Sollicitatiedeskundige Robin Bakker bestaat niet. Toch werd hij gequote door de NOS. Op dezelfde manier haalde cv-specialist ‘Joost van Zielen’ de site van RTL Nieuws en leverde ‘Laurène Roos’ commentaar in het AD. Robin, Joost en Laurène zijn aliassen die worden ingezet door het bedrijf CVster, dat gebruikers tegen betaling aan templates helpt voor een sollicitatiebrief of cv. CVster haalt regelmatig het nieuws met onderzoeken naar trends in cv’s en sollicitaties, maar wil bij navraag geen inzicht geven in de totstandkoming daarvan. Wij checkten het cv van CVster.nl.
Je wilt gaan solliciteren en daarbij een goed cv aanleveren. Je herinnert je dat in grote nieuwsmedia, zoals NOS en AD, de website CVster wordt gepromoot. In de artikelen zie je ook nog eens dat ze grootschalig onderzoek hebben gedaan naar bijvoorbeeld jobhoppen onder jongeren, discriminatie in sollicitatiebrieven en onaantrekkelijke foto´s in cv´s. Op de site van CVster ziet alles er veelbelovend uit. Uitspraken van gebruikers zijn uitermate positief. ‘De Sales CV hielp me aan een nieuwe baan’, zegt student Stephan E. De artikelen op de site zijn geschreven door ervaren recruiters, werkzaam bij CVster.
CVster is gevestigd in Breda en valt onder de BV Imkey van Menno Olsthoorn. Olsthoorn is volgens zijn Linkedin-profiel ook business manager van Resume.io, een bedrijf dat is opgericht door Russen, maar behalve de Bredase connectie ook medewerkers heeft in Florida. CVster en Resume.io bieden op de eigen sites en op sites in andere talen (Tsjechisch, Noors, Zweeds, Fins, Spaans, Frans, Italiaans) gebruikers onder meer de mogelijkheid om hun cv bij te houden en in verschillende lay-outs te downloaden.
Medewerkers met valse namen
CVster zoekt de publiciteit met eigen onderzoeken. Daarover verschenen op de site van het bedrijf zelf artikelen van en met medewerkers Joost Wagelaar, Joost van Zielen en Robin Bakker. De artikelen gaan vooral over de uitkomsten, maar gegevens over steekproeven, representativiteit en andere informatie over de gebruikte methode ontbreken. Ook de schrijvers zelf zijn niet te benaderen.
Robin Bakker bijvoorbeeld, die onder meer gequote wordt in artikelen van de NOS, Metronieuws, en de Vlaamse site van Het Nieuwsblad, is zelf moeilijk te traceren. Hij heeft geen Linkedin-profiel en is afwezig op sociale media. Dat is ironisch voor een cv-specialist die onder andere een blog heeft geschreven over de vraag: ‘referenties nagaan als recruiter, hoe doe je dat en waar let je op?’
Nieuwscheckers zocht contact met de eigenaar van CVster, Menno Olsthoorn. Robin Bakker? Die was net in bespreking, zei Olsthoorn. Mogen we de uitgebreide versie zien van het onderzoek over jobhoppende jonge werknemers? Nee, want dat bevat privé-data.
We zoeken verder. En ontdekken dat medewerker Joost van Zielen – onder meer gequote door RTL Nieuws – niet kán bestaan: zijn achternaam komt niet voor in de Nederlandse Familienamenbank. (Deze database wordt door journalisten te weinig gebruikt: ook de verzonnen namen uit de artikelen van Perdiep Ramesar en die van de niet-bestaande 17-jarige bitcoinspeculant waarmee drie scholieren Nederlandse media fopten, zijn er niet in te vinden.) De profielfoto waarmee ‘Joost van Zielen’ op verschillende sites te vinden is, is een stockfoto. [Update: RTL heeft het bericht (Google Cache) direct na publicatie van ons artikel verwijderd.]
Laurène Roos, die in Intermediair en het AD aan het woord komt als mede-onderzoekster, is buiten die berichten nergens te vinden: geen enkele vermelding, geen sociale media, geen enkele foto. Toch heeft de journaliste die het AD-stuk schreef, Marloe van der Schrier, mailcontact gehad met iemand die het mailadres l.roos@cvster.nl gebruikt en die zich aan de telefoon – met een afgeschermd nummer – voorstelt als Laurène Roos.
Op dezelfde manier belde en mailde NOS-redacteur Leen Kraniotis met de niet-bestaande ‘Robin Bakker’.
Pas in een tweede gesprek geeft CVster-directeur Olsthoorn toe dat de getoonde namen aliassen zijn en dat de schrijvers uit een ander bedrijf komen. Welk bedrijf? Dat wil hij niet vertellen.
Nadat Nieuwscheckers heeft gebeld, wordt ‘Joost Wagelaar’ van de CVster-site gepoetst: zijn artikelen zijn nu geschreven door ‘Michael Wilson’, die toevallig net als Joost Wagelaar en Joost van Zielen volgens zijn bio’tje vijf jaar als recruiter heeft gewerkt.
