Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Herhaalde kerst-songs zijn slecht voor onze geestelijke gezondheid.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
De lifestylewebsite Amayzine berichtte begin november dat kerstmuziek slecht zou zijn voor onze gezondheid. Foxnews, Famme, EenVandaag, AndC , Nieuwsblad BE en tal van andere media kwamen met hetzelfde bericht. Zonder uitzondering verwezen ze naar klinisch psychologe Linda Blair. Om precies te zijn: naar een interview van Blair met Skynews dat op Facebook was geplaatst.
Volgens Blair zou kerstmuziek een negatief effect hebben op de hersenen door je uit je concentratie te halen. Bovendien zouden je hersenen te veel energie spenderen om niet naar de muziek te hoeven luisteren. Blair is als klinisch psychologe aangesloten bij de British Psychological Society. Deze organisatie staat de pers te woord over psychologische onderwerpen. Darnaast schrijft ze columns en boeken over mindfulness en stress. Hoe Blair aan deze bevindingen is gekomen, staat in geen van de artikelen. Zowel Blair als Skynews waren onbereikbaar voor toelichting.
Waarom klopt dit niet?
Waarschijnlijk is het verhaal sterk overdreven, aldus de Nijmeegse hoogleraar klinische neuropsychologie Roy Kessels. Volgens Blair kan kerstmuziek “irritant en afleidend” zijn voor winkelmedewerkers. “Dat is iets wat ik zeker kan beamen, daar heb je geen neuropsychologie voor nodig,” zegt Kessels. Maar zonder wetenschappelijke ondersteuning is de claim dat het de psychische gezondheid schaadt volgens hem wel echt twintig bruggen te ver. “Er zijn wel meer zaken irritant in het dagelijks leven, daar krijg je doorgaans geen psychische klachten van.”
Henkjan Honing, hoogleraar muziekcognitie aan de Universiteit van Amsterdam, vermoedt dat Blairs bewering berust op een persoonlijke interpretatie, niet op wetenschappelijk onderbouwde observatie. Het meest recente onderzoek naar de effecten van (achtergrond)muziek, aldus Honing, wijst uit dat bepaalde muziek in de winkel het koopgedrag beïnvloedt. Volgens dit Canadese onderzoek zou kerstmuziek draaien het kopen van kerstproducten kunnen bevorderen.
Onderzoek naar de effecten van achtergrondmuziek laat veel tegenstrijdige conclusies zien. De invloed hangt af van een aantal factoren, zoals de persoonlijkheid van de luisteraar en de eigenschappen van de muziek. Uit het Canadese onderzoek blijkt dat achtergrondmuziek juist goed is voor onder andere cognitie, maar uit andere onderzoeken blijkt het tegenovergestelde. De een wordt vrolijk van Jingle bells, terwijl het de ander herinnert aan de enorme kerst to-do list: een kwestie van smaak dus.
Have yourself a merry little christmas
Amayzine was helaas niet bereid om commentaar te geven op het stuk. EenVandaag meldde dat de redacteur vooral wilde vertellen dat het nieuws viral ging. In zijn radioprogramma was dat duidelijk, maar op de site stond het artikel als een nieuwsbericht. All I want for Christmas is depression? Het was knip-en-plak-journalistiek zonder wetenschappelijke onderbouwing. Je kan Mariah Carey met een gerust hart opzetten tijdens de feestdagen.
