Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Wifistraling is erg schadelijk voor de gezondheid en voor ongeboren kinderen.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Het houdt ons al jaren bezig: de vermeende schade door wifistraling. Websites als HealthBytes en DagelijkseWeetjes waarschuwen voor de gezondheidsrisico’s van de draadloze internetverbinding. Zij komen met een reeks aan waarschuwingen.
De straling vormt een gevaar voor zwangere vrouwen, omdat die de foetus ‘ernstig’ zou beschadigen. Verder zou “groeiend weefsel bij jonge kinderen” aangetast worden en veroorzaakt wifistraling slapeloosheid. Ten slotte claimen de sites dat wifi de kans op een tumor verhoogt.
Om deze schade te voorkomen, komen de berichten met bijzondere adviezen: zo zou je je telefoon zo min mogelijk in je zakken moeten doen. Door deze berichtgeving klinkt de draadloze technologie als iets dat een enorm gevaar vormt voor de volksgezondheid.
Waarom klopt dit niet?
De artikelen komen met harde claims over de schade die zou worden veroorzaakt door wifistraling. De verschillende claims onderzochten we door contact op te nemen met Dr. Henri Woelders van Wagening University & Research, en Monique Beerlage van het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid.
Stralingseffecten op een foetus
Allereerst, hoe zit het met het risico voor zwangere vrouwen? Dr. Henri Woelders publiceerde dit jaar een onderzoek naar de effecten van elektromagnetische straling (waaronder wifistraling) op de ontwikkeling van kippenembryo’s. Het gebruik van een kippenei om effecten op de mens te meten wordt door Woelders toegelicht: “Wij gebruikten het kippenei als ‘model’ voor de mens. De biologische mechanismen die een rol spelen zijn vergelijkbaar en evolutionair ‘geconserveerd’.”
In het onderzoek werden kippenembryo’s onafgebroken blootgesteld aan verschillende stralingsfrequenties. Dit werd gedurende vrijwel de gehele lengte van de embryonale ontwikkeling gedaan (18 dagen). Bij het onderzoek werden de embryo’s aan de veldsterktes getest die maximaal voorkomen in de menselijke leefomgeving. “Wij hebben een breed scala van cellulaire en andere processen getest; de algehele gezondheid, gezonde groei en ontwikkeling” zegt Woelders.
Het onderzoek concludeerde dat er geen merkbare gezondheidseffecten waren gedurende de ontwikkeling van de embryo’s. Gezondheidsrisico’s voor een menselijke foetus zijn derhalve niet waarschijnlijk.
Aantasting groeiend weefsel
Een andere claim in de berichten is dat wifi-straling groeiend weefsel bij jonge kinderen ‘aantast’. In de wetenschappelijke literatuur ontbreekt echter enig onderzoek dat het effect van elektromagnetische straling van telefonie of wifi op biologische moleculen aantoont.
Een begrijpelijke (maar onjuiste) vergelijking kan gemaakt worden om het gevaar van elektromagnetische straling op weefsel aan te tonen: de magnetronoven. “Een magnetronoven gebruikt vergelijkbare frequenties en warmt weefsel op.” vertelt Woelders. Zo ligt de frequentie van mobiele telefonie (GSM) op 1.8 GHz , en dat van Wifi (WLAN) op 5,6 GHz. De frequentie van de meeste magnetronovens ligt hier tussenin, op 2,45 GHz.
Opwarming van weefsel kan wel degelijk schade toebrengen. Maar in de bovenstaande vergelijking mist een belangrijk aspect: de veldsterkte van de frequentie. De veldsterkte van magnetronstraling ligt namelijk vele malen hoger dan dat van wifi. Over de opwarming van weefsel door wifi-straling kan Woelders het volgende vertellen: “De gebruikte veldsterktes zijn te laag om een significante opwarming te krijgen.” Omdat een dergelijke opwarming niet plaatsvindt is weefselschade door wifi-straling onwaarschijnlijk.
Tumorenontwikkeling
De berichten wijzen ook op een verhoogd risico op tumorontwikkeling door wifi-straling. Blootstelling aan elektromagnetische straling wordt al langer in verband gebracht met het ontwikkelen van kanker, dit werd in 1979 al geclaimd in een Amerikaans onderzoek.
In Nederland bestaat een organisatie die ons meer kan vertellen over de mogelijke gezondheidsschade van elektromagnetische straling: het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid (EMV).
De algemeen Secretaris van het kennisplatform, Monique Beerlage, vertelt ons:
“De Wereldgezondheidsorganisatie en de Gezondheidsraad hebben uitvoerig gekeken naar de mogelijke gezondheidsrisico’s van elektromagnetische straling van telefonie en internet. De wetenschap kan deze claims niet uitsluiten, maar overtuigend bewijs dat het gevaar aantoont van zulke straling is er niet.”
Beerlage vertelt:
“Als straling van zendsignalen zou leiden tot tumoren, zou je ook verwachten dat hersentumoren tegenwoordig meer voorkomen door telefonie. Maar wij zien dat dit de afgelopen twintig jaar niet toegenomen is.”
Omdat de signaalsterkte van draadloos internet veel minder krachtig is dan dat van mobiele telefonie, is het nog minder aannemelijk dat wifi-straling wél kankerverwekkend is.
Meer details over de mogelijke relatie tussen telefonie en tumoren is hier te lezen op de website van het kennisplatform.
Slapeloosheid
Wifi en gelijksoortige straling zou ten slotte leiden tot slapeloosheid. Beerlage meldt:
“Slapeloosheid is –net als hyperactiviteit– een gevolg dat momenteel niet in verband kan worden gebracht met wifistraling. Er zijn geen aanwijzingen dat daar een verband tussen ligt.”
Volgens Beerlage zou een logischere verklaring het gebruik van mobiele apparaten voor het slapen gaan zijn, niet het wifi-signaal zelf. De helderheid van een LCD-scherm van een smartphone of laptop zorgt er wel degelijk voor dat mensen minder gemakkelijk in slaap vallen.
Met de wetenschap dat overtuigend bewijs over de gevaren van wifi-straling ontbreekt, en met de toelichting van het Kennisplatform Elektromagnetische Velden en Gezondheid, kunnen we tot de conclusie komen dat de claims van HealthBytes en DagelijkseWeetjes ongefundeerd zijn.
Bronnen
- Woelders, Henri, et al. “Study of potential health effects of electromagnetic fields of telephony and Wi‐Fi, using chicken embryo development as animal model.” Bioelectromagnetics 38.3 (2017): 186-203.
- In 1979 claimden Wertheimer en Leeper dat ze een verband tussen kanker en elektromagnetische velden hadden gevonden. Deze associatie blijkt twijfelachtig te zijn na herhaald onderzoek in 1992 door Thériault.
- Meer informatie over de relatie hersentumoren en het gebruik van mobiele telefoons: http://www.kennisplatform.nl/onderwerpen/mobiele-telefoons/telefoons-en-hersentumoren/
- Kinderen en mobiele communicatie, de mogelijke gezondheidsrisico’s: http://www.kennisplatform.nl/onderwerpen/kinderen-en-emv/kinderen-en-mobiele-communicatie/