Tevreden klanten met verzonnen namen
De testimonials van tevreden klanten op de sites van CVster en de internationale filialen zijn ook voorzien van valse foto’s en verzonnen namen. ‘Erica B.’ heet in Tsjechië Jana, in Italië Isabella, in Frankrijk Amélie V. en in Finland Edda B. Student Stephan E. (‘De Sales CV hielp me aan een nieuwe baan’) heet in Spanje Esteban, in Italië Giovanni, in Frankrijk Louis, in Tsjechië Pavel en in Finland Ale. Zijn ook hun quotes verzonnen? ‘De testimonials van klanten zijn echt’, verzekert CVster-directeur Olsthoorn. ‘Alleen de foto’s zijn stock.’
Pas in een volgend gesprek, vlak voor we dit stuk publiceren, wil Olsthoorn uitleggen waarom CVster de publiciteit zoekt met valse identiteiten: ‘Valse identiteiten? Het zijn aliassen, die worden wel vaker gebruikt door internet-startups. Je hebt een goede tool, je produceert content, en je gebruikt aliassen. Maar ik begrijp volkomen dat journalisten dat niet chill vinden, dus dat gaan we anders aanpakken. Het is een les.’
Onderzoek als reclamemiddel
We stuitten bij CVster op woordvoerders met valse namen, op een directeur die in eerste instantie liegt dat een niet-bestaande medewerker ‘in bespreking’ is, en op oncontroleerbare getuigenissen van tevreden klanten met verzonnen namen en valse foto’s. Zoveel bedrog roept de vraag op: bestaan de onderzoeken waarmee CVster zo vaak het nieuws haalde eigenlijk wel?
Olsthoorn wilde geen inzicht verschaffen in de onderzoeken die zijn gebaseerd op de internationale database met cv’s van CVster en Resume.io. Zo wilden we over de jobhoppende jongeren bijvoorbeeld weten hoeveel cv’s uit elk van de 39 landen zijn onderzocht, hoe oud de ‘jonge werknemers’ uit het onderzoek zijn, welke jaren hun cv’s beslaan, of CVster een steekproef onderzocht of alle cv’s van mensen uit een bepaalde leeftijdsgroep, en hoe representatief de cv’s in het CVster-bestand zijn – welke categorieën opleidingen en banen dekken die, hoe is de verdeling naar sekse en leeftijd? Olsthoorn heeft ‘geen tijd’ voor deze vragen.
Behalve over trends in CV’s brengt CVster ook onderzoeken uit op basis van experimenten, zoals dat over werkgevers die sollicitanten met buitenlandse namen discrimineren. Olsthoorn wil ons niet vertellen wie deze onderzoeken uitvoert, maar via de NOS komen we in contact met SEO-specialist Wiep Knol, die namens het PR-bedrijf Digital PR de onderzoeken uitvoerde naar arbeidsmarktdiscriminatie en naar het effect van (on)aantrekkelijke foto’s in cv’s.
Digital PR genereert met onderzoeken over maatschappelijke kwesties positieve publiciteit voor klanten. Dat is ook de reden, vertelt Knol, dat zijn naam en die van Digital PR niet vermeld worden door CVster: het gaat om de klant. Voor het artikel op NOS.nl heeft hij NOS-redacteur Leen Kraniotis inzage gegeven in de ruwe gegevens van het discriminatie-experiment. Nieuwscheckers heeft die gegevens ook ingezien en concludeert dat het experiment voldoende zorgvuldig is uitgevoerd.
Reactie NOS en AD: Dit had niet mogen gebeuren
Economieredacteur Leen Kraniotis van de NOS heeft moeite gedaan om het onderzoek naar arbeidsmarktdiscriminatie te controleren en voor zijn artikel ook een onderzoeker van de Universiteit Maastricht gesproken, maar was zich er niet van bewust dat CVster-medewerker ‘Robin Bakker’ een alias gebruikte. Het laatste is moeilijk te voorkomen, vindt adjunct-hoofdredacteur van NOS Nieuws Aletta Oosten: ‘Het zou te veel werk zijn om van letterlijk iedereen met wie we contact hebben te checken of hij wel zijn eigen naam gebruikt.’ Dat CVster dit deed is wel reden om in de toekomst geen onderzoeken van het bedrijf meer te gebruiken. Ook tegen de NOS hield CVster-directeur Olsthorn deze week aanvankelijk vol dat ‘Robin Bakker’ in bespreking was. Oosten: ‘CVster heeft ons voorgelogen.’
De NOS heeft het artikel voorzien van een kader waarin de omroep op grond van de misleiding over ‘Robin Bakker’ afstand neemt van de uitspraken namens CVster in het artikel, ‘en daarmee ook van het onderzoek dat in opdracht van CVster.nl is uitgevoerd. ‘
Het AD heeft inmiddels de drie artikelen die in 2017, 2018 en 2019 over CVster-onderzoek verschenen verwijderd van AD.nl en van de regionale sites van De Stentor, Tubantia, PZC, De Gelderlander en BN/De Stem. Redactiechef van AD Werkt Marleen Luijt is ‘geschokt’ door de bevindingen van Nieuwscheckers en plaatst CVster op de zwarte lijst.
[Update, 7 dec.2019] Het AD heeft CVster verzocht om het AD-logo van de CVster-site te verwijderen. RTL Nieuws heeft een artikel waarin ‘Joost van Zielen’ werd geciteerd, verwijderd en vervangen door een rectificatie. En Op de sites van CVster en Resume.io worden artikelen nu toegeschreven aan ‘Michael Wilson (alias)’.
