Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Deze video laat protesten op 15 november 2022 in Brasília zien.
Oordeel
Onwaar.
Bron van de bewering
In november gaat een video rond op sociale media waarin te zien zou zijn dat Brazilianen in groten getale op 15 november 2022 de straten van de hoofdstad Brasília opgaan om te protesteren tegen de verkiezingsuitslag. In de eerste ronde van de presidentiële verkiezingen van 2 oktober 2022 kwamen Lula da Silva en Jair Bolsonaro respectievelijk als eerste en tweede uit de bus. Om te bepalen wie de definitieve winnaar zou zijn en het presidentschap zou bekleden vanaf 1 januari 2023, werd een tweede ronde tussen Lula en Bolsonaro gehouden. Deze won Lula.
Sindsdien zijn sympathisanten van Bolsonaro de straat op gegaan omdat ze het niet eens waren met deze uitslag. Er werd beweerd dat er zou zijn geknoeid met de uitslag waardoor Lula had gewonnen. Meerdere video’s van protestacties die ogenschijnlijk recentelijk in Brazilië plaatsvonden gaan rond op sociale media. De video’s zijn echter niet allemaal van na de verkiezingen (zie ook deze factcheck).
Waarom is dit onwaar?
Volgens de tweet is deze video op 15 november opgenomen in Brasília, ruim na de definitieve uitslag van de verkiezingen. Met een reverse image search komen we via Yandex in ieder geval een geïndexeerde tweet van 20 september 2022 tegen. Volgens deze tweet zijn het beelden van 7 september 2022. Ook zou het hier inderdaad om beelden uit Brasília gaan.
Dat het hier daadwerkelijk om Brasília gaat, is te bevestigen door met Google Maps op zoek te gaan naar een locatie die lijkt op wat we zien in de video. Het blijkt te gaan om de Esplanada dos Ministérios in Brasília. Met een 3D-weergave in Google Maps zijn duidelijk de overeenkomsten met de video te zien: de hoge gebouwen langs de weg in het rode kader; het koepelvormige gebouw in het groene kader; en de toren in het gele kader.
Dan werd ook nog 7 september 2022 genoemd als de datum waarop de video gemaakt zou zijn. Aanwijzingen die suggereren dat dat klopt, zijn ook te zien in de video. Ieder jaar wordt op 7 september de onafhankelijkheid van de Braziliaanse republiek gevierd. In 2022 vierden de Brazilianen de 200ste verjaardag van de republiek. Als we goed kijken naar de banners die aan de hoge gebouwen langs de weg hangen, zien we daar het getal 200 op staan.
We kunnen het nog vergelijken met andere video’s die op 7 september 2022 zijn opgenomen, zoals deze van Fábio Faria, de Braziliaanse minister van Communicatie. In zijn video zien we dezelfde banners aan de gebouwen hangen. Ook zien we duidelijk op de banner op het podium “200 jaar” staan. Volgens Al Jazeera waren er tienduizenden gegadigden aanwezig in Brasília.
Overigens is het niet zo dat er helemaal geen protesten zijn. Sinds de verkiezingsuitslagen van de tweede ronde wordt er door Bolsonaro-sympathisanten gedemonstreerd, ook op 15 november 2022 en ook in Brasília. Volgens Associated Press waren ook hier tienduizenden demonstranten bij aanwezig.
Een rapport van het Braziliaanse Ministerie van Defensie concludeerde dat hoewel er gebreken zijn aan de uitvoering van de verkiezingen, er geen aanwijzingen zijn dat er is gefraudeerd met de resultaten. Volgens Defensie is Da Silva dus de rechtmatige winnaar van de verkiezingen.
Conclusie
Hoewel er protesten tegen de verkiezingsuitslag in Brazilië gaande zijn, is deze video daar geen opname van. De video is ouder dan de protesten van november. Op de video zien we in werkelijkheid een bijeenkomst op 7 september 2022 in het teken van de Braziliaanse onafhankelijkheid die ieder jaar op die dag wordt gevierd.
