De marktwerking in de zorg roept steeds meer twijfels op en ontpopt zich tot een belangrijk verkiezingsthema. Dirk Poot (Piratenpartij), uitte op Twitter zijn zorgen over het huidige zorgverzekeringsstelsel. Door marktwerking verdwijnt er 250 miljoen euro naar de marketing van zorgverzekeringsconcerns – geld waar volgens Poot ook 10.000 verpleegkundigen van betaald hadden kunnen worden. Dat is veel. Is het ook waar?
Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Op zondag 5 februari plaatste Dirk Poot, lijstduwer van de Piratenpartij, de volgende tweet:
Door #marktwerking #zorg verdwijnt er €250 miljoen naar marketing.
Dat is ongeveer 10.000 #verpleegkundigen per jaarpic.twitter.com/YRv3yH1X77— Dirk Poot (@N_is_Een) 5 februari 2017
De grafiek die Poot ter ondersteuning in zijn tweet toont, komt uit een onderzoek van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) [[De NZA houdt toezicht op de Nederlandse zorgmarkt – op zowel zorgaanbieders als op verzekeraars. De instelling doet jaarlijks onderzoek naar de zorgverzekeringsmarkt. In dat onderzoek brengen zij onder meer de inkomsten en uitgaven van zorgverzekeringsconcerns in kaart.]]. De NZA concludeert dat zorgverzekeraars in 2015 ongeveer 252 miljoen euro besteedden aan reclame en acquisitie. Wat dat betreft heeft Poot dus gelijk.
De vraag hoeveel verplegers voor dat bedrag kunnen worden ingehuurd, lijkt makkelijk te beantwoorden. Toch is enige nuance op zijn plaats. Er zijn veel verschillende soorten verpleegkundigen, in veel verschillende sectoren van de zorg. Denk aan verpleegkundigen in de ouderenzorg en in ziekenhuizen, maar vergeet ook de verplegers in de geestelijke gezondheidszorg, op de spoedeisende hulp en bij de ambulancedienst niet. In al deze sectoren krijgen de verpleegkundigen verschillende salarissen uitbetaald.
Het salaris van een verpleegkundige
Hoe berekenen we dan het gemiddelde salaris van een verpleegkundige? Laten we uitgaan van de grootste groep verplegers: zij die werkzaam zijn in de ziekenhuizen.
In de ziekenhuizen hebben de meeste verpleegkundigen een Mbo-opleiding tot niveau 4. Deze werknemers vallen binnen salarisschaal 45 van het ziekenhuizen-cao.
De salarisschalen verschillen niet alleen per sector en opleidingsniveau: salarissen worden ook hoger naarmate de verpleegkundige langer in dienst is. We zouden kunnen aannemen dat Poot het heeft over beginnende werknemers. Dat wil zeggen: mét afgeronde opleiding, maar zonder werkervaring. Een verpleegkundige in een ziekenhuis verdient dan gemiddeld 2.066 euro bruto per maand. Dat is 24.792 euro per jaar.
Tienduizend verpleegkundigen zouden dan dus 247.920.000 euro per jaar kosten. Poot gebruikt waarschijnlijk een afgerond getal, omdat dit duidelijker communiceert.
Toch blijft het giswerk: de salarissen van verpleegkundigen lopen enorm uiteen. In gewone ziekenhuizen is hun salaris bijvoorbeeld een stuk minder dan wanneer zij in een academisch ziekenhuis zouden werken. Ook ontvangen verpleegkundigen met meer jaren werkervaring meer salaris dan degenen die net beginnen met werken.
Werkgeverslasten
Niet meegenomen in bovenstaande berekening zijn de werkgeverslasten verbonden aan het in dienst hebben van verpleegkundigen. Ook vakantie-uren, bonussen en een eventuele dertiende maand zijn buiten beschouwing gelaten.
Per beginnend verpleegkundige betaalt een werkgever gemiddeld 36.209 euro per jaar. Dit betekent dat er voor 250 miljoen euro maar 6904 beginnende verpleegkundigen in dienst kunnen worden genomen.
Rurik Luttik, controller bij het ziekenhuis OLVG, in Amsterdam, stelt dat de gemiddelde verpleegkundige op jaarbasis ruim 53.000 euro kost. “Dit is dan inclusief vakantiegeld, dertiende maand, werkgeverslasten en onregelmatigheidstoeslag. Voor 250 miljoen kun je dus geen 10.000 verpleegkundigen aanstellen, maar minder dan de helft daarvan: ongeveer 4700.”
Conclusie
Op het eerste gezicht lijkt Poot zijn cijfers op orde te hebben als we slechts uitgaan van het bruto salaris dat beginnend verpleegkundigen ontvangen. Wanneer we uitrekenen wat het daadwerkelijk kost om een verpleegkundige aan te stellen, komen we tot de conclusie dat Poot er ver naast zit.
