Liefst tachtig procent van de Nederlandse vaders wil een papaomroep. Dat meldde De Telegraaf op 23 maart in een bericht met de kop ‘Vaders willen eigen omroep’. Het nieuws was gebaseerd op een enquête van Papamagazine.nl, een website die is opgericht om meer aandacht te geven aan de leuke kanten van het vaderschap. Maar het onderzoek is een farce en De Telegraaf wist bovendien de inhoud ervan flink te verdraaien. Want er is helemaal niet onderzocht of vaders een eigen omroep willen.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Het nieuws was de wereld ingekomen via een persbericht van Papamagazine.nl. Deze nieuwe website had via een internetpoll onder haar bezoekers de vraag gesteld: ‘Moet er meer aandacht zijn voor papa’s?’ Hierop antwoordde tachtig procent van de 2.200 respondenten met ‘ja’ – niet erg verwonderlijk voor een website die voornamelijk vaders zal trekken. Maar het is niet erg aannemelijk dat de deelnemers aan de poll representatief zijn voor alle Nederlandse vaders.
Gescreend op betrouwbaarheid
De schrijver van het Telegraaf-bericht, Jan Colijn, zegt in een reactie dat hij van mening is dat het een betrouwbaar, representatief onderzoek was: “We hebben het bericht gescreend op betrouwbaarheid en het feit dat het op internet is verschenen impliceert dat we het betrouwbaar vonden. U mag er twijfels bij hebben, maar wij vonden het goed. Verder wil ik er niet op ingaan.”
Opmerkelijk genoeg is de oprichter van Papamagazine.nl zelf, Sander Haas, minder positief over de betrouwbaarheid van het onderzoek. Op de vraag of hij zijn respondenten voldoende representatief vindt, antwoordt hij: “Nee, er zijn anderhalf miljoen vaders met kinderen onder de achttien.”
Ultieme aandacht
Het persbericht meldt verder dat Papamagazine.nl naar aanleiding van de uitslag van de poll gaat onderzoeken of er een omroep voor vaders moet komen. En, zo meldt het bericht, er is alvast een programmaconcept opgesteld.
Bij navraag blijkt dat Papamagazine.nl niet op basis van de onderzoeksuitslag op het idee van een televisieomroep kwam. Het concept was al bedacht voor de uitslag van de peiling er was. Haas van Papamagazine geeft toe dat hij het onderzoek alleen had uitgezet om de reacties te peilen. “Ik had al wel een scenario klaar liggen voor een hoog percentage ‘ja’-antwoorden. En als vaders op mijn site komen, weet je dat veel hiervan ‘ja’ zullen kiezen. Dat het percentage zo hoog was, verraste mij. Naar aanleiding van dit hoge percentage heb ik hoog ingezet met een omroep. De ultieme vorm van aandacht.”
Iets andere bewoordingen
Maar dan is het nog de vraag hoe de Telegraaf-journalist op het idee is gekomen dat die tachtig procent van de vaders niet alleen ‘meer aandacht voor het vaderschap’ wil, maar dat ze óók een eigen omroep zouden willen. “In het persbericht staat niet dat tachtig procent van de vaders een eigen omroep wil”, vertelt Haas. “Er staat dat tachtig procent van de vaders meer aandacht voor het vaderschap wil. De Telegraaf-journalist heeft dit in iets andere bewoordingen geformuleerd. In de enquêtevraag stond niets over televisie of televisieprogramma’s.”
Telegraaf-journalist Colijn wil niet op deze kwestie ingaan. “Ik heb het bericht inderdaad gemaakt, maar ik heb het nu ongelofelijk druk met een andere zaak. Ik heb hier echt geen tijd voor. Er hebben geloof ik al een stuk of zes van die factcheckbureautjes gebeld en het beleid van De Telegraaf is dat we daar niet teveel op in gaan.”
Op dit weblog is eerder geschreven over een soortgelijk onderzoek: een internetpoll van twee gametijdschriften waarin gamen als de goedkoopste hobby uit de bus kwam. Volgens de Volkskrant zijn dit soort ‘onderzoekjes naar leuke feitjes’ zelfs een plaag.
