“Maar de vraag blijft natuurlijk: hoe háál je het in je hoofd om op vrijdag de dertiende te gaan trouwen?” vroeg de NOS-journaliste op de trouwerij die ze op vrijdag 13 februari bijwoonde. Goede vraag, maar het stel zag geen probleem om op die dag in het huwelijk te treden. Het was voor hen juist de mooiste dag, omdat ze elkaar die dag vijf jaar geleden ontmoet hebben. En het kersverse bruidspaar had wel ‘iets met oneven getallen’. Pech op die mooie dag verwachtten de nuchtere tortelduifjes dus verder niet. Andere mensen zijn terughoudender, want volgens een ANP-bericht mijden veel bruidsparen vrijdag de dertiende als trouwdag. Zou dat echt zo zijn? Laten mensen zich op hun huwelijksdag leiden door bijgeloof?
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Het bericht dat het ANP afgelopen vrijdag 13 februari verspreidde bevatte allerlei weetjes over de vrijdag de dertiende. Over de historische oorsprong van de ongeluksdag, hoe vaak het vrijdag de dertiende is per jaar, dat Nederlanders eigenlijk helemaal niet zoveel pech hebben die dag (hulpdiensten zijn niet ineens vaker nodig) en ook dat minder mensen die dag trouwen ten opzichte van de omliggende vrijdagen. Maar trouwen verliefde stellen echt liever een week eerder of later omdat ze misschien pech verwachten in hun verdere huwelijk?
CBS-lijsten
Om zo’n bewering na te gaan zijn de gegevens over alle gesloten huwelijken en geregistreerde partnerschappen opvraagbaar bij het CBS. Geregistreerde partnerschappen worden in dit geval bij de huwelijken gerekend vanwege de permanente levensduur. Het CBS heeft lijsten beschikbaar met alle dagen van januari 2000 tot en met december 2007. Daar heb ik de maanden waarin een vrijdag de dertiende voorkomt uit gefilterd.
In zeven jaar tijd is twaalf keer een vrijdag op de dertiende gevallen, en soms is er tweemaal per jaar een ongeluksdag. Ik heb de vrijdag voor de dertiende en de vrijdag erna gekozen om een stijging en een daling precies rond vrijdag de dertiende te constateren.
Het aantal totaal gesloten huwelijken verschilt sowieso per maand en per seizoen. Zo trouwen er minder mensen in de winter dan in de zomer (ongeacht of er een vrijdag die maand op de dertiende valt). In juni 2003 gaven bijvoorbeeld 11.300 stellen elkaar het ja-woord, terwijl in december dat jaar er maar 4662 verliefde stellen te huwen waren.
Mooie data
Ook is er een vertekening door de voorkeur die huwelijkskandidaten hebben voor ‘mooie data’, zoals 2-2-2002. Relatief trouwden weinig mensen dat jaar mee met Máxima en Willem-Alexander, maar het jaar erop grepen de meeste tortelduifjes hun kans: op maandag 3-3-’03 trouwden 777 stellen, ten opzichte van 139 paren de maandag ervoor en 148 stellen de maandag erna.
Maar dan de vraag: verwachten verliefde paren scherven in het huwelijk als ze op vrijdag de dertiende trouwen? Het lijkt er wel op. Van de twaalf keren dat het vrijdag de dertiende is geweest is er negen keer een daling in het aantal huwelijken te constateren ten opzichte van de vrijdag ervoor en de vrijdag erna. Soms scheelt dat wel honderden huwelijken per ongeluksdag.
Vrijdag de dertiende in 2003
Zo is er in juni 2003 een vrijdag de dertiende; de week ervoor trouwden 1600 paren op vrijdag, op de ongeluksdag trouwde maar bijna de helft van dat aantal, toen gaven 861 dappere koppels elkaar het jawoord. De week erna durfden weer meer paren in het huwelijksbootje te stappen en werden er 1490 stellen gehuwd.
In 2003 is er in december wederom een ongeluksdag, maar geen daling ten opzichte van de week ervoor (waarschijnlijk was die vrijdag ook niet popuair omdat het een dag na sinterklaas was). Het aantal huwelijken bleef ook op vrijdag de dertiende steken op 294, terwijl de vrijdag daarop toch weer 730 paren trouwden.
Vrijdag de dertiende in 2007
Er is maar één keer een stijging te constateren op een ongeluksdag, in april 2007. Op de eerste vrijdag (6 april) trouwden maar 79 koppels, op de ongeluksdag ineens 299 en de week erna maar liefst 709. Een verklaring voor het lage aantal huwelijken op 6 april is dat het die dag Goede Vrijdag was, een dag waarop het in de meeste gemeenten niet mogelijk is om te huwen.
Grappig is dat er later dat jaar in juli weer een vrijdag de dertiende is. Je zou kunnen denken dat 13-7-’07 met twee zevens in de datum geen ongeluk zou moeten brengen. Maar toch weegt dat niet op tegen het bijgeloof van de huwelijkskandidaten: de vrijdag voor de ongeluksdag trouwden 1145 paren, op de dertiende zelf maar 498 en de vrijdag erna stapten er maar liefst 1526 stellen in het huwelijksbootje.
Romantisch
De trouwende Nederlander blijkt overigens romantischer dan gedacht. De grote voorkeur om te trouwen ging daarom uit naar 7-7-’07, waarop maar liefst 1888 koppels een gelukkig huwelijk tegemoet gingen. De ultieme ‘slechte datum’ was ook in trek, op 6-6-’06 bleek de trouwende Nederlander tegelijk toch weer nuchter, toen traden er alsnog 1274 stellen met lef in het huwelijk.
De nieuwscheckers concluderen: als ze het hebben over de oorsprong van vrijdag de dertiende als ongeluksdag, maken de media veel fouten, maar de berichten over trouwcijfers kloppen. De trouwambtenaar heeft het op de mooie trouwdatums heel druk, maar op de grootste ongeluksdag van het jaar kan hij met een gerust hart een extra snipperdag opnemen. Om pech te voorkomen.
