Let op: Deze factcheck is uitgevoerd op basis van de beschikbare informatie op de datum van publicatie. Lees hier over onze werkwijze.
Bewering
De Oekraïense president Zelensky heeft via het bedrijf Maltex de Franse bank Milleis overgenomen.
Oordeel
Onwaar
Bron van de bewering
Sinds 5 maart circuleert onder meer op X, Facebook en alternatieve nieuwssites een Franstalige video met het logo TV12, waarin wordt beweerd dat president Zelensky in februari 2025 via het bedrijf Maltex Multicapital eigenaar is geworden van de Franse private bank Milleis. Met de overname zou een bedrag gemoeid zijn tussen de 1,1 en 1,25 miljard euro.
In Nederland is de video onder andere op X verspreid door Joost Niemöller, die sinds kort hoofdredacteur is van omroep Ongehoord Nederland ON, door ON-commentator en financieel expert Ab Flipse (gearchiveerd), door ‘Mariba’ (gearchiveerd), die op Telegram een pro-Russisch nieuwskanaal heeft, en door complotaccount deSunShineBand (gearchiveerd). Mariba heeft op X ongeveer 1200 volgers, maar doordat haar bericht – gepost op 8 maart – werd geretweet door Flipse (40.000 volgers) en Niemöller (100.000 volgers) werd het in vier dagen meer dan een miljoen maal bekeken.
De video is ook gepubliceerd op het netwerk van Russische propagandasites dat de afgelopen jaren is opgezet, waaronder het Engelstalige Pravda France (gearchiveerd) en het Nederlandstalige dutch.news-pravda.com. Het bericht zelf is daar verwijderd, maar het was nog wel zichtbaar in Google-zoekresultaten. Het netwerk telt inmiddels ongeveer 150 sites, die samen zo’n 3,6 miljoen artikelen publiceren per jaar, maar trekt nauwelijks bezoek. Uit onderzoek van Newsguard, gepubliceerd op 6 maart, blijkt dat deze stroom van artikelen waarschijnlijk tot doel heeft de resultaten van de meest populaire chatbots te vervuilen, zoals ChatGPT, Grok en Copilot, en zo indirect invloed uit te oefenen.
In een betere resolutie dan op X is de video onder meer te vinden op de Bulgaarse UFO- en complotsite UFO BG (gearchiveerd).
Waarom dit onwaar is
De video presenteert onwaarheden en insinuaties vermengd met al langer bekende feiten. Zo was Zelensky inderdaad voor een kwart aandeelhouder van offshorebedrijf Maltex Multicapital Corp., de vermeende nieuwe eigenaar van de Milleis-bank. Uit de gelekte Pandora Papers bleek dat Zelensky zijn aandeel toen hij president werd had overgedragen aan zijn naaste medewerker Serhiy Shefir.
De belangrijkste bewering uit de video, over de overname van de Franse private bank, wordt door de bank zelf echter ontkend. ‘Milleis Banque Privée is nog steeds eigendom van aandeelhouder AnaCap’, aldus een woordvoerder van de bank in reactie op vragen van Nieuwscheckers, en dat is sinds 2017 niet veranderd.
De verzonnen bewering over de overname is verspreid onder de vlag van een niet-bestaand nieuwsmedium: de video draagt het logo van ‘TV12’, maar een Franstalig kanaal van die naam en met dat logo is niet te vinden.
Na een korte inleiding door een nog ongeïdentificeerde ‘reporter’, vervolgt de video met een voice-over en een reeks foto’s en screenshots van nieuwsberichten. De commentaarstem is hoogstwaarschijnlijk AI-gegenereerd, aldus factcheckorganisatie LeadStories, die de video liet analyseren door twee AI-detectietools.
De video bevat ook andere onwaarheden en insinuaties. Zo wordt Chantal Lory genoemd als voorzitter van de raad van bestuur van Milleis, wat correct is. Maar dat Lory Oekraïne ondersteunt, wat zou blijken uit het feit dat ze eerder bestuurder was bij de Banque Postale, die zich in 2022, na de Russische invasie, solidair verklaarde met Oekraïne, is onzin. Lory was al sinds 2014 niet meer verbonden aan de Banque Postale.
Ook bevat de video een hondenfluitje voor antisemieten, door de vermeende overname van de bank door de (joodse) Zelensky in verband te brengen met de (joodse) bankiersfamilie Rothschild. Het is opmerkelijk, aldus de voice-over, dat het bedrijf dat een koper moest zoeken voor de Milleis Bank Rothschild & Co. was, de bank waar de Franse president Macron voor heeft gewerkt. ‘Men weet nog altijd niet of de Franse president een rol heeft gespeeld bij de overname van de Milleis-bank.’
De bewering dat Zelensky onlangs een Franse bank heeft overgenomen is er een uit een hele reeks van valse claims die de Oekraïense president in verband brengen met immense rijkdom (zie voor een overzicht deze factcheck van Nieuwscheckers). Een aantal van die aantijgingen, bijvoorbeeld over Zelensky’s aankoop van de villa van Goebbels of van een casino op Cyprus, werden ook ondersteund met vervalste documenten, gefingeerde websites en fake nieuwsvideo’s.
Conclusie
Nee, de Franse bank Milleis heeft sinds 2017 dezelfde eigenaar en is niet onlangs overgenomen door president Zelensky. De ‘nieuwsvideo’ waarin dit beweerd wordt is een vervalsing die onderdeel uitmaakt van een propagandacampagne tegen Zelensky.
