“Er is een verband, er ontstaan files door flitsers”, vertelt Roel Geeraedts, verslaggever voor RTL Nieuws ons afgelopen maandag (9 maart). “De vraag is een beetje, hoe vaak gebeurt dat?” Het antwoord wordt in het item niet duidelijk; RTL Nieuws meldt dat onderzoek van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) andere cijfers oplevert dan het onderzoek dat in opdracht van RTL is gedaan door de Verkeersinformatiedienst (VID). Volgens het KLPD ontstaan bij 3% van alle flitslocaties files; het onderzoek van de VID komt tot een veel hoger percentage, namelijk 20%. Maar wat is de reden voor dat verschil? Dat maakt de RTL-reportage niet duidelijk.
Oorzaak files niet zeker
RTL Nieuws benaderde het KLPD twee maanden geleden en vroeg om de locaties van alle flitscontroles in 2008. Vervolgens vroeg de redactie de VID om aan de hand van deze data en de file-informatie van datzelfde jaar een analyse te maken. “Maar”, zegt Frans Zuiderhoek van het KLPD, “of de files door een flitscontrole zijn veroorzaakt is niet te zeggen.”
Ook Patrick Potgraven, de woordvoerder van de VID geeft aan dat zij “enkel hebben onderzocht of er in de buurt van flitsers files ontstaan”. Of de aanwezigheid van de flitsers de oorzaak is van het ontstaan van deze files is dus niet onderzocht.
Wanneer de nieuwscheckers RTL Nieuws hiernaar vragen, zeggen ze achter de reportage te staan. “Wij baseren onze informatie op uitspraken en gegevens van het KLPD en de VID”, legt André Tak van RTL Nieuws uit. “Die informatie spreekt elkaar tegen: 20 procent versus 3 procent, dat hebben wij gemeld in het item.”
Rekenmethodes
Waar het verschil tussen de 3% van het KLPD en de 20% van de VID vandaan kwam? Om daar achter te komen hebben de nieuwcheckers het KLPD en de VID naar hun onderzoek gevraagd. Zonder resultaat: de VID wil de onderliggende data niet delen en het KLPD wil het hele onderzoek niet vrijgeven omdat er inmiddels Kamervragen over zijn gesteld.
Onderling zijn de KLPD en de VID ook niet open geweest, want ze zijn niet op de hoogte van elkaars rekenmethode. Ze weten dus niet precies waar de methodes van elkaar afwijken. Maar ze hebben wel vermoedens over de veschillen.
Zo denken KLPD en VID dat ze elk op een andere manier hebben bepaald wat ‘in de buurt van een flitscontrole’ precies is. Zuiderhoek legt uit dat het KLPD aan de hand van de flitslocaties heeft gekeken naar de melding van files in de buurt. “We hebben een cirkel getekend van twee kilometer om de flitslocatie en daarna gekeken naar het aantal koppen van files die binnen deze cirkel stond”.
De VID geeft aan dat het bij hun onderzoek iets anders in elkaar zat. “Soms is de locatie van een filemelding niet erg exact. Daarom kennen we een filemelding toe aan een wegvak.” Deze wegvakken zijn vervolgens naast de flitslocaties gehouden om tot een getal te komen.
Bruto en netto cijfers
Een andere mogelijke oorzaak voor de verschillen zijn de gegevens over de flitscontroles die zijn gebruikt. “Het KLPD heeft aangegeven dat de getallen die aan RTL zijn gegeven bruto getallen waren”, aldus de VID. In deze bruto gegevens zitten periodes waarin de controlerende agenten even weg gaan, bijvoorbeeld tijdens de spits, om vervolgens later weer terug komen. Kortom, in de bruto gegevens zitten ook periodes dat er niet geflitst wordt.
In de netto gegevens zijn de periodes dat agenten niet bezig zijn met flitscontroles ook echt gemarkeerd als ‘niet aanwezig’. “Wellicht dat het KLPD-onderzoek is gebaseerd op netto getallen”, vermoedt Potgraven.
Is het 20% of 3%?
Welke van de twee onderzoeken weet de werkelijkheid het best te benaderen? Waarschijnlijk zal hier binnenkort wat meer duidelijk over worden. Naar aanleiding van de reportage van RTL hebben CDA, PvdA en VVD om onafhankelijk onderzoek gevraagd naar het verband tussen flitsers en file. In elk geval heeft het RTL Nieuws zijn kijkers onnodig in het ongewisse gelaten door niet te vertellen wat de oorzaken zouden kunnen zijn van de verschillen tussen de VID- en KLPD-cijfers.
Links
Beste Britta,
Opmerkelijk dat een website die zich richt op journalistiek en nieuwe media verzuimt om het web-verhaal over de flitsers goed te lezen. Daar staat de uitleg over het verschil in uitkomst van ons onderzoek met de VID en dat van de KLPD. Bovendien zijn we juist eerlijk geweest tegenover de kijker door beide getallen te noemen. Slechts een nader onderzoek zal kunnen uitwijzen hoeveel files door flitsers worden veroorzaakt. Dat komt er nu.
Door alleen het item in onze uitzending aan te halen, laat je zelf de lezers van deze website in het ongewisse door niet te vertellen dat het op de RTL Nieuws-site keurig staat vermeld.
Wellicht zul je deze website een nieuwe naam moeten geven: journalistiek en oude media? En daarnaast: Check your facts! Het staat immers nadrukkelijk onderaan jullie website.
Groeten uit Nepal,
Roel Geeraedts
Beste Roel,
Het klopt inderdaad dat RTL op de website ook een antwoord geeft op de vraag wat de reden is voor dit verschil- dit wordt echter niet duidelijk uit de reportage. We linken trouwens onderaan het stuk wel door aan naar het RTL internetstuk waarin jullie het uitleggen.
Ook kleine opmerking richting de eindredactie van nieuwscheckers.nl: zowel de passages “Maar wat is de reden voor dat verschil? Dat maakt de RTL-reportage niet duidelijk,” als “In elk geval heeft het RTL Nieuws zijn kijkers onnodig in het ongewisse gelaten door niet te vertellen wat de oorzaken zouden kunnen zijn van de verschillen tussen de VID- en KLPD-cijfers” stonden niet in de laatste versie die ik voorafgaand aan publicatie heb gezien…
Veel plezier in Nepal!
Britta Wielaard
De concluderende zinnen over de RTL-reportage heb ik inderdaad toegevoegd. Die kloppen weliswaar, maar het was inderdaad beter geweest om uitdrukkelijk te vermelden dat er op de RTL-site wel wat wordt gezegd over de oorzaak van die verschillende cijfers.
Maar dat is het mooie van een blog, daar kan je een aanvulling, rechtzetting of correctie als reactie achterlaten.
Groeten uit Nederland,
Alexander Pleijter