Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Een poster van de Zwitserse overheid roept burgers op hun buren te verklikken als die te veel stoken.
Oordeel
Onwaar.
Bron van de bewering
De poster, die verklikkers een beloning belooft van 200 franken (iets meer dan 200 euro), is sinds 10 september te vinden op het web en verscheen onder meer op een Macedonische nieuwssite, en op Facebook en Twitter, ook in Nederland.
Waarom is dit onwaar?
De poster is fake. Toen hij op sociale media verscheen, was de poster niet via reverse image search te vinden op sites van de Zwitserse overheid, in nieuwsmedia, of door andere socialemediagebruikers gefotografeerd op andere plaatsen of uit een andere hoek. Wél bleek de achtergrond, met een blanco poster, als gratis Photoshop-sjabloon beschikbaar op verschillende websites.
Inmiddels is de poster wel te vinden op Zwitserse nieuwssites en bij factcheckorganisatie Mimikama, die uitleggen dat het om een vervalsing gaat. Het telefoonnummer op de poster is van de afdeling voorlichting van het Ministerie voor Energie, die aan de site 20 Minuten liet weten dat ze er niets mee te maken had.
De poster is een reactie op maatregelen die de Zwitserse regering op 31 augustus aankondigde tegen mogelijke gastekorten deze winter. De regering wil twee verordeningen invoeren voor energieverbruik door bedrijven en burgers, waartegen nog tot 22 september bezwaren kunnen worden ingediend. De verordeningen voorzien in een reeks maatregelen van oplopende strengheid bij een steeds nijpender energietekort. Op dit moment roept de overheid burgers op om vrijwillig gas te besparen en het huis niet warmer te stoken dan 19 graden, maar bij ernstige tekorten kan dit een dwangmaatregel worden. Een bestaande energiewet, de Landesversorgungsgesetz (‘staatsleveringswet’) voorziet in boetes en vrijheidsstraffen die kunnen oplopen tot drie jaar.
Conclusie
De poster die Zwitsers oproept om hun buren te verklikken als ze hun huis te warm stoken, is vals. Het is een reactie op beleidsvoornemens van de Zwitserse overheid om dreigende gastekorten het hoofd te bieden.
