Nee, er zijn geen Amerikaanse accountants geland in Kiev om de boeken van Zelensky te controleren

Honderd Amerikaanse accountants zijn in Kiev aangekomen om een audit te starten naar het Oekraïense gebruik van Amerikaanse hulp.

Onwaar

Op X gaat in verschillende talen een verhaal rond over honderd accountants die in de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn aangekomen. Ze zouden van de regering Trump de opdracht hebben gekregen om een audit (onafhankelijk onderzoek of een organisatie regels of afspraken naleeft) uit te voeren naar het gebruik van Amerikaanse steun door de Oekraïense regering in de oorlog tegen Rusland. Hiervoor zouden voor een maand kamers zijn gehuurd in het luxe hotel Hilton Kiev. Ook valt te lezen dat de bankrekening van de Oekraïense zakenman Timur Mindich, die behoort tot de naasten van president Zelensky, flink gegroeid zou zijn. 

Dit verhaal is bijvoorbeeld hier, hier en hier te lezen op X en op complotwebsite Wanttoknow. Deze berichten zijn tien- tot honderdduizenden keren bekeken en duizenden keren geliket. De berichten gaan vergezeld van een foto waarop een aantal van de accountants het Hilton in Kiev verlaten. Die foto is ook te vinden boven een bericht dat meer dan 111.000 keer bekeken is dat stelt dat het onderkomen van de accountants 814.806 dollar kost.

Zoeken we naar eerdere vermeldingen van de ‘honderd accountants’, dan komen we uit bij een artikel van TASS van 5 juni, een nieuwsbedrijf van de Russische regering, waarin Mykola Azarov, premier van Oekraïne tussen 2010 en 2014, aan het woord komt. In het artikel zegt hij dat de Amerikanen bezig zijn om Zelensky af te zetten, dat Leonid Mindich – een familielid van Timur Mindich – is opgepakt vanwege zijn corruptie en dat de honderd accountants in Kiev aanwezig zijn.

Delen van het verhaal over de accountants berusten op echte gebeurtenissen. Zo klopt het bijvoorbeeld dat de Verenigde Staten meerdere keren audits hebben uitgevoerd naar dee manier waarop Oekraïne buitenlandse steun inzet. In 2024 werkten de Oekraïense en Amerikaanse Ministeries van Defensie samen aan een audit van reserveonderdelen die de Verenigde Staten aan Oekraïne hadden geschonken. Er werden toen geen grote onregelmatigheden gevonden. 

Ook onder de nieuwe regering van Donald Trump is er een audit geweest naar steungeld dat Oekraïne tussen 2022 en 2024 ontving. Daar werd begin maart 2025 toe opgeroepen en een week later liet de Oekraïense Rekenkamer in een persbericht weten dat het gebruik van het Amerikaanse geld in overeenstemming was met de afspraken. Het zou dus opmerkelijk zijn als er drie maanden later een nieuwe audit was uitgevoerd.

Verder is het volgens de pro-Oekraïense anticorruptieblog Antikor waar dat Leonid Mindich begin juni 2025 is opgepakt voor het verduisteren van 12,5 miljoen Oekraïense hryvnia (ongeveer 260.000 euro op 12 juni 2025) terwijl hij Oekraïne probeerde te ontvluchten. Een dag later is hij op borgtocht vrijgelaten. Dit heeft alleen niks met buitenlandse steun te maken en Mindich is opgepakt door Oekraïense anticorruptie-organisaties.

Ook het bedrag van 814.806 dollar – volgens een van de versies van het verhaal op sociale media de kosten van de hotelkamers in het Kiev Hilton – heeft niets te maken met audits naar de inzet van buitenlandse steun in Oekraïne. Het is afkomstig uit Amerikaanse overheidsdocumenten, maar zoals te lezen valt in een factcheck van Snopes gaat het om een maandelijks bedrag dat bedoeld is voor Amerikaanse diplomaten die in oorlogsgebieden zoals Oekraïne werken, niet specifiek voor honderd accountants die in Kiev moeten overnachten.

Dat verhaal is verder alleen terug te vinden op sociale media, in het artikel van het pro-Russische TASS, waarin Mykola Azarov aan het woord komt, en in andere Russische staatsmedia. Azarov is pro-Russisch en verblijft sinds 2014 in Rusland. Ook is hij in 2024 door Oekraïne aangeklaagd voor het rechtvaardigen van de Russische invasie en schrijft de Kyiv Independent dat hij regelmatig op pro-Russische kanalen verschijnt om Russische propaganda te verspreiden.

Net zoals het verhaal over de honderd accountants, is de bijbehorende foto nep. De foto is met kunstmatige intelligentie gegenereerd: een van de koffers van de zogenaamde accountants zweeft in de lucht zonder dat hij de koffer vast heeft.

Ook is het gebouw waar de accountants uit lopen niet het Hilton Kiev, hoewel de naam wel op het gebouw staat. Als we op de website van het hotel kijken, zien we dat de ingang er duidelijk anders uitziet dan op de foto met de accountants. Het is een gebouw met meerdere verdiepingen en zuilen voor de ingang, geen brutalistische doos. 

Er zijn in het verleden audits geweest naar hoe Amerikaanse steun wordt ingezet door Oekraïne en het klopt dat Leonid Mindich is opgepakt voor het verduisteren van geld. Maar het verhaal dat honderd Amerikaanse accountants zijn neergestreken in Kiev om een strenge audit uit te voeren, komt uit de koker van de pro-Russische politicus Mykola Azarov. De foto bij het verhaal is met kunstmatige intelligentie gegenereerd.