Hoe ongezond zijn instant-noedels?

Instant-noedels zijn slecht voor de gezondheid en verhogen de kans op het metaboolsyndroom.

Deels onwaar

Clickbaitsite vrouwendingen.com waarschuwt voor de gezondheidsrisico’s van instant-noedels. Deze zouden de kans op het metabolisch syndroom vergroten, wat op zijn beurt weer leidt tot ‘cardiovasculaire problemen, diabetes, beroertes en zelfs de dood.’

Daarnaast waarschuwt de site voor de voedingswaarde van deze noedels: één portie zou al 40 procent van de ‘aanbevolen dagwaarde vet’ bevatten. Daarnaast zit er maar liefst 2 gram zout in. Volgens vrouwendingen.com loop je al een risico als je de noedels één keer per maand eet.

Als we naar de voedingswaarde kijken van verschillende soorten instant-noedels, wordt al snel duidelijk dat het inderdaad geen gezond product is. Er zitten bijvoorbeeld vrijwel geen vitaminen of vezels in. We zullen kijken of de andere waarschuwingen over de voedingswaarde (vet en zout) terecht zijn.

Om vast te stellen wat de realistische voedingswaarde van instant noedels is, gebruiken wij twee voorbeelden van populaire instant-noedels: YumYum (kip), en Unox Good Noodles (kip). Andere soorten wijken niet af op het punt van vet- en zoutwaarden. Om deze voedingswaarden te beoordelen, gebruiken we de richtlijnen van het Voedingscentrum.

Allereerst: bevatten de noedels inderdaad ’40 procent van de aanbevolen dagwaarde vet?’ Nee: de gemiddelde Nederlandse man mag van het Voedingscentrum ongeveer 100 gram vet per dag consumeren, een vrouw 80 gram. In de pakjes van YumYum zit 12,6 gram vet, in die van Unox 8,4 gram. Dat betekent dat instant-noedels circa 8 tot 16 procent van de maximale dagelijkse hoeveelheid vet bevatten, geen 40.

We kunnen ook kijken naar verzadigde vetten. In een portie YumYum zit 6 gram verzadigd vet, in Unox 3,6 gram. Het Voedingcentrum adviseert een maximale dagelijkse inname van 28 gram verzadigd vet voor mannen, en 22 gram voor vrouwen. Dat betekent dat de instant-noedels circa 13% tot 27% van de maximale dagelijkse hoeveelheid verzadigd vet bevatten.

Zout

Verder claimt het bericht op vrouwendingen.com dat instant-noedels te veel zout bevatten. Het Voedingscentrum schrijft een maximale dagelijkse hoeveelheid voor van 6 gram. In één portie van Unox Good Noodles zit 1,33 gram, bij YumYum is dit maar liefst 3 gram. Door producten als instant-noedels zit je dus snel over je dagelijkse zoutlimiet. Zulke hoge zoutgehaltes zijn wel degelijk ongezond.

Metaboolsyndroom

Een andere verontrustende claim is dat instant-noedels eten leidt tot het metaboolsyndroom. Dit is een combinatie van lichamelijke aandoeningen die de kans op hart- en vaatziekten vergroot. Oorzaken zijn obesitas en inactiviteit.

Het verband tussen het metaboolsyndroom en instant-noedels is ontleend aan een studie van Dr. Hyun Joon Shin. Hij leidde in 2014 een onderzoek waarin hij een relatie vaststelde met de consumptie van instant-noedels. Dit is echter maar één onderzoek, en de relatie werd alleen vastgesteld bij vrouwen die minstens twee keer per week instant-noedels aten; bij mannen vond Shin dit verband niet.

Verder beperkte zijn onderzoek zich tot Zuid-Koreanen en de in Zuid-Korea verkochte instant-noedels. De voedingswaarden van instant-noedels blijken internationaal nogal te verschillen. Daarom is de vergelijking tussen Nederlandse noedels-eters en Zuid-Koreanse vrouwen overhaast.

