Een lange periode wennen aan het leven met een pasgeboren kind zit er voor veel vaders in Nederland niet in. Het CDA beweert zelfs dat vaders in Nederland het kortste vaderschapsverlof van heel Europa krijgen. Vergeleken met sommige landen is het inderdaad relatief kort, maar er zijn ook Europese landen die geen vaderschapsverlof kennen of waar het anders geregeld is.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering: Nederland kent het kortste vaderschapsverlof van heel Europa.
Oordeel: Onwaar
Bron van de bewering
In het verkiezingsprogramma van het CDA voor de periode 2017-2021 staat:
‘Nederland kent het kortste vaderschapsverlof van heel Europa. Wij vinden ouderschapsverlof belangrijk om kinderen een stabiel begin te geven en de betrokkenheid van vaders bij de opvoeding te vergroten. Ook biedt langer vaderschapsverlof de moeders meer mogelijkheden om na hun verlof weer aan de slag te gaan. Daarom geven wij kersverse ouders samen drie maanden extra verlof na de geboorte van hun kind.’
Deze bewering staat ook onder het kopje ‘standpunten’ op de website van het CDA.
Waarom is deze bewering onwaar?
De volgende tabel, uit een factsheet van het Europees Parlement, laat zien hoe vaderschapsverlof is geregeld in alle lidstaten.
-
Bron: EPRS | European Parliamentary Research Service
In Nederland hebben vaders dus recht op één week ouderschapsverlof. Maar er zijn ook Europese lidstaten waar vaders recht hebben op minder verlof of zelfs helemaal niets. Vaders in Griekenland hebben bijvoorbeeld maar recht op twee dagen.
In een aantal landen is vaderschapsverlof niet vastgelegd in de wet. Daar is het anders geregeld:
- In Duitsland is het anders georganiseerd: daar kennen ze alleen ouderschapsverlof, ook wel elternzeit genoemd. Het is mogelijk om 36 maanden verlof te verdelen tussen man en vrouw. De staat betaalt dan 1800 euro per maand, twaalf maanden lang.
- In Oostenrijk hebben alleen vaders die in de publieke sector werken, de mogelijkheid om een maand onbetaald verlof op te nemen. Maar dat geldt dus niet voor alle vaders in Oostenrijk.
- Ook in Luxemburg is geen wet voor vaderschapsverlof. Daar kunnen vaders alleen tien dagen verlof opnemen als er sprake is van buitengewone omstandigheden (congé extraordinaire) na de geboorte of adoptie van een kind.
- In Kroatië hebben moeders de mogelijkheid om aanvullend zwangerschapsverlof op te nemen. Een deel daarvan kan doorgegeven worden aan de vader, maar dat is dus niet bij iedereen het geval.
- Vaders in Slowakije hebben helemaal geen recht op vaderschapsverlof.
Veranderingen
Hoewel vaders in Nederland nu één week (vijf dagen) vaderschapsverlof hebben, was dat voor 1 januari van dit jaar anders. Toen – dus ook ten tijde van de publicatie van het CDA-verkiezingsprogramma – was het geboorteverlof voor partners slechts twee dagen. Maar ook in die periode waren er landen die geen vaderschapsverlof kenden, en was de regel in Griekenland ook al hetzelfde.
Volgend jaar hebben kersverse vaders in Nederland de mogelijkheid om aanvullend geboorteverlof op te nemen: zij hebben dan recht op maximaal vijf weken verlof. In die tijd ontvangen zij 70 procent van hun loon van uitkeringsinstantie UWV.
Conclusie
Anders dan het CDA beweert, kent Nederland niet het kortste vaderschapsverlof van heel Europa. Er zijn landen waar vaders geen recht hebben op verlof, bijvoorbeeld in Duitsland, Oostenrijk en Slowakije. Voor 1 januari 2019 – dus toen het CDA-verkiezingsprogramma werd gepubliceerd – hadden Nederlandse vaders recht op slechts twee dagen verlof. Maar dat was hetzelfde in Griekenland. En ook toen waren er geen regels voor vaderschapsverlof in bovengenoemde landen. Daarom beschouwen wij de claim als onwaar.
Update 1 mei 2019, 14.25 uur: Aan het artikel is een lijst van informatie toegevoegd over de regelgeving in enkele EU-lidstaten.
Update 14 mei 2019, 11.00 uur:Op donderdag 9 mei ontvingen wij reactie van een communicatieadviseur van het CDA. In de mail staat het volgende: “Inderdaad is het zo, zie ik, dat er ook landen zijn die helemaal geen vaderschapsregelingen hadden, of die hetzelfde hadden als Nederland. Maar van de landen met een regeling, bungelde Nederland wel onderaan.” Op de standpuntensite is de bewuste zin inmiddels verwijderd.
