Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Een video uit Gaza toont vijf gegijzelde Israëlische kinderen in een kooi
Oordeel
Onwaar
Bron van bewering
Op 8 oktober, een dag na de aanval van Hamas op Israël, ging op X een video viral met kleine kinderen die opgesloten zitten in een kippenhok. Met name een tweet van @OCanonist [gearchiveerd] had een groot bereik. In de video is een Arabisch klinkende mannenstem hard pratend en lachend te horen. In het bijschrift wordt gesuggereerd dat Hamas kinderen in kooien opsluit en daarbij wordt de vraag gesteld: zijn dit Israëlische gijzelaars?
Tientallen andere posts op X een dag later gaan ervan uit dat deze gijzeling een vaststaand feit is: Hamas sluit Israëlische kinderen op in kooien. [gearchiveerd] De teneur is telkens hetzelfde: “Heart breaking video of Israël-Hamas war. Israeli children kidnapped and kept in cages by Hamas” [gearchiveerd] Aan het watermerk is te zien dat de video oorspronkelijk op TikTok is gepubliceerd, een kopie is gepost op X.
Waarom is dit onwaar?
De tweet van @OCanonist werd voorzien van een community note, omdat de post de video verkeerd duidt. De community note verwijst naar de Israëlische factchecker @Fakereporter die laat zien [gearchiveerd] dat de oorspronkelijke TikTok-video op 4 oktober is gepost, drie dagen voor de aanval van Hamas op Israël. Het kunnen kortom geen beelden zijn van kinderen die ontvoerd zijn tijdens de aanval van Hamas op Israël van 7 oktober.
Dat is ook de conclusie van een aantal factchecks deze week van Snopes, TechARP, het Deense Tjekdet [Vertaling], en het Spaanse Maldita [Vertaling]. De oorspronkelijke video is dan al gedeletet en het account dat de video postte is óók verdwenen. Toch weten deze factcheckers meer boven water te halen, terwijl ze zich richten op de vraag: waar en wanneer is deze video gemaakt, en wat zegt de lachende man?
Toegevoegd stemgeluid
Een arabist vertelt de Spaanse factcheckers van Maldita dat het dialect van de man in de video meer wijst op de Golf-regio dan de Palestijnse gebieden. De lachende man in de video zegt dat de kinderen zich misdragen hebben.
Maldita weet verder een verwijderde video van dezelfde TikTokker te achterhalen in Google Cache, gepost op 8 oktober. Daarop zijn vier van de vijf kinderen uit de kooi te zien, in andere kleding, zwijgend op de drempel voor een huis.
Tjekdet ontdekt dat de mannenstem in de video een geluidsfragment is dat in Arabische sociale media vaker wordt toegevoegd als humoristisch element. Het stemgeluid is dus van internet geplukt en het klopt dat het dialect niet past bij Gaza.
TikTokker legt uit
De kippenhok-video die TikTokker @user6903068251281 postte is verdwenen en ook het account ging offline. Toch is @user6903068251281 na een korte afwezigheid weer terug op het platform, in ieder geval is het account op 11 oktober weer te zien. Daarop staat ook een korte video, gepost op 8 oktober.
In de video geeft @user6903068251281 een korte uitleg. Door de video om te zetten in MP3 en de audio te transcriberen en te vertalen van Arabisch naar Engels ontstaat een gebrekkig citaat waaruit blijkt dat het waarschijnlijk niet om Israëlische kinderen gaat.
Video van familie
Omdat de machinevertaling van de video van @user6903068251281 nogal rammelend oogt, leggen we de video voor aan arabist Maurits Berger. Hij hoort meer dan Nieuwscheckers met online tools kan achterhalen:
“Dit zijn kinderen van mijn familie, geen Zionistische (=Israëlische) kinderen. En het filmpje was 3 dagen eerder opgenomen. Dus laat je niets wijsmaken, bij God!”
Het gaat kortom om familieleden van de maker, niet per se om kinderen uit één gezin. Dat verklaart ook het geringe leeftijdsverschil tussen de vijf.
Beelden uit Gaza
Resteert nog de vraag waar en wanneer de beelden oorspronkelijk zijn gemaakt. De twee TikTok-video’s waarin de kinderen te zien zijn geven geen houvast wat betreft kleding, omgeving of achtergrond.
Het account van @user6903068251281 geeft geen naam of locatie. De bio zegt alleen: مظلوم فبلادي ofwel: Oppressed in my country. Andere posts op het account tonen onder meer video’s van het strand en de haven van Gaza-stad, en de grensovergang met Egypte. Alles wijst erop dat de TikTokker in Gaza verblijft.
Conclusie
De virale video met kinderen in een kippenhok is gemaakt voordat de aanval van Hamas op Israël plaatsvond. Er zijn geen gegijzelde Israëlische peuters te zien, maar familie van een inwoner uit Gaza. De video is vermoedelijk gepost met een knipoog; het stemgeluid dat eronder is gemonteerd wordt in Arabische sociale media vaker gebruikt voor een humoristisch effect.
