Politie maakt Indonesisch dorp niet stoned

Door wiet te verbranden, maakte de politie in Indonesië een heel dorp stoned.

Deels onwaar

Clickbaitsite Eatsmakelijk.nl deelde een opmerkelijk bericht: in Indonesië, net buiten West-Jakarta, zou de politie drie ton wiet hebben verbrand. Hierdoor werden “ontzettend veel mensen” in de omgeving ongevraagd stoned.

Het verhaal gaat al langer rond: een paar maanden terug stond het ook op indrukwekkend.nu, maar vooral in 2015 en 2016 werd het veelvuldig gedeeld. Het viel toen te lezen op onder andere prankster.nl, handige.nu en metronieuws.nl.

In diezelfde periode waren er ook clickbaitsites die beweerden dat dit voorval in Amsterdam-West had plaatsgevonden. Dit was bijvoorbeeld op de – inmiddels offline – website fantastisch.co, maar ook op prankster.nl, die het bericht dus in twee varianten plaatste.

In het buitenland was het bericht ook populair. Het werd daar door zowel clickbaitsites als ScoopWhoop.com, als door reguliere nieuwsmedia als The Daily Mail gepubliceerd.

Dat een voorval als dit niet in Amsterdam-West heeft plaatsgevonden, mag duidelijk zijn. In tegensteling tot bepaalde Zuid-Amerikaanse en Aziatische landen, worden drugs in Nederland niet in de open lucht verbrand. In 2011 legde NRC uit hoe wel: in reguliere afvalverbrandingsovens. Zo komen er geen dampen in de lucht en raakt er dus niemand stoned.

Dat drugs in Aziatische landen in de open lucht worden verbrand, bewijst natuurlijk nog niet dat het verhaal van de clickbaitsites klopt. De foto uit de berichten laat zich traceren naar een artikel van de Italiaanse onlinekrant Il Post. Hij is van Associated Press (AP), het grootste fotopersbureau van Amerika, en toont een verbranding van drugs in Marokko, niet in Indonesië.

Toch blijkt het verhaal van Indonesische dorpsbewoners die high werden niet helemaal verzonnen. Door via Google een andere gebruikte foto terug te zoeken, blijkt dat het allereerste bericht met die foto afkomstig is van Kompas.com, een online Indonesisch nieuwsmedium. Dit bericht gaat inderdaad over de verbranding van drugs in West-Jakarta, waarna omwonenden hier last van kregen. Volgens dit bericht verspreidden de dampen zich door de wind over de grond, in plaats van omhoog.

Maar is het mogelijk om stoned te worden van verbrandingsdampen van wiet? Uit het artikel van Kompas.com blijkt dat mensen last kregen van misselijkheid, een prikkende neus en hoofdpijn: dat is niet hetzelfde als ‘stoned zijn’.

In 2015 publiceerden Amerikaanse onderzoekers een drietal artikelen, waarin zij de effecten beschrijven van de inademing van cannabisrook. Dit kan volgens hen resulteren in detecteerbare hoeveelheden van de drug in bloed en urine. Wel lagen deze hoeveelheden vele malen lager dan bij mensen die de drug daadwerkelijk rookten. Ook noemen de wetenschappers een aantal milde symptomen, zoals een toename in de hartslag en verminderde prestaties.

Van de genoemde veranderingen is echter alleen sprake onder extreme omstandigheden. Alleen het deel van de proefpersonen dat zich in een kleine, ongeventileerde ruimte bevond, kreeg er last van. Van de proefpersonen die zich in een geventileerde ruimte bevonden, ervoer slechts een enkele een effect van de cannabisdampen.

Het is dus onwaarschijnlijk dat politieagenten Indonesische dorpsbewoners daadwerkelijk stoned maakten door wiet te verbranden. Omdat het echter om een grote hoeveelheid wiet ging en de wind die dag waarschijnlijk in de verkeerde richting stond, kregen een aantal buurtbewoners last van milde klachten.

• Cone, E. J., Bigelow, G. E., Herrmann, E. S., Mitchell, J. M., LoDico, C., Flegel, R., & Vandrey, R. (2015a). Non-smoker exposure to secondhand cannabis smoke. I. Urine screening and confirmation results. J Anal Toxicol, 39(1), 1-12. doi:10.1093/jat/bku116
• Cone, E. J., Bigelow, G. E., Herrmann, E. S., Mitchell, J. M., LoDico, C., Flegel, R., & Vandrey, R. (2015b). Nonsmoker Exposure to Secondhand Cannabis Smoke. III. Oral Fluid and Blood Drug Concentrations and Corresponding Subjective Effects. J Anal Toxicol, 39(7), 497-509. doi:10.1093/jat/bkv070
• Herrmann, E. S., Cone, E. J., Mitchell, J. M., Bigelow, G. E., LoDico, C., Flegel, R., & Vandrey, R. (2015). Non-smoker exposure to secondhand cannabis smoke II: Effect of room ventilation on the physiological, subjective, and behavioral/cognitive effects. Drug Alcohol Depend, 151, 194-202. doi:10.1016/j.drugalcdep.2015.03.019