Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Geert Wilders (PVV): In de gemeenten Amersfoort en Horst aan de Maas worden alle woningen door toedoen van het CDA toegewezen aan asielzoekers.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Op 3 maart zei Geert Wilders in het lijsttrekkersdebat (NPO Radio 1) tegen Pieter Heerma (CDA):
“Mensen willen niet meer asielzoekers, mensen willen dat Nederlanders weer op één komen te staan. Het CDA – ik verzin dit niet – zit in het bestuur van gemeenten als Amersfoort en Horst aan de Maas, waar alle woningen door het CDA naar asielzoekers gaan. Nederlanders worden door het CDA gediscrimineerd en u moet daarmee ophouden.”
Waarom is dit onwaar?
Om te beginnen heeft Wilders het over woonruimte voor asielzoekers, maar het gaat hier om statushouders, dus voormalige asielzoekers met een verblijfsvergunning. Statushouders hebben sinds 1 juli 2017 geen voorrang meer bij huisvesting. Gemeenten kunnen echter tijdelijke maatregelen nemen om statushouders aan een woning te helpen en zo de taakstelling van de provincie te halen. Het afgelopen jaar deden Utrecht, Amersfoort en Horst aan de Maas dat.
Vanaf 1 augustus 2022 gaf Utrecht statushouders zes weken lang voorrang bij de verdeling van sociale huurwoningen om een achterstand voor deze groep op te lossen. De maatregel kon echter al eerder worden afgesloten, omdat na vier weken de taakstelling bereikt was. Protesten over discriminatie van Nederlanders, door de gemeente Utrecht voorgelegd aan het College voor de Rechten van de Mens, werden in december onterecht verklaard.
In het najaar volgde Amersfoort het voorbeeld van Utrecht door per 1 november voor zes weken woningen met voorrang toe te wijzen aan statushouders. Ook hier kon sneller dan aangekondigd, in de eerste week van december, bekend worden gemaakt dat het streefdoel was gehaald.
Horst aan de Maas, een van de Limburgse gemeenten die vorig jaar minder statushouders huisvestte dan de taakstelling van de provincie, nam een soortgelijke maatregel: in de eerste drie maanden van dit jaar worden daar bijna alle vrijkomende sociale huurwoningen bestemd voor gezinnen van statushouders. De provincie volgt de vorderingen op de voet: als de gemeente voor 1 april de doelstellingen niet haalt, dreigt de provincie in te grijpen en te beslissen waar statushouders worden ondergebracht.
De drie gemeenten reserveerden bovendien huurwoningen voor urgente gevallen, zoals – volgens lokale nieuwssite Nu Horst aan de Maas – ‘de bewoners van de Marijkestraat die een herstructureringsurgentie hebben omdat hun huis gesloopt wordt.’
Wat tot slot de rol van het CDA betreft: in Amersfoort heeft het CDA twee wethouders, in Horst aan de Maas één (en in Utrecht geen). De wethouders die gaan over de huisvesting van statushouders zijn geen van allen van het CDA.
Conclusie
Geert Wilders overdreef: de gemeenten Amersfoort en Horst aan de Maas gaven bij de toewijzing van sociale huurwoningen aan statushouders tijdelijk (de eerste zes weken, de tweede drie maanden) voorrang aan statushouders. Het CDA is vertegenwoordigd in het college van beide gemeenten, maar de verantwoordelijke wethouders zijn van andere partijen. We beoordelen de bewering dat in de gemeenten Amersfoort en Horst aan de Maas alle woningen door toedoen van het CDA worden toegewezen aan asielzoekers als onwaar.
In de video hieronder leggen we uit wat de rol van de provincies is in het asielbeleid.
Deze factcheck is uitgevoerd in het kader van de gezamenlijke factcheckmarathon van het AD, Nieuwscheckers en Pointer (KRO-NCRV) in de aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen op 15 maart 2023. De factchecks zijn te vinden op de websites van Nieuwscheckers, van AD en van Pointer.