Wij informeerden naar de mogelijke relatie tussen instant-noedels en het metaboolsyndroom bij Hinke Kruizenga, hoofdredacteur van het Nederlands Tijdschrift voor Voeding en Diëtetiek (NTVD):

“Noedels zijn − afgezien van het zoutgehalte − vergelijkbaar met pasta: ze bevatten vrijwel alleen koolhydraten. Of je nou noedels, pasta of rijst eet, te veel koolhydraten leiden tot overgewicht.”

Omdat overgewicht en het metaboolsyndroom samenhangen, zal een overmatig noedelrijk dieet wel tot het syndroom kunnen leiden. Maar dat geldt dus voor alle soorten koolhydraatrijke voeding. Kruizenga: ‘In een gevarieerd eetpatroon hoeft het eten van instant-noedels geen probleem te zijn.’

TBHQ

Op internet circuleren ook berichten over de schadelijkheid van de stof TBHQ (tertiary butylhydroquinone), een smaakstof die ook aanwezig is in instant-noedels, met het E-nummer E319. Deze zou volgens verschillende clickbaitsites (zoals WorldUnity) ook kunnen leiden tot het metaboolsyndroom.

Naar deze stof is uitvoerig onderzoek gedaan door de Europese voedselwaakhond EFSA (European Food and Safety Authority) . Volgens diëtist Hinke Kruizenga is het niet aannemelijk dat het metaboolsyndroom in verband kan worden gebracht met één enkel stofje.

Update 20-10-2017: Onderzoek van Dr. B. Kuo

De claims over instant-noedels lijken eindeloos: in dit verhaal van levenlangfit.com wordt de lijst verder uitgebreid. De claims beroepen zich op een experiment van dr. B. Kuo. Hij bekeek met een kleine camera hoe noedels afgebroken worden in de maag. Een verslag daarover is hier terug te bekijken.

Uit het experiment van dr. Kuo bleek dat instant-noedels in de maag moeilijker af te breken zijn dan vers bereide noedels. Volgens levenlangfit zijn die resultaten van het onderzoek ‘schokkend’: het zou ‘invloed’ hebben op de opname van voedingsstoffen en leiden tot ‘chronische ziekte’.

De arts die het onderzoek uitvoerde kwam tot een geheel andere conclusie. In een interview geeft hij aan dat hij niet genoeg deelnemers heeft onderzocht om tot definitieve resultaten te komen. Verder voegt hij toe: “Ik kan op dit moment niet met zekerheid zeggen of instant-noedels invloed hebben op onze gezondheid of voedingstofopname.” De resultaten van zijn onderzoek blijken dus helemaal niet zo ‘schokkend’ te zijn.

Dat instant-noedels tot ‘chronische ziekte’ leiden is een dubieuze claim. Een chronische ziekte is immers een vorm van een ziekte, geen ziekte an sich. Wat er met ‘chronische ziekte’ precies bedoeld wordt is niet duidelijk.

• Shin, H. J. et al. “Instant Noodle Intake And Dietary Patterns Are Associated With Distinct Cardiometabolic Risk Factors In Korea.” Journal Of Nutrition, vol 144, no. 8, 2014, pp. 1247-1255. American Society For Nutrition, doi:10.3945/jn.113.188441.
• Farrand, Clare. et al. “Know Your Noodles! Assessing Variations In Sodium Content Of Instant Noodles Across Countries.” Nutrients, vol 9, no. 7, 2017, p. 612. MDPI AG, doi:10.3390/nu9060612.
• Rodríguez-Monforte, Míriam et al. “Metabolic Syndrome And Dietary Patterns: A Systematic Review And Meta-Analysis Of Observational Studies.” European Journal Of Nutrition, vol 56, no. 3, 2016, pp. 925-947. Springer Nature, doi:10.1007/s00394-016-1305-y.