Griepvaccin voor kippen bevat geen mRNA maar een kalkoenvirus

Bij de vaccinatie van legkippen tegen vogelgriep worden mRNA-vaccins gebruikt

Onwaar

Bij een Nederlands legkippenbedrijf start deze maand een proef met het vaccineren van eendagskuikentjes tegen vogelgriep H5N1. Dat bericht leidde op sociale media tot speculaties over het type vaccin dat wordt gebruikt om de leghennen immuun te maken tegen het virus.

Op X meldt @nickynicky78 [Archive] dat het zou gaan om een zogenaamd mRNA-vaccin, technologie die naamsbekendheid kreeg tijdens de coronapandemie. Het bericht haalde in een paar dagen meer dan 700 retweets en 70.000 views. Account @deSunShineBand [Archive] deelt een artikel van Dissident.one [Archive] waarin hetzelfde wordt beweerd over vogelgriepvaccinatie bij kippen in de Verenigde Staten.

Tweede Kamerlid voor FvD Gideon van Meijeren heeft naar aanleiding van de proef Kamervragen gesteld, omdat het onderzoek “leidt tot zorgen over o.a. voedselveiligheid, keuzevrijheid, transparantie en effectiviteit.” [Archive]

Speculaties en zorgen over gebruik van een mRNA-vaccin bij kippen komen niet uit de lucht vallen. Tijdens de coronapandemie deed een flink aantal complotverhalen en geruchten de ronde over de risico’s en bijwerkingen van mRNA-vaccinatie tegen Covid19, laat dit onderzoek zien.

Vaccinatie zou volgens sommigen leiden tot ziektes, afwijkingen en grootschalige sterfte. Meerdere van die beweringen zijn door Nieuwscheckers en anderen geverifieerd, zie factchecks hier, hier, hier en hier.  Vaccinatie en mRNA-vaccins hebben hoe dan ook voor een deel van het publiek en in alternatieve media een zeer negatief imago gekregen.

Los van het punt of de zorgen terecht zijn, is de vraag of mRNA-technologie daadwerkelijk wordt gebruikt in de pluimveehouderij. Dat is niet het geval. In de Nederlandse vaccinatieproef wordt het Innovax ND H5-vaccin gebruikt van Merck Animal Health, schrijft de Rijksoverheid in een toelichting. Innovax ND H5 is in 2024 goedgekeurd voor gebruik in de EU.

Innovax ND H5 is een kalkoenvirus (HVT) dat op het oppervlak een onderdeel van het vogelgriepvirus draagt: hemagglutinine type 5 of H5. Kalkoenvirusvaccins worden al langer gebruikt voor bijvoorbeeld de verplichte vaccinatie tegen pseudovogelpest (ziekte van Newcastle) en de ziekte van Marek. Het Innovax ND H5-vaccin biedt met een prik zelfs bescherming tegen drie virusziektes: H5N1-vogelgriep, de ziekte van Newcastle en de ziekte van Marek.

Eendagskuikens die met het vaccin worden geïnjecteerd ontwikkelen zo afweer tegen meerdere ziektes en worden niet of minder ernstig ziek. De proef met dit nieuwe vaccin is bedoeld om ook ervaring op te doen met zogenaamde surveillance: het opmerken van een eventuele H5N1-vogelgriepinfectie onder gevaccineerde legkippen. De eieren van het bedrijf waar de kippen worden gehouden, zullen in de handel worden gebracht en zijn niet herkenbaar. Omdat legkippen in Nederland al langer worden gevaccineerd tegen andere ziektes, verwacht het ministerie van LVVN geen nieuwe risico’s van de griepvaccinatie.

In de Verenigde Staten is recent een ander type vaccin toegelaten voor vaccinatie van kippen tegen vogelgriep. Dit vaccin bestaat uit inactief H5N2-vogelgriepvirus, dat afweer opwekt tegen H5N1. Ook in de VS wordt dus geen mRNA-vaccin toegepast in de pluimveehouderij.

Bij de Nederlandse vaccinatieproef bij legkippen tegen H5N1-vogelgriep worden geen mRNA-vaccins gebruikt, maar een aangepast kalkoenvirus dat al langer wordt ingezet voor de vaccinatie tegen andere ziektes in de pluimveehouderij.