In Europa en India wordt evenveel koeienmelk geproduceerd, maar India heeft daar vijf keer zoveel koeien voor nodig en dat zorgt voor veel meer methaanuitstoot. Dat schreef CDA-Tweede Kamerlid Geurts in een opinieartikel. Dat klopt grotendeels, maar niet helemaal.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
In 2016 produceerden Europa en India beide in totaal 160 miljard liter melk, maar India had daar vijf keer zoveel koeien voor nodig en zorgde dus voor veel meer methaanuitstoot.
Oordeel: Grotendeels waar
Bron van de bewering
Op 28 maart publiceerde Tweede Kamerlid Jaco Geurts van het CDA een opinieartikel in het Reformatorisch Dagblad waarin hij pleit voor meer waardering voor Nederlandse boeren. Hij wijst erop dat de agrarische sector in Nederland milieuvriendelijker is dan in veel andere landen en noemt het volgende voorbeeld:
“In 2016 heeft zowel Europa als India in totaal 160 miljard liter melk geproduceerd. Daar heeft India maar liefst 122 miljoen koeien voor nodig, tegenover 23 miljoen in Europa. Dat is een wereld van verschil als het gaat om methaanuitstoot.”
Kortom, in India waren meer dan vijf keer zoveel koeien nodig als in Europa, om dezelfde hoeveelheid melk te produceren. Dat levert dus flink meer methaan op, een gas dat schadelijk is voor het milieu, omdat het zorgt voor het versterkte broeikaseffect.
Als we hem vragen waar hij deze cijfers vandaan heeft, verwijst Geurts naar een artikel dat is verschenen in het Vlaamse vakblad Boer & Tuinder [pdf]. Het bewuste artikel is een interview met Joris Relaes, administrateur-generaal van het Vlaamse Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek. Hij zegt daarin hetzelfde als Geurts in zijn opinieartikel:
“In 2016 produceerden India en de EU elk ongeveer 160 miljard liter melk. In India produceert een koe gemiddeld 1300 liter en er zijn 122 miljoen koeien. In Europa produceert een koe gemiddeld 7000 liter en zijn er 23 miljoen koeien.”
Relaes zegt op zijn beurt dat hij deze cijfers heeft gehaald uit OECD-FAO Agricultural Outlook 2017-2026, een rapport van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OECD) en de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO).
Wat klopt er niet, en wat wel?
In het rapport van de OECD en FAO staat op pagina 38:
“India and the European Union both produced around 160 Mt in 2016; however, India achieved this level with an average yield of 1.3 t and 122 million heads, whereas the European Union had an inventory of only 23 million heads but average yields of 7 t per head.”
In deze passage staat dus zo ongeveer wat Geurts en Relaes beweerden:
- India en de Europese Unie produceerden in 2016 beide 160 miljard liter melk (160 Mt staat voor 160 Megaton; 1 Megaton is 1 miljard kilogram, en dat is ongeveer 1 miljard liter);
- India deed dat met 122 miljoen dieren en een opbrengst van 1300 liter per dier (1.3 t staat voor 1.3 ton; 1 ton is 1000 kilogram, en dat is ongeveer 1000 liter);
- De Europese Unie deed dat met 23 miljoen dieren en een opbrengst van 7000 liter per dier.
Maar gaat het hier wel om koeien? Want in bovenstaande passage wordt gesproken van ‘heads’ en niet van ‘cows’.
Op dezelfde pagina, iets boven de eerder genoemde passage, staat dat het inderdaad niet om louter koeien gaat, maar om alle melkproductie, dus ook van buffels, schapen, geiten en kamelen:
“milk production, comparing the yield (in tonnes per head) and the size of the milking animal inventory (in million heads, including cows, buffalos, sheep, goats and camels)”
Dit rapport geeft dus geen uitsluitsel over de koemelkproductie in de EU en India. Daarom duiken we in FAOSTAT, de database van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO).
Melkproductie door rundvee
Volgens de FAO-cijfers werd in de EU in 2016 ruim 161 miljard liter koemelk geproduceerd. Dat is dus ongeveer de 160 miljard liter die Geurts en Relaes noemden. In India ging het echter om slechts 78 miljard liter. Dat is slechts de helft van de 160 miljard die Geurts en Relaes noemden. Als we puur naar koeienmelk kijken, zitten ze er dus naast.
