Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.

Bewering

Studenten psychologie hebben achteraf het vaakst spijt van hun opleiding.

Oordeel

Onwaar

Bron van de bewering

Op 31 oktober publiceerde Cosmopolitan een bericht over studies waarvan studenten achteraf spijt krijgen, met een ranglijst waarin de studie psychologie bovenaan staat. Liefst 67 procent van de voormalige studenten zou spijt hebben van hun keuze om psychologie te studeren.

Het is oud nieuws: de schrijfster laat Nieuwscheckers weten dat ze al een aantal jaar niet meer voor de website schrijft. Het artikel over de ontevreden psychologiestudenten is uit 2017, maar wordt meerdere keren per jaar opnieuw gepubliceerd. In drie jaar tijd staat de teller van herpublicatie voor Cosmopolitan op zes, het laatst op 31 oktober 2019. Het onderzoek van Emolument is zelfs nog ouder: het werd in 2016 gepubliceerd. Verder is het bericht in 2017 en 2018 ook eenmalig geplaatst door Girlscene en Grazia. Tot slot pikte Marie Claire op 20 augustus van dit jaar het nieuws nog eens op van Grazia.

Waarom klopt dit niet?

De cijfers zijn gebaseerd op antwoorden van 1800 Britse studenten, maar onder andere door de kop (‘Doe jij een van deze studies? Grote kans dat je er spijt van krijgt’) suggereert Cosmopolitan dat ze ook representatief zijn voor Nederlandse studenten. Bovendien staat nergens vermeld hoeveel van de 1800 respondenten psychologie studeerden. Ook blijkt uit het verslag van Emolument dat het ervan afhangt welke universiteit de studenten bezochten: over de universiteiten van Oxford en Cambridge was bijna iedereen tevreden, maar voor bijvoorbeeld Nottingham waren de cijfers minder positief. Het is onbekend aan welke universiteit de ondervraagde psychologiestudenten studeerden. In Nederland zijn deze kwaliteitsverschillen tussen universiteiten minder relevant.

Emolument concludeert bovendien: er is een hevige competitie op de banenmarkt, waardoor het lastig is voor afgestudeerden om een baan te vinden die echt aansluit op hun studie. De ‘spijt’ ontstaat dus door een te drukke banenmarkt die het moeilijker maakt voor de studenten om een baan in de gewenste richting te vinden.

Crowdsourcing door Emolument

Emolument is een ‘crowdsourced data platform’. De gegevens die het bedrijf gebruikt, worden volgens Emolument zelf aangeleverd door 200.000 gebruikers van 30.000 verschillende bedrijven en universiteiten. Iedereen kan in principe data aanleveren, maar Emolument zegt ze wel eerst te checken voor verwerking. Het bedrijf gebruikt hiervoor – nog steeds volgens de site van Emolument zelf – een combinatie van eigen algoritmes, die de zeer onwaarschijnlijke gegevens eruit filteren met behulp van de al bestaande gegevens, artificial intelligence en een groep van data-analisten die ook nog naar de binnengekomen data kijken. Bij crowdsourced data is het altijd de vraag waar de gegevens vandaan komen en hoe representatief deze zijn. Emolument verschaft hier geen duidelijkheid over.

We hebben Emolument tevergeefs gevraagd om een toelichting op het onderzoek en een inzicht in hun methode en data. Dit onderzoek kan daarom niet als betrouwbaar worden beschouwd.

Nederlandse psychologiestudenten tevredener

Nederlandse psychologiestudenten zijn tevredener, blijkt uit peilingen die bovendien betrouwbaarder zijn dan die van Emolument. In de Nationale Studenten Enquête (NSE) van 2019 waardeerden studenten van de bacheloropleiding psychologie hun
opleiding algemeen met een 4,1 op een schaal van 5. Dit is gebaseerd op de antwoorden van 5204 studenten. Het gaat hier dus al om bijna drie keer zo veel studenten psychologie als het totaal aantal deelnemers aan het Britse onderzoek, wat de cijfers representatiever maakt. 84 procent van de studenten geeft aan tevreden te zijn over de opleiding. Van de Nederlandse masterstudenten psychologie is dit zelfs 95 procent.

’Relatief gezien zou je dus kunnen zeggen dat de studenten redelijk tot matig tevreden zijn’, zegt Asta Laterveer-van der Marel, data-analist bij de Keuzegids. ‘Dat zegt natuurlijk niet veel over “spijt”. Spijt komt vaak achteraf: heeft de opleiding genoeg aansluiting tot het werkveld gehad? Ben je makkelijk aan een baan gekomen?’

Algemene cijfers over het vinden van een baan zijn alleen voor HBO-studenten beschikbaar. Uit de meest recente gegevens van de Universiteit Maastricht, die in 2017 in opdracht van HBO-Monitor onderzoek deed naar de baankansen van afgestudeerden, blijkt dat studenten psychologie relatief vaak een baan op niveau vinden. 63 procent van de studenten vindt een functie die aansluit op de studie. Anderhalf jaar na het afstuderen zit slechts 5,6 procent van de afgestudeerden zonder werk. Relatief gezien is deze aansluiting het laagst in de sectoren kunst en economie. Ter illustratie: 56 procent van de afgestudeerden van Media en Entertainment Management vindt binnen anderhalf jaar een baan met een goede aansluiting en 7,1 procent vindt binnen dit tijdsbestek helemaal geen baan.

De baankans voor psychologiestudenten is volgens de Nationale Beroepengids ‘zeer goed’. Volgens gegevens van de Nationale
Alumni Enquête
van 2017 vindt 82,1 procent van de universitaire
alumni in de sector ‘gedrag en maatschappij’, waar psychologie onder valt, een baan binnen zes maanden. Opvallend is ook dat 75 procent van de studenten in deze sector opnieuw dezelfde keuze zou maken voor de gevolgde opleiding. In de sector ‘taal en cultuur’ is dit nog maar 70,7 procent. Het is dus niet aannemelijk dat studenten psychologie het vaakst spijt hebben van hun opleiding.

Reactie Cosmopolitan

Volgens de redactie van Cosmopolitan gaat het om verschillende cijfers: het wel of niet vinden van een baan is een ander soort onderzoek en dus niet te vergelijken met het hebben van spijt. De bron van de cijfers die Cosmopolitan gebruikte, Emolument, zegt echter zelf dat het lastig vinden van een baan juist de oorzaak is van de spijt. Op andere bezwaren tegen de cijfers wilde Cosmopolitan niet ingaan.

Conclusie

Berichten van onder andere Cosmopolitan en Marie Claire stellen dat psychologiestudenten achteraf het vaakst spijt hebben van hun studiekeuze. De gebruikte Britse cijfers zijn ondoorzichtig en afkomstig van een kleine groep studenten. Ze zijn niet representatief voor Nederlandse studenten. Over hen schetsen de cijfers van de HBO-Monitor en de Nationale Alumni Enquête een rooskleuriger beeld: zij zijn in vergelijking met anderen relatief tevreden tijdens hun studie en vinden erna relatief snel een baan op niveau.

Placeholder-female-2x

Nico Schinkelshoek

Masterstudent Journalistiek en Nieuwe Media (2019-2020)

Profiel-pagina
Placeholder-female-2x

Hidde van Slooten

Profiel-pagina