Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Op 12 februari 2017 zei PVV-leider Geert Wilders dit tijdens een interview bij WNL:
‘’Afrika heeft op dit moment 1 miljard inwoners. Afrika explodeert deze eeuw. Aan het eind van deze eeuw zal die 1 miljard verviervoudigd zijn naar vier miljard mensen. En de Verenigde Naties (VN) heeft onderzocht dat een derde daarvan onze kant op zal migreren.’’
Laten we de conclusie alvast verklappen: de explosieve bevolkingsgroei wordt ondersteund door onderzoek. De migratie-aantallen niet.
Volgens een rapport van de VN [pdf] zal in 2100 de bevolking van Afrika inderdaad verviervoudigd zijn, de VN spreekt zelfs van een schatting van 4,5 miljard inwoners. Wilders spreekt dus terecht van een explosieve groei. Ter vergelijking: de bevolking van Europa daalt naar verwachting van 738 miljoen inwoners in 2015 naar 646 miljoen inwoners in 2100.
Update 6 maart: VN verwacht dat 0,01% Afrikanen emigreren
De VN verwacht dat 0,04 % van de Afrikanen tussen 2015 en 2020 migreert, naar Europa maar ook naar andere gebieden. Aan het eind van de eeuw, tussen 2095 tot en met 2100 zal dit percentage volgens de VN dalen naar 0,01%. Joop de Beer, onderzoeker bevolkingsprognoses bij NiDI, bevestigt deze getallen. De Beer concludeert dat dit maar een kleine fractie van alle Afrikanen zou zijn en dus bij lange na geen een op drie, zoals Wilders stelt.
Waar haalt Wilders dan ‘een derde’ vandaan?
De International Labour Organisation (ILO) heeft internationaal onderzoek [pdf] gedaan naar werkgelegenheid en sociale vooruitzichten. Op de vraag of mensen in een ideale situatie, als ze de kans hadden, permanent zouden willen verhuizen naar een ander land, antwoordde 30 procent van de mensen in Afrikaanse landen beneden de Sahara in 2009 ‘ja’.
Betekent dit dat 30 procent van de Afrikanen ‘onze kant op zal emigreren’? Nee.
In de vraag staat of iemand zou migreren naar ‘een ander land’. Dit hoeft dus geen land in Europa te zijn.
Ten tweede is het een hypothetische vraag. Enkel wanneer men in een ideale situatie zit en de kans heeft zouden deze mensen willen emigreren. De uitkomst van deze vraag kan daarom niet gezien worden als het verwachte aantal mensen dat zal gaan emigreren.
Ten derde zegt dit rapport enkel iets over de situatie tussen 2009 en 2016 en kan er dus niks gezegd worden over de situatie in 2100.
En tot slot worden de Noord-Afrikanen in dit percentage buiten beschouwing gelaten.
Wereldwijde migratiewens
Daarnaast is de conclusie van dit rapport dat de wens om te migreren tussen 2009 en 2016 wereldwijd is toegenomen onder de beroepsbevolking, ook bijvoorbeeld in Europa, daar wil 17 procent emigreren in een ideale situatie. Ook in Latijns Amerika ziet 26 procent migreren hypothetisch wel zitten. Sterker nog, tussen 2009 en 2017 is het percentage dat wil migreren het sterkst toegenomen in Latijns Amerika.
Alleen de eilandbewoners in de Grote Oceaan en mensen in Zuid- en Zuidoost- Azië hebben geen toegenomen wens om te migreren. Kortom, het zijn lang niet alleen de Afrikanen die een hypothetische migratie wens hebben.
Fleur Agema in Pauw & Jinek
Ook Fleur Agema beroept zich tijdens de uitzending van Pauw & Jinek van woensdag 1 maart op de cijfers, maar brengt het iets genuanceerder:
”Er is onlangs een VN-rapport uitgekomen dat voor het einde van deze eeuw de bevolking in Afrika groeit van 1 miljard naar 4 miljard. En dat ongeveer een derde daarvan deze kant op wil komen.”
Doordat Agema stelt dat Afrikanen ‘willen’ komen in plaats van ‘zullen’ komen, valt één van de vier genoemde bezwaren weg. De andere drie bezwaren blijven nog steeds overeind.
Conclusie
Dat de VN heeft onderzocht dat een derde van de vier miljard Afrikanen in 2100 ‘onze kant’ op zal komen, klopt niet. Het percentage van 30 procent wordt genoemd in een rapport van ILO, maar dit is niet het aantal migranten dat vanuit Afrika naar Europa zal migreren: het gaat slechts om hun wens om, wanneer dat mogelijk zou zijn, te emigreren, maar niet noodzakelijk naar Europa. Daarnaast zegt het rapport al helemaal niks over voorspellingen aan het eind van deze eeuw. Misbruik van cijfers dus.
