Er zijn hoogstens 344 duizend doden gevallen in de Oekraïense oorlog, niet een miljoen

Er zijn meer dan een miljoen mensen gestorven in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Onwaar

Volgens een post van X-gebruiker Vincent zijn er meer dan een miljoen Oekraïeners gestorven, doelend op de oorlog tussen Rusland en Oekraïne die op 24 februari 2022 begon. Het is een argument tegen het plan ReArm Europe, waarbij 800 miljard euro meer aan defensie moet worden uitgegeven. Dit zou alleen maar leiden tot meer wapens en meer doden volgens Vincent. Op 25 maart 2025 is deze post 21 duizend keer bekeken en meer dan zevenhonderd keer geliket. 

Dit account verspreidt ook een grafiek van de SP waarin de defensie-uitgaven van Rusland en Europese NAVO-landen vergeleken worden. We checkten deze vergelijking al eerder.

Verder zijn er ook gebruikers op X die beweren dat er in totaal een miljoen mensen zijn gestorven in de oorlog, dus ook als Russische slachtoffers meegeteld worden. Zie bijvoorbeeld hier, hier, hier en hier. Deze gebruikers spreken zich uit tegen verdere escalatie van de oorlog.

Dat het Oekraïense leger in drie jaar oorlog een miljoen soldaten verloren heeft, komt overeen met een bewering van het Russische persbureau TASS, eigendom van de Russische staat, van 18 december van vorig jaar. Dit aantal gaat niet alleen over dode soldaten, maar ook over gewonde soldaten, en telt burgerslachtoffers niet mee. Als vijand van Oekraïne in de oorlog heeft Rusland er natuurlijk baat bij om het aantal Oekraïense slachtoffers aan te dikken, dus de betrouwbaarheid van dit aantal is twijfelachtig.

Wat zeggen andere bronnen? Volgens secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte had de oorlog afgelopen december al een miljoen slachtoffers geëist aan beide kanten van het conflict, inclusief gewonden. Zicht op het aantal doden krijgen we hier niet van.

Als het aankomt op het aantal gesneuvelde soldaten, lopen de schattingen uiteen. Analisten moeten zich namelijk baseren op satellietbeelden of achtergebleven wapens om hun schattingen te maken en daarnaast hebben beide partijen in een oorlog er belang bij om de eigen slachtofferaantallen te onderschatten en vijandige slachtofferaantallen te overschatten.

Welke cijfers zijn er dan? Vorige maand sprak president Zelensky in een interview met de Amerikaanse zender NBC van 46 duizend dode Oekraïense soldaten. Maar waar Rusland er belang bij heeft om deze cijfers aan te dikken, noemen Westerse analisten de Oekraïense statistieken een onderschatting. Zo noemen Oekraïense inlichtingen die afgelopen september lekten een hoger aantal: 80 duizend. En volgens de website UALosses, die zich onder andere baseert op openbare overlijdensberichten en aankondigingen van begrafenissen, zijn er iets minder dan 72 duizend soldaten gesneuveld. Volgens de New York Times is de werkwijze van de site echter ondoorzichtig en door de Oekraïense regering bestempeld als desinformatie.

De schattingen over het aantal overleden Oekraïense soldaten lopen dus uiteen, maar liggen wel allemaal onder de 100 duizend. Als we kijken naar burgerslachtoffers, zien we een eenduidiger beeld. De niet-gouvernementele organisatie Oxfam Novib en de Kyiv Independent, een Oekraïense krant, spreken allebei van 12 duizend burgerdoden. De Verenigde Naties geven een iets hogere schatting: 12.654 burgerdoden.

Als we de hoogste schattingen voor het aantal burgerdoden (12.654 mensen) en gesneuvelde soldaten (80 duizend) bij elkaar optellen, komen we uit op 92.654 Oekraïense doden als gevolg van de oorlog met Rusland. Zelfs de hoogste schatting komt dus niet in de buurt van een miljoen.

Hoe zit het met het totale aantal slachtoffers in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne? Om dat te bepalen, moeten we ook nog kijken naar het aantal Russische burgerslachtoffers, het aantal gesneuvelde Russische soldaten en het aantal gesneuvelde Noord-Koreaanse soldaten. Sinds eind 2024 vechten er namelijk Noord-Koreaanse soldaten mee aan de kant van de Russen.

Schattingen over het aantal dode Russische soldaten lopen net als aan de Oekraïense kant uiteen. Een van de lagere schattingen, die van het International Institute for Strategic Studies, heeft het over een minimum van 172 duizend doden. Het Britse Ministerie van Defensie spreekt van 250 duizend Russische doden. Qua Russische burgers rapporteert de onafhankelijke Russische nieuwswebsite 7×7 138 doden en TASS 652 doden. Voor Noord-Korea lopen de schattingen uiteen van 300 tot 1000 doden.

De hoogste schattingen zijn dus 92.654 doden aan Oekraïense zijde, 250 duizend dode Russische soldaten, 652 dode Russische burgers en 1000 dode Noord-Koreanen. Als we dat allemaal bij elkaar optellen komen we uit op 344.306 doden in de oorlog. Dat is iets meer dan een derde van een miljoen.

Het is lastig om te duiden hoeveel mensen precies zijn overleden aan de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. Verschillende organisaties geven uiteenlopende schattingen. Het aantal Oekraïense burgerdoden ligt waarschijnlijk tussen de 12 duizend en de 13 duizend en het aantal gesneuvelde Oekraïense soldaten ligt tussen de 46 duizend en de 80 duizend. Maar zelfs de hoogste schattingen komen niet in de buurt van een miljoen doden. Kijken we naar alle slachtoffers in de oorlog, dan komen we uit op ongeveer 344.000 mensen. Beide schattingen liggen dus ver onder een miljoen.