Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Mensen kunnen leven onder te eten en te drinken, op alleen lucht.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Samenzweringssite Nine for news berichtte op 19 juni 2017 over het Amerikaans-Ecuadoraanse stel Camila Castello (34) en Akahi Ricardo (36), die claimen al negen jaar zonder eten te leven en te zijn vergeten hoe het voelt om honger te hebben. De twee noemen zichzelf ‘breatharians’ en de vrouw zou zelfs tijdens haar zwangerschap slechts vijf keer gegeten hebben, maar toch een kerngezonde baby hebben gebaard. Ze overleven op ‘de energie die in het universum en in zichzelf bestaat’ en zeggen genoeg te hebben aan ‘kosmisch voedsel’. Het verhaal is overgenomen van de website van tabloid The Sun, waar het op 15 juni 2017 zonder enige kritische noot verscheen. Sindsdien is het door verschillende media wereldwijd gepubliceerd.
Waarom klopt dit niet?
Hoewel de levenswijze van de ‘ademhalisten’ omstreden is, zijn Castello en Ricardo niet de enige twee die claimen zo te leven. De Australische Ellen Greve, beter bekend als Jasmuheen en groot voorvechtster van het ademhalisme, beweerde maandenlang te kunnen leven op een enkele kop thee. Haar lichaam zou kunnen draaien op een ander soort voeding, namelijk lucht. Het eten dat werd aangetroffen in haar huis, zou van haar man zijn. Uiteindelijk gaf ze toe zo nu en dan sinaasappelsap, thee met honing en sojamelk te drinken, en af en toe chocola, koekjes, soep en fruit te eten.
Een andere bekende ademhalist is de Amerikaanse Wiley Brooks, die op een goede dag werd betrapt in een fastfoodrestaurant. Zijn verklaring daarvoor was dat fastfood het enige voedsel is dat niet radioactief is, en daarom geschikt om te eten.
Ondervoed
Ook in Nederland leven ademhalisten: op 12 juni van dit jaar werd bekend dat een 62-jarige bewoonster van de Utrechtse woongroep Contact & Muziek was overleden. De groep laat zich sterk inspireren door de natuur en de leden zijn naar eigen zeggen sinds 2014 bezig voeding los te laten en te leven van licht, warmte, kleur, muziek en liefde. De doodsoorzaak van de vrouw bleek ondervoeding en haar huisgenoten werden verdacht van nalatigheid. Het zou niet de eerste keer zijn dat een ademhalist om het leven komt: in de afgelopen twintig jaar zijn er minstens vier overleden aan ondervoeding, in Australië, Duitsland en Zwitserland.
Ademhalisten onderwerpen zich zelden aan medisch onderzoek, en laten zich nooit testen. Zij die dit wel toelieten, bleken zonder voedsel in no time ernstig te vermageren, uitdrogingsverschijnselen te vertonen en te verzwakken. Er is dus geen enkel bewijs dat deze mensen daadwerkelijk nooit eten. Zo daagde het Australische televisieprogramma 60 Minutes Jasmuheen ooit uit haar methode onder streng toezicht te demonstreren, en dus een week lang gecontroleerd niet te eten of te drinken. Op dag twee vertoonde Jasmuheen al ernstige uitdrogingsverschijnselen, naar eigen zeggen door de luchtverontreiniging van de plek waar het experiment plaatsvond. Eenmaal overgeplaatst naar een natuurlijk gebied, moest op dag vier het experiment op doktersadvies worden afgebroken worden omdat Jasmuheen in een paar dagen tijd kilo’s was afgevallen, voor bijna 11% was uitgedroogd en het levensbedreigend zou zijn om het experiment voort te zetten. Ook andere experimenten met ademhalisten onder toezicht moesten vroegtijdig worden afgebroken.
Chloroplasten
Een mens kan nou eenmaal niet ontsnappen aan de wetten van de biologie, reageerde de Canadese arts Bruce Hoffman in 2013 tegen The Guardian als reactie op zo’n experiment. Hoffman, medisch directeur van Hoffmann Center for Integrative & Functional Medicineliet weten dat mensen geen chloroplasten, of bladgroenkorrels hebben, die chlorophyl bevatten en die energie uit zonlicht kunnen halen, zoals bij planten het geval is. “Mensen moeten hun energie dan ook uit externe bronnen halen, zoals uit vet, eiwitten en koolhydraten.”
Het moge duidelijk zijn dat er wetenschappelijk bewijs te over is voor het feit dat voedsel en water essentiële ingrediënten zijn voor menselijk leven. Evenals zuurstof, uiteraard. Van die drie essentiële dingen ga je van een tekort aan zuurstof het snelst dood, vandaar dat lucht wellicht als enige essentiële levensenergie wordt gezien door ademhalisten.
Daarentegen is er geen enkel wetenschappelijk bewijs voor het idee dat mensen kunnen overleven op een dieet van louter frisse lucht en licht. Evenmin is er bewijs voor de bewering dat het Amerikaans-Ecuadoraanse stel leeft zonder te eten. Dat het stel dat zelf beweert, zegt uiteindelijk niets. Maar het feit dat er aanhangers van het ademhalisme zijn overleden aan ondervoeding en uitdroging, zegt genoeg.