In een interview met het NRC beweerde Tweede Kamerlid Bente Becker (VVD) dat 70 procent van de asielzoekers die nu naar Nederland komen, geen recht heeft op asiel. In dit percentage zijn nareizigers niet meegenomen en door achterstanden bij de Integratie- en Naturalisatiedienst (IND) is niet zeker hoeveel asielzoekers die op dit moment aanvraag doen, uiteindelijk een verblijfsvergunning krijgen. Becker doelde echter enkel op de instroom van mensen die naar Nederland komen om daar een verzoek in te dienen. Daarom beschouwt Nieuwscheckers de bewering als ‘waar’.
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
“70 procent van de asielzoekers die nu naar Nederland komen, heeft geen recht op asiel.”
Oordeel
Waar
Bron van de bewering
Tweede Kamerleden Bente Becker (VVD) en Bram van Oijk (GroenLinks) werden op 8 januari samen geïnterviewd door NRC over de behoefte aan een nieuw asielstelsel. In dit interview beweerde Becker dat 70 procent van de asielzoekers die nu naar Nederland komen, geen recht heeft op asiel.
Waarom is dit waar?
In een vorig artikel over asielzoekers schreef Nieuwscheckers dat volgens cijfers van de Rijksoverheid plusminus een kwart van de eerste asielaanvragen (de eerste keer dat een asielzoeker zich in Nederland aanmeldt voor het krijgen van een (tijdelijke) verblijfsvergunning) wordt ingewilligd: “van de in 2019 behandelde aanvragen was dit bijvoorbeeld 26 procent en van die in 2018 zelfs maar 21 procent.”
De 70 procent die Becker noemt, klopt dus naar verwachting inderdaad ongeveer als het gaat over eerste aanvragen. Nareizigers zijn in de 70 procent echter niet meegenomen. Zou dat wel het geval zijn, dan komt het percentage lager uit: in 2017 was bijvoorbeeld 59 procent van alle ingestroomde Eritrese asielzoekers een nareiziger en had dus recht op asiel. Het aantal nareizigers per jaar verschilt:
Binnen drie maanden nadat asielzoekers een verblijfsvergunning voor bepaalde tijd hebben gekregen, mogen partners, ouders of (pleeg)kinderen – ‘nareizigers’ dus – een aanvraag voor een afhankelijke asielvergunning indienen. De aantallen nareizigers lopen per jaar flink uiteen: in 2017 waren dat er bijvoorbeeld 14,5 duizend, maar in 2018 slechts 6.500.
Daarnaast is het lastig te bepalen of dezelfde percentages als vorige jaren gelden voor de mensen die, zoals Becker stelt, nu naar Nederland komen, want door verwerkingsachterstanden bij de Integratie- en Naturalisatiedienst (IND) duurt het volgens het CBS circa een jaar voordat uitslagen bekend worden. Het uiteindelijke inwilligingspercentage van de asielzoekers die op dit moment naar Nederland komen is dus nog niet bekend en hangt van verschillende factoren af, bijvoorbeeld hoeveel van hen vluchteling zijn. Wel kunnen de percentages grofweg voorspeld worden op basis van de verzoeken die al verwerkt zijn.
Reactie
VVD-persvoorlichter Oene van der Wal reageert namens Becker. Hij bevestigt dat nareizigers niet zijn meegeteld in het percentage, maar deze doen volgens hem ook niet ter zake in de context van het interview. “Bente Becker wilde juist aangeven dat de (nieuwe) instroom verandert: er komen steeds meer mensen zonder recht op asiel naar Nederland. Dat er ook nareizigers komen die een verblijfsvergunning krijgen, doet aan dit punt niets af”, aldus Van der Wal.
De overheidsrapporten Kerncijfers Asiel en Migratie ondersteunen de bewering dat de instroom verandert: het aantal inwilligingsverzoeken daalt over het geheel genomen inderdaad (in december 2016 was dit bijvoorbeeld 54% en in december 2017 31%). Wel is sinds december 2018 (21%) juist weer een kleine stijging zichtbaar (25% in december 2019).
Conclusie
In de afgelopen drie jaar kreeg 20 à 30 procent van alle asielzoekers naar aanleiding van hun eerste aanvraag een (tijdelijke) verblijfsvergunning. Dit sluit aan op het percentage asielongerechtigden dat Becker noemt. Nareizigers zijn hierin niet meegenomen. Ook is niet met zekerheid te zeggen hoe hoog dit percentage zal liggen voor de asielzoekers die nu het land binnenkomen, omdat sommige aanvragen pas een jaar na aankomst worden behandeld. Beckers bewering ging echter alleen over de instroom van asielzoekers die naar Nederland komen om een aanvraag doen. Daarom beschouwt Nieuwscheckers de bewering als waar.
