Nederland vangt minder Oekraïense vluchtelingen op dan het Europees gemiddelde

Nederland vangt naar verhouding veel Oekraïners op, we vangen er veel meer op dan landen als Italië, Frankrijk en Spanje.

Onwaar

Tijdens het vragenuur in de Tweede Kamer op 9 september werden vragen gesteld aan Mona Keijzer (BBB), de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening en een van de ministers voor Asiel en Migratie, over de opvang van Oekraïners in Nederland. Sinds het begin van de Russische oorlog tegen Oekraïne in 2022 zijn meer dan honderdduizend Oekraïners naar Nederland gevlucht.

Claudia van Zanten (BBB) vroeg aan de minister of het mogelijk is om te overleggen met Europese landen die meer plek hebben voor Oekraïners, want volgens haar vangt Nederland naar verhouding veel Oekraïners op. Polen en Duitsland zouden de koplopers zijn, maar we zouden wel meer mensen opvangen dan landen als Italië, Frankrijk en Spanje.

Na het begin van de oorlog in Oekraïne is in lidstaten van de Europese Unie en leden van de Europese Vrijhandelsassociatie (EFTA) de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) van kracht geworden. Deze richtlijn geeft Oekraïners het recht om in EU- en EFTA-landen te wonen, te werken en onderwijs te ontvangen. Oekraïners wonen sinds het begin van de oorlog onder de RTB in Nederland en momenteel geldt de richtlijn tot 4 maart 2026

Voor recentere gegevens kunnen we terecht bij Eurostat, het statistiekbureau van de Europese Unie. Dat houdt bij hoeveel mensen die onder de RTB vallen, worden opgevangen in lidstaten van de EU en de EFTA (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland). Het gaat dan om absolute aantallen en om aantallen per duizend inwoners, in dat laatste geval om rekening te houden met de verschillen in bevolking tussen landen. De meest recente gegevens zijn van juli 2025, maar er zijn voor die maand geen gegevens beschikbaar over Portugal.

De uitspraak van Van Zanten dat Nederland naar verhouding veel vluchtelingen opvangt, klopt niet. Het aantal Oekraïners dat Nederland per duizend inwoners opvangt, 6,94, ligt onder het Europese gemiddelde van 9,48. Er zijn tien landen die naar verhouding minder Oekraïners opvangen dan Nederland, maar negentien die er meer opvangen.

Kijken we naar absolute aantallen, dan zien we dat de andere vergelijking van Van Zanten ook onwaar is. Het klopt dat Duitsland en Polen op dit gebied koploper zijn, maar Nederland vangt ook minder mensen op (127 duizend) dan Italië (170 duizend) en Spanje (242 duizend). Wel vangen we meer Oekraïners op dan de 55 duizend die in Frankrijk verblijven.

Dat de Fransen zo weinig Oekraïners opnemen, kan deels worden verklaard door een verschil in telmethoden. Volgens de metadata van Eurostat mogen minderjarigen in Frankrijk verblijven zonder verblijfsvergunning. Daardoor worden zij vaak niet meegerekend in statistieken over tijdelijke bescherming zoals de RTB.

Aan Claudia van Zanten is een reactie gevraagd, maar zij is hier nog niet op ingegaan.

De bewering van Claudia van Zanten dat Nederland naar verhouding veel Oekraïners opvangt, klopt niet. Nederland vangt per duizend inwoners minder Oekraïners op dan het Europees gemiddelde. Ook klopt haar bewering niet dat Nederland meer Oekraïners opvangt dan Italië en Spanje.