Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
YouTube heeft de producenten van Redbad middels een brief gevraagd de trailer te verwijderen in verband met beledigende content voor grote bevolkingsgroepen.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Zowel landelijke als regionale media besteedden afgelopen week aandacht aan het bericht van filmproducent Klaas de Jong, die meldde een brief te hebben ontvangen van YouTube. Daarin zou staan dat de inhoud van de trailer beledigend is voor grote bevolkingsgroepen.
De film gaat over de Friese held Radboud, die in de vroege middeleeuwen samen met de Vikingen streed tegen de christenen die burgers in de lage landen op gedwongen wijze lieten bekeren tot het christendom. Het verzet daartegen speelt een belangrijke rol in de film.
Onderstaande quotes van De Jong komen in verschillende artikelen terug.
“Vanuit ons Nederlandse perspectief is het verzet tegen het christendom geen groot issue, maar in de rest van de wereld is dat blijkbaar nog wel een enorm ding. Ik viel echt van mijn stoel: het is bizar dat Amerikanen nu willen gaan bepalen wat voor Nederlanders aanstootgevend moet zijn. Er is ook nog zoiets als vrijheid van meningsuiting en godsdienstvrijheid.”
De makers hebben veel archiefonderzoek gedaan naar de Friese held Redbad om een film te maken die de geschiedenis recht doet. “Maar we hebben blijkbaar toch een gevoelige snaar geraakt”, stelt De Jong. “Nog voordat iemand ook maar één scene heeft gezien, hebben we al honderden boze mails en brieven gehad dat we de geschiedenis geweld hebben aangedaan.”
Opvallend aan deze kwestie is dat sommige media schreven dat het een brief van Facebook betrof. Dit gegeven kwam uit de eerste berichtgeving, afkomstig van BuzzE, de entertainmentafdeling van het persbureau ANP. Zij gaven aan het bericht van de filmmaatschappij zelf te hebben ontvangen, die eerst zei dat het om Facebook ging. Dat bleek vervolgens YouTube te zijn, waarna dat werd aangepast. Media als Metronieuws en NU.nl hebben dat afgelopen maandag dan ook gerectificeerd. De Leeuwarder Courant en Panorama hebben dat echter niet gedaan. De Telegraaf beweert zelfs dat Facebook én YouTube samen een brief hebben verzonden naar de filmmaatschappij.
Waarom klopt dit niet?
Woordvoerster Tineke Meijerman van Facebook liet ons weten dat het verzoek niet van Facebook afkomstig is. Bovendien: “Als wij content aanstootgevend of beledigend vinden, verwijderen we dat gewoon. We versturen niet eerst brieven.”
Dat de brief niet van Facebook kwam, wordt bevestigd door de pr-medewerkster van de film, Manon de Weerd: het was een vergissing, het verzoek kwam van YouTube. Maar verder is er volgens haar niets mis met de berichtgeving. Staat in de brief van YouTube dan ook iets over christenen? Nee, die komen er niet in voor. Ze wil Nieuwscheckers de brief niet doorsturen, maar leest wel voor dat YouTube de makers wijst op ‘schokkende en afschrikwekkende inhoud’ en vraagt die te verwijderen.
Maar ook YouTube verwijdert normaliter gewoon content als die niet aan de richtlijnen voldoet en verstuurt over het algemeen geen brieven. Hoe dat zit, vroegen we aan Rachid Finge, communicatiemedewerker bij Google Nederland, waar ook YouTube bij hoort. “Een trailer van de film staat al sinds december online, maar kort geleden wilden de filmproducenten dat materiaal gebruiken voor een advertentie-campagne. Dat betekent dat de trailer zichtbaar zou zijn voor het afspelen van andere video’s”, vertelt Finge. “Het team van Google AdWords dat zich daarmee bezighoudt, heeft geconcludeerd dat de trailer gewelddadige stukken bevat. Dat is niet voor iedere kijker geschikt en/of gewenst. Er is een geautomatiseerde e-mail verstuurd waarin staat dat een reclame-campagne niet mogelijk is.”
Die mail kwam niet van YouTube, maar van Google AdWords en betrof dus alleen het gebruik van de trailer als een reclamefilmpje voorafgaand aan andere video’s op YouTube.
Daar voegt Finge aan toe dat video’s die niet aan de richtlijnen voldoen, gewoon worden verwijderd zonder dat er brieven worden verstuurd. Dezelfde werkwijze als Facebook dus.
YouTube heeft dus niet gevraagd om het verwijderen van de trailer, Facebook evenmin. Google Adwords heeft de filmproducenten laten weten dat een reclame-campagne niet mogelijk is met deze inhoud. Op basis van deze informatie concluderen wij dat de claim onwaar is.
Intussen heeft de zaak ook nog een politiek vervolg gekregen: Europarlementariër Marietje Schaake heeft vragen gesteld aan de Europese Commissie over de transparantie van platforms als Facebook en YouTube. Ze vermeldt daarin wel correct dat het om een brief ging van Google AdWords en niet om een verzoek om de hele trailer van YouTube te verwijderen.
