eigenlijk duikt het bericht herhaaldelijk op sinds 2013. Begin september dat jaar maken de Koeweitse krant Al Watan en persbureau Reuters melding van het overlijden van het achtjarig meisje tijdens de huwelijksnacht met haar echtgenoot die vijf keer zo oud is.
Het nieuws wordt vervolgens opgepikt door westerse media en wordt gepubliceerd door onder meer The Guardian en NBC News. In Nederland wordt het onder meer gemeld door NU.nl en de NOS, waarbij als bron verwezen wordt naar ‘Jemenitische media’ en ‘Aziatische media’.
De hierboven getoonde foto’s van het meisje en de man ontbreken bij deze berichten. Die duiken pas later op.
Wat klopt er niet?
Op de websites die dit nieuws steeds opnieuw in omloop brengen, wordt de suggestie gewekt dat het recent zou hebben plaatsgevonden. Dat is niet het geval, het verhaal dateert van 2013.
In 2013 ontstond vrijwel onmiddellijk discussie over de vraag of het echt gebeurd was. De bron van het verhaal was een lokale journalist die het vernomen had van dorpelingen. Lokale autoriteiten ontkenden het, maar de journalist bleef erbij dat het echt gebeurd was. Nadat Gulf News [een Engelstalige krant uit Dubai] had bericht over de twijfels over het nieuws, ging een journalist van die krant ter plekke op onderzoek. Hij slaagde er niet in om te bewijzen dat een achtjarig meisje was gestorven tijdens haar huwelijksnacht. De getuigen die hij sprak hadden geen concrete bewijzen en hadden het verhaal via-via gehoord:
All the eyewitnesses who spoke to Gulf News about the alleged death of the girl in Haradh confidently say that the girl married, died and was secretly buried in Haradh. But they all say that they do not have concrete evidence to prove Rawan’s death and they heard the story through the grapevine.
De foto’s die de clickbaitsites publiceren, zijn in elk geval niet van het meisje en de man in kwestie. De man op de foto is een imam die in 2011 in Engeland is veroordeeld voor seksueel misbruik van meisjes. Ten tijde van zijn veroordeling was hij 67 jaar. De foto van het meisje is naar alle waarschijnlijkheid een stockfoto van een fotobureau. De foto is in elk geval ouder dan 2013, want in 2009 werd de foto al gebruikt door de Arabische nieuwszender Al Arabiya bij een bericht over een Saudi-Arabisch wetsvoorstel om meisjes te verbieden om voor hun achttiende te trouwen.
In de artikelen op de clickbaitsites worden ook cijfers genoemd over het aantal kindbruiden. Deze cijfers kloppen. Zo voorspelt de United Nations Population Fund in het rapport Marrying too Young uit 2012 inderdaad dat tussen 2011 en 2020 meer dan 140 miljoen meisjes zullen trouwen voor hun achttiende verjaardag en 50 miljoen meisje voor hun vijftiende verjaardag. En Human Right Watch vermeld in het rapport “How Come You Allow Little Girls to Get Married?” uit 2011 inderdaad dat meer dan een kwart van de meisjes in Jemen getrouwd was vóór hun vijftiende.
Nieuwe versie
Op 10 april 2017 verscheen het nieuws met een andere tekst ook op de clickbaitsite Bizar maar waar. De foto van de ‘massabruiloft’ van mannen met jonge meisjes is een bekende hoax: dat zijn Palestijnse bruidegoms met hun bruidsmeisjes, niet met hun bruiden. Zie de factcheck van het Amerikaanse Snopes.