In christelijke kringen circuleert in verschillende varianten het bekeringsverhaal van een atheïstische Italiaanse arts, Julian Urban. Werkend met COVID-19-patiënten komt hij tot het geloof door een ontmoeting met een voorganger die aan de ziekte overlijdt. Christenen ontlenen wereldwijd inspiratie aan zijn verhaal, maar een arts van die naam bestaat niet.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
De atheïstische Italiaanse arts Julian Urban heeft zich met zijn collega’s tot het christendom bekeerd.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
‘Tot twee weken geleden waren mijn collega’s en ik atheïst’, vertelt de 38-jarige Italiaanse IC-arts in een bericht op een evangeliserende Facebookpagina. ‘Het was normaal omdat we artsen zijn en we leerden dat wetenschap de aanwezigheid van God uitsluit. Ik lachte altijd als mijn ouders naar de kerk gingen.’ Een bejaarde voorganger die als patiënt op de IC komt en ondanks zijn ademhalingsmoeilijkheden uit de Bijbel leest voor de stervenden, opent hem en zijn collega’s de ogen:
We realiseerden ons dat waar wat de mens kan doen de limiet bereikt is, we God nodig hebben! Nu vragen we Hem om hulp als we een paar vrije minuten hebben, praten met elkaar en we kunnen niet geloven dat we als overtuigde atheïsten nu elke dag op zoek zijn naar onze vrede en de Heer vragen ons te helpen weerstand te bieden zodat we voor de zieken kunnen zorgen.
Dit verhaal wordt vooral op christelijke sites en pagina’s sinds 18 maart gedeeld via Facebook, Instagram, WhatsApp, Twitter en YouTube, in het Italiaans, Engels, Frans, Malayalam, Koreaans en tal van andere talen. Het is te vinden in een Nederlands kerkblad, in een YouTube-video uit India en op een website in Argentinië.
In sommige versies blijft de arts uit Lombardije naamloos, in andere heet hij Julian, Iulian, Lulian of Luliane Urban. Op een evangelisatiesite uit Nigera (‘Christian journalism at its finest’) heet hij Lulian Urban en werkt hij in een ziekenhuis in Milaan. Op een Nederlandse site heet hij Julian Urban Lorenzo. Op de Indiase site Catholic Focus heet hij Lulian Urban Lorenzo (38), maar in hetzelfde artikel komt hij ook voor als Luliane Urban, 30 jaar oud. Sommige versies tonen ook een portretfoto: een vermoeide arts met de rode sporen van zijn veiligheidsbril op zijn gezicht.
En tot slot is volgens sommige berichten de bekeerde arts inmiddels overleden. Op clickbaitsites is een foto te vinden waarop een patiënt zijn duim opsteekt naar een groep artsen. Volgens het bijschrift zou dit de 38-jarige arts zijn op zijn sterfbed.
Waarom klopt dit niet?
In het Italiaanse artsenregister komt geen Julian Urban voor, of een andere Urban met een soortgelijke voornaam. Evenmin staat hij in de lijst van Italiaanse artsen die zelf aan COVID-19 zijn bezweken. Ook de foto’s zijn vals: de foto van de patiënt die zijn duim opsteekt, komt uit Wuhan. En de foto van de man met de veiligheidsbril is een selfie van Nicola Sgarbi uit Modena, een van de iconische foto’s van de corona-pandemie.
Maar Iulian Urban bestaat, en hij is een belangrijke schakel in de overlevering van het bekeringsverhaal. Iulian Urban is een Roemeense jurist en voormalig senator, die op 18 maart op zijn Facebookpagina het bekeringsverhaal postte. De arts is in zijn Roemeense versie naamloos. Onder het verhaal staat als bron ene Gianni Giardinelli vermeld. Urban heeft meer dan 5.000 volgers en zijn bericht werd een paar honderd maal gedeeld.
Dezelfde dag wordt het opgepikt door de Roemeense Facebookpagina Ortodoxia Tinerilor, een pagina met meer dan 250.000 likes. Deze versie krijgt 8.000 reacties en wordt 4.000 keer gedeeld. Onder het verhaal staat nu een dubbele bronvermelding: ‘via Gianni Giardinelli, via Iulian Urban’. Ortodoxia Tinerilor publiceerde het verhaal drie maal. In een versie is de prediker die de arts tot inkeer brengt een protestantse voorganger, in de andere twee een katholieke priester.
In latere versies in andere landen en talen is een van de personen die het verhaal doorgaf, de Roemeense jurist Iulian Urban, veranderd in de hoofdpersoon: de Italiaanse arts ‘Julian Urban’. Wie ‘Gianni Gardinelli’ is, hebben tot nu toe niet kunnen ontdekken. Verzoeken om opheldering aan de echte Iulian Urban bleven vooralsnog onbeantwoord.
Een factchecker van een evangelische site vermeldt, al is het uit de tweede hand, wel een antwoord van Urban: volgens deze bestond de arts wel, maar wilde hij anoniem blijven.
De bekering van ‘Julian Urban’ en zijn collega’s maakt deel uit van een genre verhaal dat de factchecksite Snopes ‘glurge’ noemt: inspirerende, als waar gepresenteerde verhalen die een krachtig beroep doen op onze emoties. Het gebrek aan verifieerbare details in het verhaal over de Italiaanse arts, in combinatie met het clichématige karakter ervan, maken het onwaarschijnlijk dat het waar is. Maar dergelijke verhalen hoeven niet waar te zijn om van waarde te zijn: in discussies op Facebook zeggen sommige gelovigen het verhaal over dokter Urban te verwijderen, maar omarmen anderen het omwille van de inspirerende boodschap.
Conclusie
Een Italiaanse IC-arts genaamd Julian Urban bestaat niet. Dat een Italiaanse arts die met COVID-19-patiënten werkt zich samen met zijn collega’s de afgelopen weken tot het christendom heeft bekeerd, is niet onmogelijk, maar dit verhaal mist verifieerbare details.