Maar als we kijken naar al het rundvee, dat wil zeggen koeien plus buffels, dan komen we wel uit bij de door Geurts en Relaes genoemde hoeveelheden van 160 miljard liter. Voor de EU gaat het dan nog steeds om ruim 161 miljard liter, want de productie van buffelmelk is verwaarloosbaar. Maar in India is dat zeker niet het geval, want daar wordt meer buffelmelk dan koeienmelk geproduceerd. In 2016 ging het om 81 miljard liter buffelmelk. Als je dit optelt bij de 78 miljard liter Indiase koeienmelk, kom je uit op ruim 159 miljard liter melk. Die hoeveelheid is vrijwel hetzelfde als de 160 miljard liter die Geurts en Relaes noemden.
Aantal melkrunderen
Hoe zit het dan met de aantallen dieren die verantwoordelijk zijn voor deze productie? Heeft India inderdaad vijf keer zoveel runderen als de EU nodig voor de genoemde melkproductie? Volgens Geurts en Relaes waren in Europa 23 miljoen en in India 122 miljoen beesten verantwoordelijk voor 160 miljard liter melk. Volgens de cijfers uit de database FAOSTAT gaat het voor de EU inderdaad om ruim 23 miljoen koeien. Maar voor India gaat het niet om 122, maar om bijna 92 miljoen stuks rundvee (koeien en buffels). Dat zijn er 30 miljoen minder dan Geurts en Relaes noemden.
In India zijn dus bijna vier keer zoveel runderen nodig als in de EU om een min of meer vergelijkbare hoeveelheid melk te produceren. Dat is een minder groot verschil dan Geurts en Relaes noemden (zij hadden het over ‘vijf keer zoveel’), maar nog altijd een fors verschil.
Methaanuitstoot
Hoe zit het vervolgens met de methaanuitstoot van het rundvee dat al die melk in de EU en India produceert? Levert een rundveestapel die vier keer zo groot is, ook vier keer zoveel methaanuitstoot op? Of is de methaanuitstoot per dier in India lager dan in de EU, omdat de Indiase beesten minder eten?
Om die vraag te beantwoorden raadplegen we Jan Dijkstra, als universitair hoofddocent verbonden aan Wageningen University & Research (WUR), en gespecialiseerd in rundveevoeding. Hij maakt een snelle rekensom:
“In India produceert een koe gemiddeld 5 liter per dag. In de EU 20 liter per dag. Om die 20 liter te produceren, heeft een Europees rund afgerond twee maal zo veel voer nodig als een Indiaas rund dat 5 liter melk produceert. Dus per liter melk heeft een Europees rund in vergelijking met een Indiaas rund, slechts de helft van de hoeveelheid voer nodig. Kort door de bocht: ook de helft minder methaan per liter melk. Dat betekent dat in India dubbel zoveel methaan door runderen wordt uitgestoten om evenveel melk te produceren als in de EU.”
Ook de database FAOSTAT geeft cijfers over de methaanuitstoot van melkrunderen in India en de EU:
- In de EU gaat het om 2681 gigagram per jaar voor de melkkoeien en 13 gigagram per jaar voor de melkbuffels. Dat levert in de EU voor de melkproductie door rundvee een methaanuitstoot op van in totaal 2694 gigagram per jaar.
- In India gaat het om 2819 gigagram per jaar voor de melkkoeien en om 2344 gigagram per jaar voor de melkbuffels. Dat levert in India voor de melkproductie door rundvee een methaanuitstoot op van in totaal 5163 gigagram per jaar.
- Voor de melkproductie door rundvee, stoot India dus per saldo bijna twee keer zoveel methaan uit dan de EU.
Conclusie
In grote lijnen klopt de bewering dat in Europa en India evenveel koeienmelk wordt geproduceerd, maar dat India daar vijf keer zoveel koeien voor nodig heeft. Met de kanttekeningen dat het niet om koeien gaat, maar om rundvee (koeien én buffels) en dat er in India niet vijf, maar vier keer zoveel melkrunderen zijn als in de EU.
Het klopt wel dat dezelfde hoeveelheid melkproductie in India aanzienlijk meer methaanuitstoot oplevert als in de EU, namelijk het dubbele.
