Meer dan een kwart tot een derde van de Palestijnse bevolking steunt Hamas

Minstens een kwart tot een derde van de Palestijnse bevolking is voor Hamas.

Waar

Begin juli bracht de Israëlische premier Benjamin Netanyahu een bezoek aan de Amerikaanse president Donald Trump om een wapenstilstand te bespreken in de Gazastrook. Tegelijkertijd vonden er gesprekken plaats in Qatar tussen Israël en Hamas, de streng islamitische beweging die de afgelopen jaren regeerde in de Gazastrook.

Op 7 juli had Nieuwsuur een uitzending over het bezoek van Netanyahu aan het Witte Huis en deed daarbij ook verslag van de stand van zaken in de oorlog tussen Israël en Hamas. In de uitzending werd de vraag gesteld of Hamas nog wel in staat is om te onderhandelen, gezien de beweging het zwaar te verduren heeft sinds het begin van de oorlog.

Hoofddocent Islam en Arabisch Joas Wagemakers aan de Universiteit Utrecht legt in de uitzending uit dat de infrastructuur en financiële middelen van Hamas grote klappen hebben gekregen. Ook heeft Hamas veel strijders verloren en heeft dat moeten aanvullen met nieuwe rekruten, die nog opgeleid moeten worden voor de strijd. En er waren de afgelopen maanden meerdere malen protesten tegen Hamas in Gaza. Over de steun die Hamas geniet onder de Palestijnse bevolking, zegt Wagemakers het volgende (10:56):

Het Palestinian Center for Policy and Survey Research (PCPSR) is een Palestijnse denktank die ongeveer elke drie maanden opiniepeilingen houdt onder de Palestijnse bevolking over zaken die te maken hebben met de oorlog met Israël. De resultaten van de meest recente peiling zijn afgelopen mei gepubliceerd in een persbericht.

In de peiling worden meerdere vragen gesteld waaruit de Palestijnse steun voor Hamas blijkt, voor zowel de militaire als de politieke vleugels van de beweging. Vraag 9.1 gaat over de tevredenheid met verschillende Palestijnse organisaties die een rol spelen in de oorlog zoals Hamas, de zittende Palestijnse president Mahmoud Abbas en de Palestijnse Autoriteit die het bestuur vormt van de Palestijnse gebieden. Volgens de peiling lag de tevredenheid met Hamas in mei op 57 procent onder de gehele Palestijnse bevolking, maar is wel afgenomen ten opzichte van een jaar geleden. Onder de Gazanen is de steun lager: 43 procent.

Op politiek gebied won Hamas in 2006 de absolute meerderheid bij de verkiezingen. Na een burgeroorlog met de rivaliserende organisatie Fatah regeert Hamas in de Gazastrook en Fatah op de bezette Westelijke Jordaanoever. In de peiling werd bij vraag 10.2 gevraagd op wie Palestijnen zouden stemmen als er op dat moment verkiezingen gehouden zouden worden. Sinds het begin van de oorlog met Israël schommelt het aantal mensen dat zegt voor de presidentskandidaat van Hamas te stemmen tussen de 22 en de 35 procent. Bij een vraag naar parlementsverkiezingen varieerde de steun voor Hamas als politieke partij van 40 tot 22 procent en stond in de meest recente peiling op 32 procent.

Deze percentages komen overeen met wat Wagemakers vertelde bij Nieuwsuur: 25 tot 33 procent. De steun voor de rol van Hamas in de oorlog ligt zelfs nog hoger volgens de peilingen van het PCPSR. Maar in augustus 2024 schreef de online krant The Times of Israel dat Hamas de peiling van maart 2024 vervalst had zonder weet van het PCPSR. Dat zou gedaan zijn om de steun voor Hamas groter te laten lijken dan hij daadwerkelijk zou zijn en zou blijken uit documenten die het Israëlische leger gevonden zou hebben in Gaza.

Khalil Shikaki, de directeur van het PCPSR, zei tegenover The Times of Israel dat het hoogst onwaarschijnlijk is dat er met de cijfers geknoeid is, maar zou wel onderzoek doen naar de claims. Dat is gedaan door de Arabische factcheckorganisatie Misbar, die discrepanties ontdekte in de documenten vrijgegeven door het Israëlische leger. Zo tellen zogenaamde echte en vervalste percentages in die documenten niet altijd op naar 100 procent. Ook staan er cijfers in de documenten voor Gaza en de Westelijke Jordaanoever, terwijl in een brief van Hamas zou staan dat de documenten alleen over Gaza gaan. Volgens Misbar is het waarschijnlijk dat het Israëlische leger de documenten zelf heeft geschreven.

Vervalst of niet, volgens The Times of Israel zou de Palestijnse steun voor Hamas in de vervalste cijfers vaak verdubbeld zijn ten opzichte van de echte cijfers. Maar ook in dat geval schommelt de steun van Hamas rond de 25 tot 30 procent. Verder is er geen indicatie dat andere peilingen van het PCPSR vervalst zouden zijn.

Volgens peilingen van het Palestinian Center for Policy and Survey Research klopt het dat minstens een kwart tot een derde van de Palestijnse bevolking Hamas steunt. Het gaat dan om zowel steun in Palestijnse verkiezingen als steun in de oorlog tegen Israël. Het Israëlische leger claimt dat de cijfers in een van deze peilingen opgepompt waren door Hamas. Maar vervalst of niet, ook de lagere percentages komen grotendeels overeen met de cijfers die Wagemakers noemde bij Nieuwsuur.