Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
Vuurwapens voor scherpschutters geleverd aan Oekraïne worden nu gebruikt in Frankrijk om op de politie te schieten.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Op 1 juli werd op sociale media een screenshot van een nieuwsbericht gedeeld, waarop een kop en een foto te zien zijn. De kop beweert dat tijdens de rellen in Frankrijk op politieagenten is geschoten met Amerikaanse geweren die afkomstig zouden zijn uit Oekraïne. Op de foto zijn twee vuurwapens te zien.
Het screenshot wordt gedeeld op Facebook en door een aantal Twitter-accounts, waaronder een account dat zich “US Civil Defense News” noemt en een account met de naam “Trollstoy“. Fervent Twitteraar Joost Niemoller deelde de tweet ook met zijn meer dan 80.000 volgers. De betreffende tweets haalden honderdduizenden views.
Waarom is dit onwaar?
In de afbeelding die op Twitter gedeeld wordt, zijn geweren te zien en ogenschijnlijk de kop van een artikel met de titel “French Police are Fired Upon With American Rifles that May Have Come From Ukraine”. Er is online alleen geen enkel artikel te vinden met deze kop. Wanneer we kijken naar de Twitter-accounts die het verhaal delen, blijkt dat zowel “US Civil Defense News” als “Trollstoy” en Niemoller al eerder verkeerde of misleidende informatie deelden.
Het verhaal dat ze nu delen lijkt gebaseerd te zijn op een artikel dat op de Russische site RT staat. Deze nieuwssite is niet betrouwbaar en deelt vaker Russische propaganda. Ook Newswars deelt het verhaal. Deze website is van notoire complotdenker Alex Jones, die eerder betrapt werd op het stelen van artikelen van RT.
In de tweet bij de afbeelding staat dat de Franse politie scherpschuttersgeweren die gemaakt zijn door ‘Accuracy International’ in beslag heeft genomen van demonstranten. De wapens zouden vorig jaar aan Oekraïne zijn geleverd.
Wanneer we zoeken naar de afbeelding via onder meer Google Lens en TinEye blijkt dat de foto al uit 2012 is en dus niet recent gemaakt is. Hij is terug te vinden op Wikipedia en op een militaire blog met foto’s uit 2012 van een sluipschutterswedstrijd in Rusland.
Dat het wapen door “Accuracy International” gemaakt is, lijkt wel te kloppen. In het bijschrift van de foto wordt op de blog en Wikipedia ‘Accuracy International’ genoemd. Dat de wapens Amerikaans zijn klopt niet. Ze zijn van een Britse fabrikant en de wapens op de foto zijn gebruikt in Rusland.
“Informatie-aanval”
Volgens een Italiaanse factcheck van open.online lijkt dit een herhaling te zijn van een onbevestigd verhaal dat vorig jaar (2022) werd gedeeld in een documentaire van de Amerikaanse zender CBS. Daarin werd geclaimd dat sommige van de wapens die de VS naar Oekraïne had gestuurd, zonder spoor zouden zijn verdwenen. CBS besloot in augustus de documentaire en al het bijbehorende journalistieke werk aan te passen, nadat een aantal fouten aan het licht kwamen. SPRAVDI, het centrum voor strategische communicatie van Oekraïne, zei toen dat het verhaal onderdeel uitmaakte van een “information attack”.
Begin juni van dit jaar weerlegde Nieuwscheckers ook al een soortgelijke bewering, namelijk dat wapens uit Oekraïne in handen zouden zijn gevallen van een Mexicaans drugskartel.
Propaganda
Volgens factchecker Sam Doak gaan er veel valse berichten rond over het gebruik van wapens in Frankrijk tijdens de recent uitgebroken protesten. Deze berichten spelen volgens hem in op het verhaal dat de Franse samenleving op het punt van instorten zou staan.
De berichten passen ook bij een van de Russische propagandanarratieven die geïdentificeerd is door EUvsDisinfo als “imminent collapse”. Het doel van dit narratief is om angst en onzekerheid te zaaien en om de vermeende afbraak van Europese morele waarden en tradities te benadrukken.
Conclusie
De bewering van wapens uit Oekraïne waarmee Franse relschoppers schieten, wordt gemaakt door accounts die regelmatig onjuiste of misleidende informatie delen. Er bestaat geen artikel met de titel die te zien is en de afbeelding die wordt gedeeld om de bewering te ondersteunen, is uit 2012 en niet recent. Het vuurwapen in kwestie is inderdaad gemaakt door ‘Accuracy International’, maar dit is een Britse fabrikant, niet Amerikaans. De bewering lijkt een voortzetting te zijn van een onbevestigd verhaal dat vorig jaar werd gedeeld en later werd gecorrigeerd vanwege onnauwkeurigheden.
